İkamet İzni Nedir?

İkamet izni, bir yabancı uyruklu kişinin belirli bir süre boyunca bir ülkede yasal olarak ikamet etmesine olanak tanıyan resmi bir belgedir. Türkiye’de, ikamet izni almak, yabancıların Türkiye’deki kalış sürelerini düzenleyen ve çeşitli sebeplerle (çalışma, eğitim, aile birleşimi gibi) uzun süreli kalmayı mümkün kılan bir yasal işlemdir.

Türkiye’de ikamet izni türleri şunlardır:

1. Kısa Süreli İkamet İzni: Genellikle turistik ziyaret, ticari faaliyet veya eğitim gibi amaçlarla verilen ve genellikle 1 yıl süreyle verilen izindir.
2. Uzun Süreli İkamet İzni: Türkiye’de uzun süreli ikamet eden yabancılara, belirli şartları yerine getirdikten sonra verilen ve sürekli kalma hakkı tanıyan izindir.
3. Aile İkamet İzni: Türk vatandaşı veya Türkiye’de ikamet izni bulunan yabancıların aile üyeleri için verilen izindir.
4. Çalışma İkamet İzni: Çalışma amacıyla Türkiye’ye gelen yabancılar için düzenlenen izindir. Çalışma izni ve ikamet izni bir arada verilir.
5. Öğrenci İkamet İzni: Türkiye’de eğitim almak amacıyla gelen yabancılara verilen izindir.

İkamet izni başvuruları, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’ne yapılır ve başvuru onaylandığında kişinin yasal olarak Türkiye’de ikamet etmesine olanak tanır. Bu izin, kişinin ülkeye geliş amacına ve durumuna göre farklı türlerde olabilir ve her türün farklı başvuru ve şartları bulunmaktadır.

Yabancılara İkamet İzni Nasıl Alınır?

Yabancıların Türkiye’de ikamet izni alabilmesi için belirli prosedürleri takip etmeleri gerekmektedir. Türkiye’ye kısa süreli veya uzun süreli ikamet izni almak isteyen yabancıların izlemeleri gereken genel adımlar şunlardır:

İkamet İzni Başvurusu

Yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de ikamet etmek için öncelikle Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (GİGM) veya il müdürlüklerinden başvuru yapmaları gerekmektedir. Başvuru işlemi, yasal olarak Türkiye’de kalmak isteyen kişiye ikamet izni verilmesini sağlayacak ilk adımdır.

Başvuru Yapılacak İkamet İzni Türünü Seçmek

Başvuru yapmadan önce, başvurulan ikamet izninin türünü belirlemek önemlidir. Türkiye’deki ikamet izni türleri arasında:

• Kısa Süreli İkamet İzni
• Uzun Süreli İkamet İzni
• Aile İkamet İzni
• Çalışma İkamet İzni
• Öğrenci İkamet İzni
• İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni bulunmaktadır.

Başvuru, kişinin Türkiye’deki kalış amacına ve durumuna göre yapılır. Örneğin, bir öğrenci Türkiye’de eğitim almak amacıyla öğrenci ikamet izni başvurusu yapar.

Gerekli Belgeleri Hazırlamak

Başvuruda istenilen belgeler, ikamet izni türüne göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak talep edilen belgeler şunlardır:

• Pasaport veya geçerli seyahat belgesi (aslı ve fotokopisi)
• Başvuru formu (Göç İdaresi tarafından sağlanan ve online olarak doldurulabilen form)
• Biyometrik fotoğraf
• Türkiye’de kalış amacını gösteren belgeler (eğitim için öğrenci belgesi, çalışma için iş sözleşmesi, turistik ziyaret için otel rezervasyonu, vb.)
• Sağlık sigortası (Türkiye’de geçerli olmalı)
• Finansal yeterlilik belgesi (yabancı kişinin Türkiye’de kendi geçimini sağlayabilecek durumda olduğunu gösteren banka hesap dökümü, gelir beyanı, vb.)
• Adres beyanı (Türkiye’deki ikamet adresi)
• Vergi levhası veya şirketten çalışma izni belgeleri (çalışanlar için)

Online Başvuru

Başvuru işlemi genellikle Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün internet sitesi üzerinden online olarak yapılır. Yabancı, başvuru için gerekli belgeleri sisteme yükler ve başvuru ücretini yatırarak başvuruyu tamamlar. Başvurunun ardından başvuru takip numarası verilir.

