İş Arama İzni Nedir ve Nasıl Hesaplanır?

İş kanunu uyarınca, belirsiz süreli iş sözleşmesinin feshinden önce durumun karşı tarafa bildirilmesi gerekir. Buna ihbar süresi denir. İhbar süresi içerisinde işçiye yeni bir iş bulabilmesi için günlük en az iki saat olarak verilen izne iş arama izni denir.

İş Arama İzni Kaç Saat?

İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz.

İş Arama İzni Nasıl Kullanılır?

Bu izin iki şekilde kullanılabilir. Günlük en az iki saat olarak ihbar süresinin her gününde kullanılabilir. Ya da toplu olarak kullanılabilir.

Bu İzin Ne Zaman Kullanılır?

İş arama izninin ne zaman kullanılacağı iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleriyle belirlenebilir. Sözleşmelerde bu konuda düzenleme yoksa veya taraflar aralarında anlaşmamışlarsa izin saatlerinin ve günlerinin belirlenmesinde, işyerinin ve işçinin haklı menfaatleri göz önünde tutulur.

İş Arama İzni Hesaplama

İş arama izni hesaplama işçinin kıdemine göre farklılık arz eder. Şöyle ki:

• 6 aydan az çalışmış işçi  : 2 haftalık ihbar süresi kapsamında 14×2=28 saat en az izin süresi olur.
• 6 ay ile 1,5 yıl arası çalışmış olan işçi : 4 haftalık ihbar süresi kapsamında 28×2=56 saat en az izin süresi olur.
• 1,5 yıl ile 3 yıl arası çalışan işçi :6 haftalık ihbar süresi kapsamında 42×2=84 saat en az izin süresi olur.
• 3 yılın üzerinde çalışmış olan işçi : 8 haftalık ihbar süresi kapsamında 56×2=112 saat en az izin süresi olur.

Ancak bu süreler hesaplanırken çalışma kapsamında olmayan gün söz konusuysa 2’ şer saat olarak çıkarılır.

Bu İzni Kullanmanın Şartları

Yıllık izin kullanım şartları şunlardır:

• İşçiye fesih ihbarı yapılmış olmalıdır.
• Geçerli bir iş sözleşmesi olmalıdır.
• İş sözleşmesinin feshi haklı nedene değil, geçerli nedene dayanmalıdır. Yani fesih ihbar süresi söz konusu olmalıdır.

İzin Kullandırılmaz veya Eksik Kullandırılırsa

İşveren yeni iş arama izni vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücret işçiye ödenir. İş arama izninin kullanılmadığı durumlarda işveren o süreye ilişkin ücreti işçiye iki katı ödemekle yükümlüdür.

İş Arama İzni Ücreti

İş arama izni ücreti işçiye ödenecek asıl asıl ücrete ilaveten yapılır.

Hesaplama: Saatlik ücret × iş arama izni toplam saati × katsayı formülüyle hesaplanır.

Örnek verecek olursak; 5000TL brüt ücret alan işçinin 14 gün ihbar süresi bulunsun ve Cumartesi günleri çalışmıyor olsun,

Saatlik ücret: 5000/225=22,22

İş arama toplam süresi :10×2=20

İşçinin 22,22×20×2=888,80 TL yeni iş arama izin ücreti bulunmaktadır.

Konu ile İlgili Özel Durumlar

Belli başlı özel durumlar şunlardır:

• İhbar süresinin tatil gününe denk gelmesi durumu: Yargıtay da bu konuda iş arama izin süresinin tatil gününde kullanılamayacağı görüşündedir.
• İhbar süresi içinde işçinin yeni bir iş bulması durumunda: Yeni bir iş bulan işçi artık bu izni kullanamaz.
• İhbar tazminatı verilmesi durumunda : Bu durumda iş arama izin ücreti söz konusu olmaz.
• Cumartesi çalışması olan yer olması durumunda: Söz konusu tatil gününde izin ücreti söz konusu olmaz.

İş Arama İzninin Kullandırıldığı Nasıl İspatlanır?

İş arama izninin kullanıldığına dair ispat yükü işverene aittir. Yargıtay da bu konuda konuda ispatı işverene yüklemiştir. Örneğin iş arama izni dilekçesinin oluşturulmuş olması bir ispat aracıdır.

İşçi – İşveren İlişkilerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bu anlamda sürecin sağlıklı yürütülebilmesi adına alanında uzman Ekin Hukuk Bürosu iş hukuku avukatlarına başvurmak faydalı olacaktır.

Süre Arttırılabilir mi?

İş arama izni süresi işçi lehine arttırılabilir ancak azaltılamaz.

İş Arama İzni Dilekçesi

Yazılılık şart olmamakla beraber iş arama izni dilekçesinin yazılı olmasında fayda vardır. Bu dilekçe pek çok olayda ispat aracı olması açısından önem taşımaktadır. Hukuki sorun yaşamamak adına bu kapsamda avukat desteğinden faydalanmak yararlı olacaktır.

İş Arama İzni Toplu Kullanma

İşçi isterse  iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır.

Kimler Kullanabilir?

İş arama izni için geçerli şartların oluşmuş olması kaydıyla, tüm işçiler bu haktan yararlanabilir. Ayrıca TBK 421 hükmü gereği, TBK’da yer alan hizmet sözleşmesi kapsamında çalışanların da ihbar süresi dahilinde bu hakkı mevcuttur.

Deniz Çalışanlarının ve Gazetecilerin İzni

TBK 421/2 maddesi hükmü gereği belirsiz süreli iş sözleşmesinin feshi durumunda , fesih ihbar süresi içinde 2 saatlik iş arama izin hakkı tanınmaktadır. Bu kapsamda  deniz çalışanları ve gazeteciler fesih ihbar süresi içinde  bu izin hakkına sahiptirler.

Kısmi Süreli, Belirli Süreli ve Deneme Süreli Çalışanların İzni

Kısmi süreli iş sözleşmesinde iş arama izni söz konusu iken, belirli süreli ve deneme süreli iş sözleşmesinin feshinde iş arama izni söz konusu değildir..

Av. Ayşegül ŞEKER& Av. Ahmet EKİN