Vefat Eden Kişinin Emeklilik İkramiyesi ve Maaşı Terekeye Dahil Edililir Mi?
Miras reddedilmiş olsa bile, vefat eden kişinin emeklilik ikramiyesi ve maaşı terekeye dahil edilmemeli ve mirasçılara ödenmelidir. Yargıtay 7. Hukuk Dairesi Esas: 2021/6440, Karar: 2021/1911, K. Tarihi: 14.10.2021 |
Türk Medeni Kanunu’nun 605. madde ve devamında düzenlenen mirasın reddi kurumu mirasçıya mirasçılık sıfatını kabul etmeme hakkı veren bir kurumdur. Red, gerçek red veya hükmi red olarak gündeme gelebilir.
Türk Medeni Kanunu’nun 605. maddesinde gerçek ret şu şekilde tanımlanmıştır; “mirasçılık sıfatını kazanmış olan mirasçının kendi iradesiyle bu sıfata son vermesine gerçek ret” denir. Bir diğer anlatımla gerçek ret; mirasbırakanın ölümünden sonra mirasçının mirasbırakanın tüm alacak ve borçlarını reddetmesi olarak tanımlanabilir.
Türk Medeni Kanunu’nun 605. maddesinin 2. fıkrasında ise hükmi red düzenlenmiş olup; “Miras bırakanın ölümü tarihinde ödemeden aczi açıkça belli ve resmen tespit edilmiş ise miras reddedilmiş sayılır.” şeklinde tanımlanmıştır.
Hükmi reddin söz konusu olabilmesi için kanundaki şartların mevcut olması yeterli olup ayrıca herhangi bir talepte bulunmaya gerek yoktur. Herhangi bir irade beyanı açıklamasına gerek olmaması sebebiyle kanunda hükmi ret için gerçek reddeki gibi hak düşürücü bir süre öngörülememiştir. Hükmi reddin tespiti mahkemeden her zaman istenebileceği gibi, tereke kapsamında alacağı olan kişilerce açılan davalarda da her zaman ileri sürülebilir. Mirasın hükmi reddi şartları şu şekilde açıklanabilir; Mirasbırakanın ölümünde borçlarını ödemekten aciz durumda olması ve ödemeden aczinin açıkça ortada olması veya borçlarını ödemeden aczinin belge ile ortaya konulması gerekmektedir.
Yargıtay 7. Hukuk Dairesi’nin 2021/6440 Esas, 2021/1911 Karar sayılı ve 14.10.2021 tarihli ilamında; miras reddedilmiş olsa bile, vefat eden kişinin emeklilik ikramiyesi ve maaşının terekeye dahil edilmesi ve mirasçılara ödenmesi gerektiği içtihat edilmiştir.
Yargıtay 7. Hukuk Dairesi Esas: 2021/6440, Karar: 2021/1911, K. Tarihi: 14.10.2021 Dava: Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 16/04/2013 gününde verilen dilekçe ile iflas hükümlerine göre terekenin tasfiyesi istenmesi üzerine Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda iflasın kapanmasına dair verilen 23/06/2017 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi mirasçılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: Karar: Talep, en yakın yasal mirasçılarının tamamı tarafından mirası reddedilen mirasbırakanın terekesinin iflas hükümlerine göre tasfiyesine ilişkindir. Davacı vekili; müvekkiline borçlu olan mirasbırakan …’in mirasının en yakın yasal mirasçılarının tamamı tarafından Zonguldak 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/346 Esas, 2012/231 Karar sayılı ilamıyla reddedildiğini, müvekkilinin …’e karşı icra takibine itirazın iptali için açtığı Ankara 4. Ticaret Mahkemesinin 2008/450 Esas sayılı dosyasında aldığı yetkiye istinaden mirasbırakan …’in terekesinin iflas hükümlerine göre tasfiyesini istemiştir. Mirasçılar vekili, davacının alacağını takip ettiği icra dosyasında haciz konulan murisin emekli ikramiyesi ve maaşının terekeye dahil olmadığını belirterek, mirasçılara ait olduğunun tespitini ve terekenin bu şekilde tasfiyesini savunmuştur. Terekenin iflas hükümlerine göre tasfiyesine ilişkin verilen karar, mirasçılar vekilinin temyizi üzerine Yargıtay 8. Hukuk Dairesince 2014/346 Esas, 2014/21586 Karar sayılı ilamı ile bozulmuştur. Mahkemece