Başvuru Randevusu

Başvuru sonrasında, başvurulan ildeki Göç İdaresi Müdürlüğü’nden randevu almanız gerekebilir. Bu randevuda, tüm belgelerinizin asıllarını ve fotokopilerini teslim etmeniz istenebilir. Randevuda eksik belgelerinizin olması durumunda başvurunuz reddedilebilir, bu yüzden belgelerin eksiksiz ve doğru olması önemlidir.

İkamet İzni Başvuru Ücretini Ödemek

Başvurular için belirli bir ücret ödenmesi gerekmektedir. Ücret, ikamet izni türüne ve süresine göre değişir ve Göç İdaresi’nin belirlediği tarifeye tabidir. Ödeme, başvuru aşamasında banka aracılığıyla yapılabilir.

Başvurunun Değerlendirilmesi ve Sonuç

Başvuru, Göç İdaresi tarafından incelendikten sonra olumlu ya da olumsuz sonuçlanabilir. Başvuru kabul edilirse, ikamet izni belgesi düzenlenir ve alıcısına teslim edilir. Olumsuz başvurularda, gerekçeler belirtilir ve başvuru sahibine itiraz hakkı tanınır.

İkamet İzni Kartı

İkamet izni başvurusu onaylandıktan sonra, başvuru sahibi ikamet izni kartı alır. Bu kart, Türkiye’de yasal olarak ikamet etme hakkını gösteren resmi bir belgedir ve belirli bir süre için geçerlidir. Kart, başvuru yapılan Göç İdaresi Müdürlüğü’nden alınabilir.

İkamet İzni Süresinin Uzatılması (İhtiyaç Halinde)

Eğer ikamet izninizin süresi bitmek üzereyse ve Türkiye’de kalmaya devam etmek istiyorsanız, ikamet izninizin süresini uzatmak için başvuruda bulunabilirsiniz. Süre uzatımı başvuruları genellikle son geçerlilik tarihinden en az 60 gün önce yapılmalıdır.

İkamet İzni Süreci İçin İpuçları:

• Başvuru yapmadan önce tüm belgelerin doğru ve eksiksiz olduğundan emin olun.
• Türkiye’deki ikamet izninizin türüne göre başvuru prosedürleri değişebilir, dolayısıyla başvuru türünü doğru seçmek önemlidir.
• Online başvuru ve randevu işlemleri Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün web sitesi üzerinden yapılmaktadır.
• İkamet izninizin süresi boyunca Türkiye’deki adres değişikliklerinizi Göç İdaresi’ne bildirmeniz gerekmektedir.

İkamet izni başvuru süreci karmaşık olabilse de doğru belgelerle ve belirli adımlar izlenerek yasal olarak Türkiye’de uzun süre kalabilirsiniz.

Türkiye’de ikamet izni almak için yabancı uyruklu kişilerin yerine getirmesi gereken genel şartlar şunlardır:

Geçerli Bir Pasaport veya Seyahat Belgesi

Başvuruda bulunan yabancı kişinin geçerli bir pasaport veya seyahat belgesine sahip olması gerekmektedir. Pasaport, başvurulan ikamet izninin süresi boyunca geçerli olmalı ve başvurudan önce pasaport süresi en az 60 gün daha geçerli olmalıdır.

Başvuru Amacını Gösteren Belgeler

Başvuru sahibinin Türkiye’deki kalış amacına uygun belgeler sunması gerekir. Örneğin:

• Eğitim amaçlı başvuru için öğrenci belgesi veya kabul yazısı.
• Çalışma amacıyla başvuru için iş sözleşmesi veya çalışma izni başvurusu.
• Turistik amaçlı başvuru için otel rezervasyonu veya seyahat planı.
• Aile birleşimi amacıyla başvuru için eş ve çocukların kimlik belgeleri ve evlilik cüzdanı.

Türkiye’de Geçerli Sağlık Sigortası

Başvuru sahibinin Türkiye’de geçerli bir sağlık sigortasına sahip olması gerekir. Bu sigorta, yasal bir sigorta şirketi aracılığıyla temin edilebilir. Yabancı uyruklu kişilerin sigorta kapsamında olmaları, sağlık giderlerini karşılamak için zorunludur.

