Kasten Öldürme Suçu ve Cezası (TCK m. 81)
Kasten öldürme, insan yaşamına başka bir insan ya da insanlarca istenerek ve hukuka aykırı olarak son verilmesidir.
Kasten öldürme suçunun hukuksal konusunu yaşam hakkı oluşturur. Yaşam hakkı, kişisel olduğu kadar toplumsal bir değerdir.
Türk Ceza Kanunu’nun 81. maddesine göre, “Bir insanı kasten öldüren kişi, müebbet hapis cezası ile cezalandırılır”
Kasten Öldürme Suçunun Faili
Kasten öldürme suçunun temel şekli özgü suç niteliğinde değildir. Dolayısıyla bu suçun faili herkes olabilir.
Hatta bir hayvan saldırısı sonucu ölümlerde hayvan sahibi tarafından ya da başka bir insan tarafından bu saldırıya yöneltilmiş ise fail hayvanın sahibi veya hayvanı saldırıya yönelten kişi olabilecektir.
Kasten Öldürme Suçunun Mağduru
Kasten öldürme suçunun mağduru insandır. İnsan öldürme suçunun mağduru olmak bakımından; yaş, cinsiyet, ırk ve benzeri ayrımlar yapılmaz.
Kişi doğumundan ölümüne kadar bu suçun mağdur olabilecektir.
Kasten Öldürme Suçunun Konusu
Kasten öldürme suçunun maddi konusu failin dışındaki insandır. Yani bu suçun konusunu fail dışında yaşayan her insan oluşturabilmektedir.
Kasten Öldürme Suçunda Fiil
Kasten öldürme suçu serbest hareketli bir suçtur. Suçun hareket ögesini, insan yaşamını yok etmeye yönelik herhangi bir davranış oluşturmaktadır.
Mağdurun ölmesi bu suçun sonucudur. Bir insanın canlılık işlevine son verildiği zaman sonuç gerçekleşmiş sayılır.
Kasten Öldürme Suçunun Nitelikli Halleri
TCK m. 81 ile düzenlenen kasten öldürme suçunun nitelikli halleri ise TCK m. 82 ile sayılmıştır. Buna göre bu suçun nitelikli halleri şu şekilde sayılabilir:
- Suçun tasarlanarak işlenmesi.
- Suçun canavarca hisle veya eziyet çektirerek işlenmesi.
- Suçun yangın, su baskını, tahrip batırma veya bombalama ya da nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanılması suretiyle işlenmesi.
- Suçun üst soy veya alt soydan birine ya da eş, boşandığı eş veya kardeşe karşı işlenmesi.
- Suçun çocuğa ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı işlenmesi.
- Suçun kadına karşı işlenmesi.
- Suçun kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle işlenmesi.
- Suçun bir suçu gizlemek, o suçun kanıtlarını ortadan kaldırmak veya işlenmesini kolaylaştırmak ya da yakalanmamak amacıyla işlenmesi.
- Suçun bir suçu işleyememekten duyulan infialle işlenmesi.
- Suçun kan gütme saikiyle işlenmesi.
- Suçun töre saikiyle işlenmesi.
Kasten Öldürme Suçunun Manevi Unsuru
Kasten öldürme suçunun manevi unsuru kastır. Failin belirli bir amaç ya da saikle hareket etmesi aranmaz.
Failin kastı, insanı öldürme sonucunu meydana getirmeye olmalıdır. Başka bir anlatımla fail kendi davranışlarından olduğu insan ölümü sonucunda ön görmeli ve istemelidir. Fail sonucu öngörmesine karşın istemiyorsa kasıtlı davranmış sayılmaz.
Kasten Öldürme Suçunda Hukuka Aykırılık Unsuru
Hukuka uygunluk nedenleri şu şekilde sayılabilir:
- Kanun hükmünü yerine getirme,
- Meşru savunma,
- Hakkın kullanılması,
- Mağdurun rızası.
İnsan öldürme eylemi mağdurun rızası dışında bir hukuka uygunluk nedenine dayalı olarak yapılmışsa kasten öldürme suçu oluşmaz. Ancak kasten öldürme suçunda mağdurun rızası bulunsa da suç oluşacaktır.
