İştirak Nafakası (Çocuk İçin Nafaka) Nedir?

İştirak nafakası, tedbir nafakası, yoksulluk nafakası ve yardım nafakası olmak üzere dört adet nafaka türü vardır. Bunlardan İştirak Nafakası (Çocuk İçin Nafaka), Türk Medeni Kanunu’nun 182. maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu düzenlenme ile velayetin kullanılması kendisine verilmeyen eşin, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorunda olduğu belirtilmiştir. İştirak nafakası çocuk adına hükmedilen bir nafaka türü olmasından kaynaklı eşlerin kusur oranı mühim değildir. İştirak nafakası müşterek çocuk on sekiz yaşını doldurana kadar yani ergin olana kadar ödenmektedir. Müşterek çocuk on sekiz yaşını doldurmasına karşın eğitim hayatına devam ediyor ise eğitim hayatı boyunca nafaka yükümlüsü tarafından iştirak nafakası ödenmeye devam eder.

İştirak Nafakası (Çocuk İçin Nafaka) Kime Ödenir?

İştirak nafakası, müşterek çocuğun eğitim, bakım vs. masrafları için, çocuğun lehine olacak şekilde kullanılması adına velayetin kullanılması kendisine verilmeyen eş tarafından velayetin kullanılması kendisine verilen eşe ödenir.

İştirak Nafakası (Çocuk İçin Nafaka) İçin Talep Zorunlu Mudur?

İştirak Nafakası (Çocuk İçin Nafaka) için çocuk lehine talep olmaksızın 4787 sayılı kanun ile kurulan Aile Mahkemesi hâkimleri tarafından Türk Medeni Kanunu’nun 182/2. madde hükmü gereğince re’sen hükmedilir. Şöyle ki boşanma davasının açılması ile mahkeme ivedilikle ve re’sen çocukların bakımına, gözetimine ilişkin tedbirleri almakla yükümlüdür. 

İştirak Nafakası (Çocuk İçin Nafaka) Ne Zaman İstenebilir?

İştirak nafakasına hükmedilmesi için boşanma davası neticelenmiş olmalıdır aksi halde boşanma davası açılmadan önce veya açıldıktan sonra ergin olmayan çocuk adına hükmedilecek nafaka türü tedbir nafakasıdır. Boşanma davası neticelendikten sonra çocuğun velayeti kendisine verilmeyen eş tarafından çocuğun giderlerine katkı sağlamak amacı ile ödenen nafaka türü ise iştirak nafakasıdır. Müşterek çocuk ergin olursa, vefat ederse ya da velayeti değişirse mahkeme iştirak nafakasının kaldırılmasına dair karar verebilir.

İştirak Nafakası (Çocuk İçin Nafaka) Miktarı Ne Kadar?

İştirak nafakasının miktarı her somut duruma göre değişmektedir.  Miktarı etkileyen en önemli hususlardan biri çocukların yaşıdır. Yaşa bağlı olarak eğitim masrafları gibi masraflar değişiklik göstermektedir. Velayet kendisine verilmeyen eş yani nafaka yükümlüsü olan eşin bu masraflara katılma yükümlülüğü vardır. Bu sebep ile diğer önemli hususlardan biri de nafaka yükümlüsü eşin ekonomik durumudur. Ekonomik durumu çok iyi olan ve ekonomik durumu iyi olmayan nafaka yükümlüleri aynı miktarda değil, ekonomik durumları ile doğru orantıda nafaka ödeyeceklerdir. Uygulamada kriterlerin sağlanıp sağlanmamasına, sosyo – ekonomik duruma göre hakkaniyete aykırı olmayacak şekilde bir nafakaya hükmedilmektedir. Nafaka yükümlüsü eşin ekonomik durumu çok kötü ise 250 – 300 TL civarı iştirak nafakasına hükmedilebilecekken ekonomik durumunun oldukça iyi olması halinde ise 1.000 – 2.000 TL iştirak nafakasına hükmedilebilir.

İştirak Nafakasına (Çocuk İçin Nafaka) Nasıl Karar Verilir?

İştirak nafakasına, mahkemenin boşanma davası süresince tedbir nafakası adı altında ödenmesine karar verilen nafakanın boşanma davasının kesinleşmesi ile hükmedilir. İştirak nafakası ve tedbir nafakası müşterek çocuk adına hükmedilen nafakalardır. Bu nafakalarda amaç ergin olmayan çocuğun sağlık, eğitim, barınma, vb. giderlerine kendisine velayet verilmeyen eş tarafından mali gücü oranında katkı sağlamasıdır. İştirak nafakasını, velayeti kendisinde olup çocuğa bakan eş, çocuğa atanan kayyım, çocuğun vasisi veya ayırt etme gücüne sahip olan çocuk talep edebilir. İştirak nafakasını talep edilebilecek birden fazla müşterek çocuk varsa her çocuk için ne kadar istendiğinin belirtilmesi gerekmektedir.

İştirak Nafakası Miktarının Belirlenmesi Açısından Davacı Ne Yapmalıdır?

İştirak nafakasının miktarı belirlenirken hakkaniyetli bir belirleme olması açısından birçok kıstas göz önünde bulundurulur. Nafaka miktarının belirlenmesinde hâkimin takdir yetkisi, tarafların ekonomik ve sosyal durumları önemli hususlardandır. Şöyle ki hakim takdir yetkisini kullanmadan önce eşlerin iş durumu, gelirleri, iş yerindeki pozisyonları, ailenin yaşam standardı ve sair hususlar değerlendirilir. Değerlendirme sonucunda hakkaniyete uygun oranda nafakaya hükmedilir. Boşanma sonrasında hükmedilen nafaka miktarı yetmiyor ve müşterek çocuğun masraflarını karşılayamıyor ise nafaka artırma davası açılmalıdır. Buradaki önemli husus ise nafaka miktarının artırılması için geçerli bir nedenin orta ya koyulmasıdır. Boşanma davalarında nafaka hakkında verilen kararlar kesin hüküm değildir. Ekonomik koşulların, hayat koşullarının ve masrafların değişmesine bağlı olarak nafakada artırım ya da indirim yapılabilecektir. Enflasyona bağlı olarak harcamalar artacağı için nafaka alacaklısı eş nafaka yükümlüsü eşten her yıl enflasyona bağlı şekilde artırım yapılmasını talep edebilir. Bu doğrultuda hâkim tefe tüfe artış oranlarına uygun olacak şekilde nafakanın her yıl arttırılmasına hükmeder.

Boşanma davası sürecinde müşterek çocukların mağdur olmaması ve hak kaybına uğramaması adına nafaka alacaklısının kendini vekille temsil ettirmesinde fayda vardır. Ekin Hukuk Bürosu olarak hem boşanma davası sürecinde hükmedilecek nafaka için hem de boşanma davası sonucu hükmedilecek iştirak nafakası hususunda hak kaybınızın önüne geçmek için disiplinli ve tecrübeli ekibimiz ile hukuki danışmanlık hizmeti vermek için yanınızdayız.

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Fatma Mislina DİNÇER