Finansal Yeterlilik

Başvuru sahibinin Türkiye’de geçimini sağlayabileceğini gösteren bir finansal durumu olması gerekir. Bunun kanıtlanması için banka hesap dökümü, maaş bordrosu veya diğer gelir belgeleri sunulabilir. 

Türkiye’de İkamet İzni Alma Genel Şartları

Türkiye’de uzun süreli kalış amacıyla başvuran kişilerin bu tür belgelerle finansal yeterliliklerini göstermeleri zorunludur.

Adli Sicil Kaydı

Başvuru sahibinin, Türkiye’de yasal olarak kalmasına engel teşkil edecek bir suç kaydının bulunmaması gerekir. Adli sicil kaydı, başvuru yapılan ülkenin yetkililerinden alınarak Göç İdaresi’ne sunulabilir.

Başvuru Harcı Ödemek

İkamet izni başvurusu için, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen harç ücretinin ödenmesi gerekmektedir. Ödenecek ücret, başvurulan ikamet izninin türüne göre değişir ve bu ücret genellikle online başvuru sırasında ödenir.

Başvuru Formunun Doldurulması

Başvuru sahibinin, Göç İdaresi’nin internet sitesi üzerinden ilgili ikamet izni başvuru formunu doldurması gerekir. Bu form, başvuru sahibinin temel bilgilerini ve ikamet amacı hakkında bilgileri içerir.

Adres Kaydı

Başvuru sahibi, Türkiye’de ikamet edeceği adresi belirtmek zorundadır. Türkiye’de geçici bir adres değişikliği yapması durumunda, bu durumu da Göç İdaresi’ne bildirmesi gerekmektedir.

Başvuru Belgelerinin Tamamlanması

Başvuru sırasında istenilen tüm belgeler tam ve eksiksiz bir şekilde sunulmalıdır. Bu belgeler, Göç İdaresi’ne ve başvuru yapılan ikamet izni türüne göre değişebilir. Eksik ya da hatalı belgeler başvurunun reddedilmesine yol açabilir.

Vize İhlali Durumu

Başvurulan ikamet izninin geçerli olması için, başvuru sahibinin Türkiye’de vize ihlali yapmamış olması gerekir. Eğer kişi vize ihlali yapmışsa, bu durum başvurunun reddedilmesine neden olabilir.

Başvuru Tarihinden Önceki Durum

Başvuru sahibinin, Türkiye’de yasal statüsünü bozan bir durum (örneğin, kaçak olarak kalma) bulunmamalıdır. Eğer kişinin Türkiye’deki kalış durumu yasal değilse, ikamet izni almak zor olabilir.

Kaçak Olan (Vize İhlali Yapan) Yabancı Nasıl Oturma İzni Alabilir?

Türkiye’de vize süresi dolmuş veya vize ihlali yapmış yabancılar, yani kaçak durumda olanlar için oturma izni alma süreci daha karmaşıktır. Ancak, kaçak durumdaki yabancıların yine de ikamet izni alabilmeleri mümkündür, ancak belirli koşullar ve prosedürler gerekmektedir. İşte bu sürecin detayları:

Kaçak Durumun Düzeltilmesi

Kaçak durumda olan yabancı, ilk olarak Türkiye’deki vize ihlalini düzeltmek için Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (GİGM) ile iletişime geçmelidir.

Türkiye’de yasal olmayan bir durumda bulunmak, doğrudan ikamet izni başvurusu yapmayı engelleyebilir. Göç İdaresi, durumu inceleyerek, başvuru sahibinin cezai bir yaptırımla karşı karşıya kalıp kalmadığını değerlendirir.

Cezai İşlem ve Para Cezası

Vize ihlali yapan yabancılara genellikle idari para cezası uygulanır. Cezanın ödenmesi, kişinin yasal duruma gelmesini sağlayabilir. Para cezası ödendikten sonra, yabancı kişi Türkiye’de kalış süresini uzatmak amacıyla ikamet izni başvurusu yapabilir.

Ancak, bu durum her zaman mümkün olmayabilir; örneğin, sürekli olarak Türkiye’de kalmasına engel teşkil edecek ciddi bir ihlal durumu varsa, Göç İdaresi başvuruyu reddedebilir.