bozma ilamına uyularak iflasın kapanmasına karar verilmiştir. Hükmü, mirasçılar vekili emekli ikramiyesi ve maaşının terekeye dahil olmadığını belirterek temyiz etmiştir. Ölenin en yakın yasal mirasçılarının tamamı tarafından reddolunan miras, sulh mahkemesince iflas hükümlerine göre tasfiye edilir. Tasfiye sonunda arta kalan değerler, mirası reddetmemişler gibi hak sahiplerine verilir. (TMK. m.612/1-2) İİK’nun 180. maddesi; reddolunan mirasın tasfiyesinin sekizinci bap (md.208-256) hükümlerine göre; ait olduğu mahkemece yapılacağını hükme bağlamıştır. Öyleyse, mahkemece iflas masası teşkil edilip (md.208), iflas dairesi oluşturulması, iflas dairesince tasfiyenin adi veya basit şekilde yapılmasına karar verildikten (md.208/3) sonra seçilecek tasfiye yöntemine göre gerekli işlemlerin yapılmasının izlenmesi, terekeye (masaya) dahil hiçbir malvarlığı bulunmaz ise, iflas dairesince tasfiyenin tatiline karar verilip, bu hususun ilan edilmesi (md.217), bu ilanda tereke alacaklıları tarafından otuz gün içinde iflasa müteallik muamelelerin tatbikine devam edilmesinin istenmemesi halinde iflasın kapatılacağının açıkça yazılması (md.217); en son olarak da yürütülecek işlemlerin sonucuna göre iflasın kapanmasına (md.254) karar verilebileceği gözönüne alınmaksızın sadece yürütülecek işlemlerin neler olduğuna işaret edilmek suretiyle dosyanın kapatılmasına karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuştur. 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 89/10. maddesinde, Sosyal Güvenlik Kurumunca tahakkuk ettirilmiş veya ettirilecek emekli ikramiyelerini almadan ölenler ile ölüm tarihinde aylığa müstahak dul ve yetim bırakmadan ölen iştirakçilerin ikramiyelerinin kanuni mirasçılarına ödeneceği düzenlenmiştir. Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 2015/17979 Esas, 2016/7416 Karar ve 22.09.2016 tarihli kararında, mirasbırakanın ölümü nedeniyle davacılara ödenen ikramiyenin, hak sahiplerinin sıfatından doğan haklardan olduğu ve terekeye dahil olmadığı, emekli ikramiyesini almanın terekenin sahiplenilmesi anlamına gelemeyeceği belirtilmiştir. Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 2019/2083 Esas, 2020/6248 Karar ve 15.10.2020 tarihli kararında, emekli ikramiyesinin tamamının dul ve yetim aylığına hak kazanan kişilere ödeneceği Sosyal Güvenlik Yasası’nda hüküm altına alındığından, terekeye dahil edilmeyip hak sahiplerine ait olacağı belirtilmiştir. Emekli Sandığınca yapılan toptan ödeme, mirasçılara ait olduğu için terekeye eklenmez, Kanun gereği mirasçılara verilen bir para olduğu için tenkis davasına konu teşkil etmez. (… İlmi Açıklama ve Kazai İçtihatlarla Mirasta Tenkis, İade, İstihkak, Seçkin Yayınevi, Ankara, 1995, sayfa 204; Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 27.02.1967 günlü 953/1097 sayılı kararı) Somut olayda, mirasbırakan … 02.06.2011 tarihinde vefat etmiş, en yakın yasal mirasçıların tamamı tarafından miras reddolunmuştur. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının 09.07.2013 tarihli yazısında belirtildiği üzere, …’e kamu emeklisi olması nedeniyle 04.06.2009 tarihinde 40.025,87TL emekli ikramiyesi tahakkuk ettirilmiştir. Mahkemece, emekli ikramiyesinin Kanun gereği hak sahibi mirasçılara ait olmasına karşın tereke kapsamına dahil edilerek tasfiyeye tabi tutulmuş olması doğru görülmemiş ve hükmün bu nedenlerle bozulması gerekmiştir. Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatıranlara iadesine, 14.10.2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi. |
