Mal Beyanı Nedir
Mal beyanı 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 74.maddesinde düzenlenmiş olup borçlunun hem kendisinde hem de üçüncü kişilerin elinde bulunan mal, alacak ve haklarında borcuna yetecek miktarı ve her türlü kazanç ve gelirini, borcunu ne suretle ödeyebileceğini icra dairesine bildirmesidir. Bu bildirim yazılı veya sözlü olarak gerçekleştirilebilir.
Kendisine ödeme emri tebliğ edilen borçlu yasal süresi içerisinde ya bu borcu ödeyecek ya bu ödeme emrine itiraz edecek ya da ilgili icra dairesine beyanda bulunacaktır.
Mal Beyanında Bulunmama Cezası Nedir
Mal beyanında bulunmama cezası İİK m.76’da “Mal beyanında bulunmayan borçlu, alacaklının talebi üzerine beyanda bulununcaya kadar icra mahkemesi hakimi tarafından bir defaya mahsus olmak üzere hapisle tazyik olunur. Ancak bu hapis üç ayı geçemez.” şeklinde düzenlenmiştir. İlgili kanun maddesi uyarınca borçlu yasal süresi içerisinde beyanda bulunmazsa tazyik hapsi ile cezalandırılır. Bu ceza İcra Ceza Mahkemesi tarafından verilmekte olup borçlunun beyanda bulunmasıyla sadece bu cezası ortadan kalkar. İcra takibi devam eder.
Mal Beyanının İçeriğinde Neler Bulunur?
Borçlunun icra dairesine yaptığı beyanının içeriğinde kendisinde ve üçüncü kişilerin nezdinde bulunan mal, alacak ve haklarında borcuna yetecek miktarı ve her türlü kazanç ve geliri, borcunu ne suretle ödeyebileceği şeklindeki ifadeleri yer almaktadır.
Borçlunun bu beyanlarını icra dairesine bildirmesiyle sorumluluğu sona ermemektedir. Beyanda bulunduktan sonra malvarlığında bir artış olması durumunda bu artışı yedi gün içerisinde icra dairesine bildirmek zorundadır.
Mal Beyanında Bulunma Süresi
Beyanında bulunma süresi borçlunun ödeme emrine itiraz edip etmemesi durumlarına göre farklılık göstermektedir.
A.Borçlu Ödeme Emrine İtiraz Etmemişse Beyanında Bulunma Süresi
Borçluya tebliğ edilen ödeme emrinde nelerin bulunduğu İİK madde 60/4’te “Senet veya borca itirazını bildirmediği takdirde yukarıda yazılı yedi günlük süre içinde 74 üncü maddeye göre mal beyanında bulunması ve bulunmazsa hapisle tazyik olunacağı; mal beyanında bulunmaz veya hakikate aykırı beyanda bulunursa ayrıca hapisle cezalandırılacağı ihtarını” şeklinde düzenlenmiştir. İlgili kanun hükmü uyarınca borçlu borcuna itiraz etmemişse ödeme emrinin kendisine tebliğden itibaren 7 günlük yasal süresi içerisinde beyanda bulunmak zorundadır.
B.Borçlu Ödeme Emrine İtiraz Etmişse Beyanında Bulunma Süresi
Borçlu ödeme emrinin kendisine ulaştığı tarihten itibaren yasal süresi içerisinde itiraz ederse takip durur. Takibin durmasıyla birlikte alacaklının bir sene içerisinde bu itirazı kaldırmak için dava açması gerekmektedir. Açılan bu dava sonucu alacaklı alacağını ispat ederse mahkemece borçlunun itirazları kaldırılır ve takibin devamına karar verilir. İİK m.75’e göre borçlu, bu kararın kendisine tebliğinden itibaren üç gün içerisinde mal beyanında bulunmak zorundadır.
Mal Beyanına İlişkin Yaptırımlar
Borçlu yasal süresi içerisinde mal beyanında bulunmaz İİK m.76’da düzenlenen tazyik hapsi ile cezalandırılır. Bu tazyik hapsi üç aydan fazla olamaz. Borçlunun mal beyanında bulunurken gerçeğe aykırı şekilde bulunmasının cezası İİK m.338’te ” istenen beyanı, hakikate aykırı surette yapan kimse, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” şeklinde düzenlenmiştir. Alacaklı, borçlunun gerçeğe aykırı bir şekilde mal beyanında bulunduğunu tespit ederse İcra Ceza Mahkemesi’ne şikayette bulunarak borçlunun gerçeğe aykırı beyanda bulunmak suçundan cezalandırılmasını talep edebilir.