Kaçak Durumda İkamet İzni Başvurusu

Eğer vize ihlali sonucu kişi kaçak durumda ise, doğrudan ikamet izni başvurusu yapmak yerine, öncelikle yasal statüsünü düzeltmesi gerekecektir. Türkiye’deki yasal durumu düzeltmeden oturma izni başvurusu yapılamaz. Bu düzeltme için iki seçenek olabilir:

• Ülkeden çıkış yapma: Yabancı kişi, Türkiye’den çıkış yaparak vizesini yeniden alabilir ve sonrasında Türkiye’ye giriş yaparak ikamet izni başvurusu yapabilir. Ancak bu durumda çıkış yapılacak süre ve ülkeye giriş yapılabilmesi konusunda sınırlamalar olabilir.
• Yabancıların Göç İdaresi’ne başvuru yapması: Kaçak durumda olan kişi, Türkiye’deki yasal durumunu düzelttikten sonra Göç İdaresi’ne başvuru yaparak oturma izni alabilir. Ancak başvuru süreci, her vize ihlali durumunda farklılıklar gösterebilir.

Sınır Dışı Edilme Riski

Kaçak durumda olan kişilere, eğer cezai işlemleri sonlandırmazlarsa veya gerekli düzeltmeleri yapmazlarsa, sınır dışı edilme ve geri gönderme merkezi gibi yaptırımlar uygulanabilir. Göç İdaresi’nin aldığı kararlar, başvuru sahibinin durumuna ve Türkiye’deki yasal durumu ile ilgilidir.

Kaçak Durumdan Sonra İkamet İzni Başvuru Koşulları

Kaçak durumda olup, yasal durumu düzeltmek isteyen bir yabancı, şu koşullara dikkat etmelidir:

• Vize ihlali sonrası başvuru: Yabancı, ikamet izni almak için başvuru yapmadan önce Türkiye’deki kaçak statüsünü düzeltmelidir.
• Para cezası: Yabancı vize ihlali nedeniyle uygulanan idari para cezasını ödemeli ve bu ödeme belgesiyle başvuruda bulunmalıdır.
• Başvuru için süre: Göç İdaresi, başvuruları incelerken, başvuru sahibinin kaçak durumda kaldığı süreyi göz önünde bulundurur. Uzun süre kaçak durumda kalmış olan kişilerin başvurusu reddedilebilir.

İnsan Ticareti Mağdurları İçin İkamet İzni

Eğer bir yabancı kişi, insan ticareti mağduruysa ve bu nedenle Türkiye’de kaçak durumda kalmışsa, insan ticareti mağduru ikamet izni başvurusu yapabilir. Bu tür durumlarda, Göç İdaresi ve diğer ilgili kurumlar, mağdurun korunması için özel bir prosedür uygular.

Kaçak Durumda Olmak İkamet İzni Başvurusu İçin Engel Olmaz, Ancak…

Kaçak durumda olan bir yabancı, yasal olmayan durumda kalmayı sürdürdüğü sürece, ikamet izni alma hakkına sahip olmayabilir. Ancak, Türkiye’den çıkış yaparak yeniden giriş yaparak veya Göç İdaresi’ne başvuru yaparak bu engel aşılabilir. Bunun için izlenecek prosedürler ve yasal yükümlülükler ülkeden ülkeye ve duruma göre değişiklik gösterebilir.

Oturma İzni Olmadan Türkiye’de Kalan Yabancıya Ne Olur?

Oturma izni olmadan Türkiye’de kalan yabancıların durumu yasal değildir. Türkiye’de kaçak olarak kalan bir yabancıya karşı çeşitli yaptırımlar uygulanabilir:

• İdari para cezası: Vize süresini aşan veya oturma izni almadığı için yasal olmayan durumda kalan kişilere idari para cezası uygulanabilir.
• Sınır dışı edilme: Kaçak durumda kalan yabancılar, Türkiye’den sınır dışı edilebilir.
• Geri gönderme merkezi: Sınır dışı edilmeden önce, bazı yabancılar geri gönderme merkezine yerleştirilebilir.
• Gelecek başvurularının reddedilmesi: Yasal olmayan bir statüde kaldıktan sonra tekrar Türkiye’ye giriş yapmak isteyen kişilerin vize başvuruları reddedilebilir veya zorlaştırılabilir.

