İtirazın İptali Davası Ve İtirazın Kaldırılması

Takip iki şekilde kesinleşir:

1. Borçlu takibe itiraz etmemişse başka bir işlem yapılmasına gerek olmaksızın takip kesinleşir.
2. Borçlu takibe itiraz etmişse, alacaklının itirazın kaldırılması veya itirazın iptali yoluyla itirazı ortadan kaldırmasıyla takip kesinleşir.

İtirazın İptali Davası Nedir?

İtirazın iptali davası, alacaklının elinde İİK m. 68,68/a’da geçen belgelerden olmaması veya bu belgeler olmasına rağmen itirazın kaldırılması yoluna başvurmak istememesi durumunda, borçlunun itirazını kaldırmak amacıyla açtığı davadır.

İtirazın İptali Davasının Koşulları Nelerdir?

1. Geçerli bir ilamsız icra takibi yapılmış olmalıdır.
2. Geçerli yani süresi içinde yapılmış bir itiraz olmalıdır.
3. Alacaklının, davanın açıldığı anda hukuki yararı olmalıdır.
4. Dava itirazın alacaklıya tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içinde açılmış olmalıdır.
5. Kesin hüküm bulunmamalıdır. 

İtirazın İptali Davasında Usul Nedir?

İtirazın iptali davasında davacı alacaklı, davalı borçludur. Davacı, itirazın iptaline, takibin devam etmesine, borçlunun borcunu ödemesine ve inkar tazminatına karar verilmesini talep eder.

İtirazın iptali davasında görevli mahkeme, asliye hukuk mahkemesidir. Ancak alacak bir iş hukukundan doğuyorsa iş mahkemeleri, tüketici hukukundan doğuyorsa tüketici mahkemeleri görevlidir.

İtirazın iptali davasında yetkili mahkeme, İcra ve İflas Kanununda özel bir hüküm olmaması sebebiyle genel hükümlere göre belirlenir.

İtirazın iptali davasının sonuçları nelerdir?

• Davanın kabulü;

Davanın kabulü ile takip kesinleşir. Alacaklı itirazın iptali kararını icra dairesine vererek takibe devam edilmesini ve haciz yapılmasını isteyebilir.

Borçlu mal beyanının tefhim ve tebliğinden itibaren üç gün içinde mal beyanında bulunmak zorundadır. 

Alacaklı icra inkar tazminatı isteminde bulunmuşsa ve dava sonunda borçlu haksız bulunursa borçlu aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilir. İcra inkar tazminatına hükmedilebilmesi için;

1- Geçersiz bir ilamsız icra takibi yapılmış olmalıdır.

2- Borçlu süresi içinde ödeme emrine itiraz etmiş olmalıdır.

3- Süresi içinde açılmış bir itirazın iptali davası olmalıdır.

4- Alacaklı dava dilekçesinde açıkça istemde bulunmuş olmalıdır.

5- Borçlunun itirazının haksızlığına karar verilmiş olmalıdır.

İcra inkar tazminatına hükmedilmesi için alacaklının haksız itiraz nedeniyle zarara uğramış olması şartı aranmaz. İcra inkar tazminatı, ret veya hükmolunan tutarın %20’sinden aşağı olamaz.

• Davanın reddi;

Mahkeme, takip konusu alacağın mevcut olmadığı kanısına varırsa davayı reddeder. Davanın reddi karara maddi anlamda kesin hüküm oluşturur. Bu sebeple alacaklı, aynı alacak için yeni bir alacak davası açamaz. 

Davanın reddi kararı kesinleşince takip iptal edilir.

Borçlu kötü niyet tazminatı isteminde bulunmuşsa, alacaklı takibinde haksız ve kötü niyetli ise kötü niyet tazminatına hükmedilir. Kötü niyet tazminatına hükmedilebilmesi için;

1. Davanın reddine karar verilmelidir.
2. Alacaklı takibinde haksız ve kötü niyetli görülmelidir.
3. Borçlunun istemi olmalıdır.

Kötü niyet tazminatı, reddolunan alacak miktarının %20’sinden az olamaz.

İtirazın Kaldırılması Nedir?

İtirazın kaldırılması yolu, elinde İcra ve İflas Kanunu m. 68,68/a’da sayılan belgelerden biri olan alacaklının icra mahkemesine başvurarak itirazın giderilmesini istemesi ve mahkemenin kararı ile sona eren bir süreçtir.

İtirazın kaldırılması yolu bir dava yolu değildir. Alacaklı, itirazın tebliğinden itibaren 6 ay içinde itirazın kaldırılması yoluna başvurmalıdır. 

İtirazın Kesin Kaldırılması Nedir?