Kasten Öldürme Suçuna Teşebbüs
Kasten öldürme suçu mağdurun ölümüyle birlikte tamamlanır. İnsan öldürmeye elverişli bir hareket olmasına karşı mağdur ölmemiş ise suç teşebbüs aşamasında kalmıştır.
Kasten Öldürme Suçunda İştirak
Kasten öldürme suçuna iştirakin her türü mümkündür.
Kasten öldürme suçunda iştirak, bir insanı kasten öldürme suçunun birden fazla kişi tarafından işlenmesi durumudur. Türk Ceza Kanunu’nda iştirak, faillik ve şeriklik olmak üzere iki ana başlık altında düzenlenmiştir.
Faillik, suçun kanuni tanımındaki fiili gerçekleştiren kişileri ifade eder. Şeriklik ise, suçun icrasına iştirak etmekle birlikte, işlenişine bulunduğu katkının niteliği gereği kanuni tanımdaki fiili gerçekleştirmeyen diğer suç ortaklarını ifade eder. Şeriklik, azmettirme ve yardım etme olarak iki farklı şekilde düzenlenmiştir. Azmettirme, bir başkasını suç işlemeye ikna eden kişiyi; yardım etme ise, suçun işlenmesine katkı sağlayan veya kolaylaştıran kişiyi ifade eder.
Kasten öldürme suçunda iştirak, TCK’nın 37. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, kasten öldürme suçunun birden fazla fail tarafından işlenmesi halinde, her bir fail müebbet hapis cezası ile cezalandırılır. Suçun birden fazla şerik tarafından işlenmesi halinde ise, azmettiren kişi de müebbet hapis cezası ile cezalandırılır. Yardım eden kişi ise, kasten öldürme suçunun cezasının üçte birinden yarısına kadar indirilmiş şekli ile cezalandırılır.
İştirak konusunda faili belli olmayan insanı öldürme suçları özel önem taşır. Faili belli olmayan insan öldürme, bir daha fazlanın kimsenin öldürme kastıyla harekete geçmesine karşın öldürücü darbeyi kimin yaptığını saptanamamasıdır. Failler arasında iştirak iradesi varsa ve suçun icrai hareketlerini de biri gerçekleştirilmiş ise öldürücü darbeyi kimin vurduğu açıkça belli olmasa bile bütün failler müşterek fail olarak kabul edilir.
Kasten öldürme suçu birden fazla kişi tarafından işlenmiş olmakla birlikte, failler arasında iştirak iradesi yoksa yani birleşmeleri rastlantısal ise sorumlulukları şüpheden sanık yararlanır kuralı uyarınca belirlenir. Bu durumda öldürücü darbe, bir faile ait olduğu için aslında bir tamamlanmış kasten öldürme ve diğer failler yönünden de fail sayısınca kasten öldürmeye teşebbüs suçları oluşmaktadır. Ancak öldürücü darbeyi vuran asli fail belirlenemediği için kimin tamamlanmış kasten öldürme suçundan kimin teşebbüs çalışmasında kalmış, kasten öldürme suçundan dolayı cezalandırılacağı belirlenememektedir. Bu durumda bütün faillerin teşebbüs aşamasında kalmış olan kasten öldürme suçundan cezalandırılması yerinde olacaktır.
Kasten Öldürme Suçunda İçtima
Kasten öldürme suçlarında zincirleme suç hükümleri uygulanmaz. Bu nedenle aynı suç işleme kararıyla değişik zamanlarda aynı kişiye karşı önce kasten öldürmeye teşebbüs, sonra da kasten öldürme suçunun işlenmesi durumunda gerçek içtima hükümleri uygulanır ve fail her bir suçtan ayrı ayrı sorumlu tutulur.
Muhakeme ve Yaptırım
Kasten öldürme suçunun soruşturma kovuşturması re’sen yapılır.
Şikayet aranmaz suçunun temel şeklinin cezası müebbet hapistir. Nitelikli biçimlerinde ise ceza ağırlaştırılmış müebbet hapis olarak uygulanır.
Ekin Hukuk Bürosu olarak Ceza Hukuku alanında uzman avukat kadromuzla iletişime geçmek ve dava ve işlemlerinizi takip etmek için bize ulaşabilirsiniz.
Stj. Av. Nesrin KOŞAR & Av. Ahmet EKİN