Yabancıların Türkiye’de yasal olarak kalabilmesi için mutlaka geçerli bir oturma iznine sahip olmaları gerekmektedir.

Oturma İzni Başvurusu İçin Pasaport Süresi Ne Kadar Olmalıdır?

Oturma izni başvurusu yapacak yabancıların pasaportlarının geçerliliği başvuru sırasında önemli bir kriterdir. Türkiye’de oturma izni başvurusu yapabilmek için pasaport süresinin, başvuru tarihi itibarıyla en az 60 gün daha geçerli olması gerekir. Bu süre, başvurulan oturma izni türüne göre farklılık gösterebilir ancak genellikle 60 gün geçerlilik süresi aranır. Pasaport süresi yeterli olmayan kişiler, oturma izni başvurusu yapamazlar.

Oturma İzni Başvurusunda Bankada Ne Kadar Para Bulunmalıdır?

Oturma izni başvurusu için gerekli olan finansal yeterlilik, başvuru sahibinin Türkiye’deki yaşam giderlerini karşılayıp karşılayamayacağını göstermek amacıyla istenir. Bankada bulunması gereken para miktarı, başvurulan oturma izni türüne göre değişir. Ancak genel olarak, başvurulan iznin türüne bağlı olarak aşağıdaki kriterler göz önünde bulundurulabilir:

• Kısa dönem ikamet izni için genellikle 1 aylık geçim masrafları yeterli olabilir.
• Uzun dönem ikamet izni veya öğrenci ikamet izni gibi başvurular için daha yüksek miktarda bir banka hesabı veya gelir beyanı gerekebilir. Göç İdaresi, bankadaki para miktarını, başvuru sahibinin yaşamını sürdürebileceğini göstermek amacıyla değerlendirir.

Oturma İzni İçin Yabancı Sağlık Sigortası Nereden Alınır?

Oturma izni başvurusu yapan yabancıların, Türkiye’de geçerli bir sağlık sigortası yaptırmaları gerekmektedir. Sağlık sigortasını alabileceğiniz yerler:

• Özel sigorta şirketleri: Türkiye’de faaliyet gösteren özel sigorta şirketlerinden sağlık sigortası alınabilir.
• Devlet sigortası: Öğrenci ikamet izni başvurularında, devlet sağlık sigortası (Genel Sağlık Sigortası – GSS) yapılabilir, ancak genellikle özel sağlık sigortası daha yaygın olarak kullanılır.
• Sigorta ajansları ve acenteleri: Sağlık sigortası poliçelerini, sigorta ajansları veya acenteleri aracılığıyla temin edebilirsiniz.

Sigorta, başvuru sahibinin tüm sağlık ihtiyaçlarını karşılamalıdır ve başvuru süresince geçerli olmalıdır.

İkamet İzni Müracaat Belgesi Nedir?

İkamet izni müracaat belgesi, ikamet izni başvurusu yapan yabancıya, başvurusu sürecinde verilen bir belgedir. Bu belge, başvurunun alındığını ve yasal olarak başvuru sahibinin Türkiye’de kalabileceğini gösterir.

Başvuru sahipleri, başvurularını tamamladıktan sonra bu belgeyi alır ve başvuru süreci tamamlanana kadar yasal kalışları devam eder. Müracaat belgesi, ikamet izni çıkana kadar, başvurunun geçerliliğini onaylayan bir tür geçici izin belgesidir.

Yabancı Oturma İzni Olmadan Ne Kadar Kalabilir?

Yabancıların Türkiye’de oturma izni olmadan kalma süresi, giriş türüne göre değişir. Türkiye’ye vizesiz giriş yapan yabancılar, 90 gün boyunca Türkiye’de kalabilirler. Bu süre sonunda, kişi ya Türkiye’den çıkmalı ya da ikamet izni başvurusu yapmalıdır. Ancak, vize ihlali yapmadan ve yasal olarak Türkiye’de kalmak için her durumda oturma izni almak gereklidir. 90 günü aşan kalışlar için, oturma izni alınması zorunludur.

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Tuğçe ŞEN