Alacaklı, elinde İcra ve İflas Kanunu m. 68’de sayılan belgelerden biri varsa icra mahkemesine başvurarak itirazın kesin kaldırılmasını isteyebilir. Ancak alacaklı takibin dayanağı olan belge dışındaki bir belgeyle itirazın kesin kaldırılması talebinde bulunamaz.

İtirazın kaldırılmasını sağlayan belgeler şunlardır;

1- İmzası ikrar edilmiş bir senet.

2- İmzası noterlikçe onaylanmış senetler.

3- Resmi dairelerin ya da yetkili makamların verdikleri belgeler.

4- Kredi kurumlarınca düzenlenen belgeler.

5- Borçlunun resmi daireler veya memurlar huzurunda borç ikrarında bulunması

İtirazın Kesin Kaldırılması Yolunda Yargılama Nasıl Yapılır?

Alacaklı, itirazın kesin kaldırılması yoluna yetkili icra mahkemesine verdiği bir dilekçeyle veya sözlü olarak başvurur. İcra mahkemesi itirazın kaldırılmasını basit yargılama usulüne göre inceler. İncelemenin mutlaka duruşmalı olarak yapılması zorunludur. 

İtirazın Kesin Kaldırılmasının Sonuçları Nelerdir?

İtirazın kesin kaldırılması istemi haklı bulunursa itirazın kesin kaldırılmasına karar verilir. İtirazın kesin kaldırılması ile alacaklı istemde bulunmuşsa hükmolunan miktarın %20’sinden az olmamak üzere borçlu tazminat ödemeye mahkum edilir.

İtirazın kaldırılması ile takip kesinleşir ve borçlunun mal beyanında bulunması beklenmeksizin alacaklı haciz isteminde bulunabilir. Borçlu itirazın kaldırılması kararının tebliğinden itibaren 3 gün içinde mal beyanında bulunmalıdır.

İtirazın kesin kaldırılması istemi haksız bulunursa istemin reddine karar verilir. Ret ile borçlunun istemi doğrultusunda, hükmolunan miktarın %20’sinden az olmamak üzere alacaklı tazminata mahkum edilir.

İtirazın kesin kaldırılması isteminin reddi kararı kesin hüküm oluşturmaz. Bu sebeple borçlu ve alacaklı genel mahkemelerde dava açabilirler.

İtirazın geçici kaldırılması nedir?

İtirazın geçici kaldırılması yolu, takip dayanağı belgenin adi bir senet olduğu durumlarda borçlunun senetteki imzaya itiraz etmesi sonucu başvurulan yoldur.

İtirazın Geçici Kaldırılması Yolunda Yargılama Nasıl Yapılır?

İtirazın geçici kaldırılması basit yargılama usulüne göre duruşmalı olarak incelenir. Yapılacak duruşmada borçlunun bizzat bulunma zorunluluğu vardır. Eğer ki borçlu duruşmada hazır bulunmaz ve mazeret bildirmezse yalnızca bu gerekçeyle itirazın geçici kaldırılmasına ve borçlunun imzasını inkar ettiği senetteki miktarın %10’u oranında para cezasına mahkum edilir. 

İcra mahkemesindeki incelemede tanık dinlenilmez ve yemin verilmez. 

İtirazın Geçici Kaldırılmasının Sonuçları Nelerdir?

Mahkeme, reddedilen imzanın borçluya ait olduğu kanısına varırsa istemin kabulüne ve itirazın geçici olarak kaldırılmasına karar verir. Ancak bu karar ile takip kesinleşmez. Kararın tebliğinden itibaren yedi gün içinde borçlu, borçtan kurtulma davası açabilir.

İtirazın geçici olarak kaldırılması kararı verilir ve ödeme emrindeki süre geçerse alacaklının istemi ile borçlunun malları üzerine geçici haciz konulur. 

Borçlu süresi içinde borçtan kurtulma davası açmazsa takip kesinleşir. Borçlu itirazın geçici kaldırılmasının kabulü kararının tebliğinden itibaren üç gün içinde mal beyanında bulunmak zorundadır.

Borçtan Kurtulma Davası Nedir?

Borçtan kurtulma davası, itirazın geçici kaldırılması isteminin kabulünden sonra borçlunun kaldırmanın kesinleşmesini önlemek amacıyla açtığı davadır.

Bu davada yetkili mahkeme, icra takibinin yapıldığı yer mahkemesi veya alacaklının yerleşim yeri mahkemesidir. Görevli mahkeme, asliye hukuk mahkemesidir.

Borçtan kurtulma davası açan borçlu, dava koşulu olan teminatı yatırmak zorundadır. Bu teminat dava konusu alacağın %15, mahkemece kabul edilecek aynı değerde esham ve tahvilat veya banka teminat mektubudur.

Alacaklı, alacağının varlığını ispatlama yükü altındadır. Alacaklı, alacağını ispat ederse borçlu, borcunun olmadığını ispatlama yükü altına girer.