Yargılama Giderleri

Yargılamanın kamu ve birey bakımından sağlıklı ve adil olarak yürütülebilmesi için yapılması zorunlu olan giderlerdir.

Yargılama Giderlerin Kapsamı

Yargılama giderleri HMK 323. Maddesinde düzenlenmiştir:

• Başvurma, karar ve ilam harçları
• Dava nedeniyle yapılan ve posta giderleri
• Dosya ve diğer evrak giderleri
• Geçici hukuksa koruma tedbirleri ve protesto, ihbar, ihtarname ve vekâletname düzenlenmesine ilişkin giderler
• Keşif giderleri
• Tanık ile bilirkişiye ödenen ücret ve giderler
• Resmi dairelerden alınan belgeler için ödenen harç, vergi, ücret ve sair giderler
• Vekil ile takip edilmeyen davalarda tarafların hazır bulundukları günlere ait gündelik, seyahat ve konaklama giderlerine karşılık hâkimin takdir edeceği miktar; vekili bulunduğu hâlde mahkemece bizzat dinlenmek, isticvap olunmak veya yemin etmek üzere çağrılan taraf için takdir edilecek gündelik, yol ve konaklama giderleri.
• Vekille takip edilen davalarda kanun gereğince takdir olunacak vekâlet ücreti
• Yargılama sırasında yapılan diğer giderler

Yargılama Giderleriyle İlgili Temel İlkeler

Yargılama giderleriyle ilgili temel ilkeler aşağıda sayılmıştır:

• Yargılama giderlerine mahkemece re ’sen hükmedilir.
• Sadece davanın tarafları yargılama giderlerine hükmedilebilir.
• Yargılama giderleri hükmün altına yazılır.
• Yargılama giderleri ayrı bir dava konusu yapılamaz.

Yargılama Gideri Türleri

Harçlar

Harç, devletin mahkemeler ile icra ve iflas organları aracılığıyla gördüğü adalet hizmeti nedeniyle belli tutar ve oranlarda paradır. Yargı harçları davada haksız çıkan tarafa yükletilir.

Başvurma Harcı

Dava açarken veya özel bazı taleplerde bulunurken davacıdan veya istemde bulunandan alınan harçtır. Peşin olarak alınır ve maktu bir harçtır.

Maktu Karar ve İlam Harcı

Konusu parayla değerlendirilmeyen dava ve işlerde maktu olarak alınan harçtır. Maktu harçlar, ilişkin olduğu işlemin yapılmasından önce ve peşin olarak alınır.

Nispi Karar ve İlam Harcı

Konusu parayla değerlendirilebilen davalarda hüküm altında alınan değer üzerinden nispi karar ve ilam harcı. Dava açılırken nispi karar ve ilam harcının dörtte biri peşin olarak alınır.

Oturum Harcı

Taraflar veya vekillerinin ertelenmesine neden olduğu oturumlar için alınan harçtır.

Keşif Harcı

Keşif harcı, mahkemelerce kendiliğinden veya talep üzerine verilen keşif ya da tespit kararlarını yerine getirmek için alınan harçtır.

Vekâlet Ücreti

Vekâlet ücreti, bir dava veya işin avukat tarafından takip edilmesi nedeniyle sağlanan hukuksal yardımın karşılığı olarak ödenen ücrettir.

Avukatlık Ücreti

Vekil ile müvekkil arasındaki vekâlet ücreti sözleşme ilişkisinden doğar. Taraflar arasında geçerli bir sözleşme yoksa ilamın kesinleştiği tarihteki dava konusunun değerinin yüzde onu ile yüzde yirmi arasındaki bir miktar avukatlık ücreti olarak belirlenir.

Taraflar arasında geçerli bir sözleşme varsa vekâlet ücret serbestçe belirlenebilir. Ancak bu serbestlik mutlak değildir. Kanun bazı sınırlamalar getirmiştir:

• Vekâlet ücreti, dava veya hükmolunacak şeyin değeri ya da paranın yüzde yirimibeşini aşamaz.
• Yapılacak sözleşmeler, dava konusu para dışındaki mal ve haklardan bir kısmının aynen avukata ait olacağı hükmünü taşıyamaz.
• Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi altında vekâlet ücreti kararlaştırılamaz.

Avukatın vekâlet ücretini güvence altına alan önlemler Avukatlık Kanunu’nda şu şekilde düzenlenmiştir:

• Avukat, müvekkil tarafından verilen veya onun namına aldığı malları, parayı ve diğer her türlü kıymetleri, avukatlık ücreti ve giderin ödenmesine kadar, kendi alacağı oranında elinde tutabilir
• Avukat, sözleşme ile kararlaştırılan ve hâkim tarafından takdir olunan ücretinden dolayı, kendi çalışması sonucunda müvekkilin muhafaza ettiği veya kazandığı mallar ve davadaki diğer taraftan ilam gereğince tahsil edilecek para ya da alınacak mallar üzerinde diğer alacaklılara göre öncelik hakkına sahiptir.
• İş sahibinin birden çok olması durumunda bunlardan her biri, taraflar arasında anlaşmaya sonuçlanan ve takipsiz bırakılan işlerde her iki taraf avukat ücretinin ödenmesi konusunda müteselsil borçlu sayılır.
• Yargılama Gideri Olan Vekâlet Ücreti

Vekâlet ücreti, davada haklı çıkan tarafın davasını vekille takip etmesi    durumunda, diğer yargılama giderlerinin dışında, lehine hükmedilen bir tutardır. Bu ücret, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanır ve          yargılama gideri sayılır.

Gider Avansı

Davacının, dava açarken yatırmak zorunda olduğu avansa, gider avansı denir. Davacı, her yıl Adalet Bakanlığınca çıkarılacak gider avansı tarifesinde belirlenecek olan tutarı, dava açarken mahkeme veznesine yatırmak zorundadır. Gider avansının yatırılması dava şartıdır. Mahkeme, bu eksikliğin tamamlanması için davacıya iki haftalık kesin süre verilir.

Kanıt Avansı

Tarafların dayandıkları kanıtların giderlerini karşılamak üzere mahkemece belirlenen kesin süre içinde ödemeleri gereken meblağa kanıt avansı denir. Kanıt avansını yatırmayan taraf, o kanıtın ikamesinden vazgeçmiş sayılır.

Ödenmesi

Harçlar Kanunu’na göre, karar ve ilam harçlarının dörtte biri peşin, geri kalan ise kararın tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir.

Yargılama Giderlerinden Sorumluluk

Yargılama giderlerinden sorumluluk, davanın bitiminde söz konusu olur. Dolayısıyla kural olarak ancak esasa ilişkin son kararla birlikte yargılama giderlerine hükmedilir. Yargılama giderleri kural olarak haksız çıkan tarafa yüklenir. Ancak davada iki tarafın her biri kısmen haklı çıktığı takdirde, mahkeme, yargılama giderlerini tarafların haklılık oranına göre paylaştırır.

Tüm dava, dosya ve sorularınız için bizimle İletişime Geçiniz!