Mal Rejimi (Evlilik) Sözleşmesi
4722 Sayılı Türk Medeni Kanunu yürürlüğe girmeden önce eşler mal ayrılığı rejimine tabi iken 01/01/2002 tarihinde Türk Medeni Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle birlikte yasal mal rejimi edinilmiş mallara katılma olarak kabul edilmiştir. Eşler evlenmeden önce herhangi bir sözleşme yapmamışlar ise kural olarak aralarında edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanır. Yani evlenen çiftler evlendikleri andan itibaren edindikleri mallarda ortaktır.
Ancak kanunda da belirtildiği gibi eşler aralarında bir anlaşma yaparak farklı mal rejimlerinden birini seçmeleri de mümkündür.
Evlilik Sözleşmesi Nedir?
Halk arasında evlilik sözleşmesi olarak bilinse de Türk Medeni Kanununda bu sözleşmeler mal rejimi sözleşmeleri olarak geçmektedir. Evlilik sözleşmesi ile evlenen eşler evlilik süresince edineceği malları nasıl paylaştırılacağı, kime ait olacağı düzenlenmektedir. Bu tür sözleşmeler evlenmeden önce yapılabileceği gibi evlenmeden sonrada düzenlenebilir.
Evlilik Sözleşmesi Nasıl Yapılır?
Evlilik sözleşmesi eşler arasında düzenlenen ve tarafların kanunda yazılı sınırlar içinde değiştirebildiği, seçebildiği ve kaldırılabildiği sözleşmelerdir. Evlilik sözleşmesinin geçerli olabilmesi için bazı şartlar gereklidir;
- Ehliyet: Mal rejimi sözleşmesi, ancak ayırt etme gücüne sahip olanlar tarafından yapılabilir. Küçükler ile kısıtlılar, yasal temsilcilerinin rızasını almak zorundadırlar.
- Noterde Yapılma: Mal rejimi sözleşmesi, noterde düzenleme veya onaylama şeklinde yapılır. Ancak, taraflar evlenme başvurusu sırasında hangi mal rejimini seçtiklerini yazılı olarak da bildirebilirler.
- İmza: Mal rejimi sözleşmesinin taraflarca ve gerektiğinde yasal temsilcilerince imzalanması zorunludur.
Yasalara ve kanuna aykırı olan bu şartları taşımayan evlilik sözleşmeleri her ne kadar taraflar anlaşmış olsalar bile geçerli olmayacaktır.
Evlilik sözleşmesinin yapılması zorunlu değildir. Böyle bir sözleşmenin olmaması halinde kural olarak eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanır. Fakat bu tür bir sözleşme yapmak isteyen, evlendikten sonra edindikleri malların ortak bölünmesini istemeyen eşler bu sözleşme yolunu başvurabilirler. Bunun yanı sıra haklı bir sebebin varlığı halinde hakim, eşlerden birinin isteği üzerine mevcut olan mal rejiminin mal ayrılığına dönüşmesine karar verebilir. Bu haller;
- Diğer eşe ait malvarlığının borca batık veya ortaklıktaki payının haczedilmiş olması
- Diğer eşin, istemde bulunanın veya ortaklığın menfaatlerini tehlikeye düşürmüş olması
- Diğer eşin, ortaklığın malları üzerinde bir tasarruf işleminin yapılması için gereken rızasını haklı bir sebep olmadan esirgemesi
- Diğer eşin, istemde bulunan eşe malvarlığı, geliri, borçları veya ortaklık malları hakkında bilgi vermekten kaçınması
- Diğer eşin sürekli olarak ayırt etme gücünden yoksun olması
- Eşlerden biri ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun ise, onun yasal temsilcisi de bu sebebe dayanarak mal ayrılığına karar verilmesini isteyebilir.
Eşler Arasında Yapılan Evlilik Sözleşmesi Sonradan Değiştirilebilir Mi?
Taraflar, istedikleri mal rejimini ancak kanunda yazılı sınırlar içinde seçebilir, kaldırabilir veya değiştirebilirler. Yapılmış olan bir evlilik sözleşmesini kanuni sınırlar içerisinde değiştirmek veya ortadan kaldırmak mümkündür.
Bu tür sözleşmelerin mahiyeti gereği kişinin talep ve ihtiyaçlarını karşılar nitelikte olması gerektiğinde bir avukat eşliğinde hazırlanması uygun olacaktır.
Evlilik sözleşmesi ve Aile Hukuku konusunda büromuzdan profesyonel hizmet alabilirsiniz.
Stj. Av. Büşra KARATAŞ/ Av. Ahmet EKİN
