İdare Hukuku Avukatı

İdare avukatı veya idare hukuku avukatı; idare (kamu kurumu) ile hukuki uyuşmazlık yaşayan bireylerin, bu uyuşmazlığı en kısa sürede çözerek sorunlarını halletmek için başvurdukları kişidir.

Türk idare hukukunun yeknesak olmaması bireyleri donanımlı bir idare avukatı arayışına sürükler. İdare hukuku diğer hukuk dalları gibi belli bir mevzuata sahip olmadığından dağınıktır ve bu alanda çalışan avukatın tüm idare mevzuatına hâkim olması bu nedenle önemlidir.

İdare Avukatı Ne İş Yapar?

İdare avukatı, birey ile kamu kurumu arasında yaşanan hukuki uyuşmazlıklarda bireyin bizzat idari kuruma başvurusunda veya idari yargıda açılması gereken davalarda hizmet veren kişidir.

İdare avukatı, idari davalarda dava dilekçesi, savunmaya cevap dilekçesi, istinaf ve temyiz dilekçesini hazırlar. Duruşmalı yapılan yargılamada ise duruşmaya katılır. İdare hukuku avukatı kısacası idari yargıda gündeme gelebilecek her türlü iş takibini yapmaktadır.

İdare Avukatı Nasıl Seçilir?

İdare hukuku, uzmanlık gerektiren bir hukuk dalıdır. Bireyler hak kaybına uğramamak için iyi bir idare avukatı seçmesi gerekmektedir. İdare avukatı seçerken birtakım önemli noktalar mevcuttur.

İyi bir idare avukatı seçmek için, öncelikle idare hukuk dalı ile ilgilenen ve uzmanlığı olan avukatlara öncelik tanınması gerekir. Mesleki bilgi gerektiren idare hukukunda özellikle bu alanda tecrübesi olan avukat seçilmesi hak kaybını en aza indirecektir.

İdari Dava Nedir?

İdari dava, idare hukukuna dayanan ve devlet kurumları tarafından tesis edilen işlemlere karşı açılan davalardır. Bu yolla açılan davalarda idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğu denetlenmektedir. İdareye geniş bir takdir yetkisi tanınmış ise de, söz konusu yetki sınırsız değildir. İdarenin keyfi olarak tesis edilen işlemlerin iptaline ilişkin açılacak davalara idari dava denir.

İdari Dava Türleri

İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. Maddesinde idari dava türleri sayılmıştır. İdari davalar;

• İptal davaları,
• Tam yargı davaları,
• İdari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar olmak üzere üçe ayrılmaktadır.

Kamulaştırma davaları, kentsel dönüşüm davaları, memurların tayin işlemleri veya disiplin cezalarının iptali için iptal davaları, terör mevzuatından doğan tazminat davaları, malpraktis davaları, kamu ihale mevzuatından kaynaklanan davalar gibi birçok dava örnek olarak gösterilebilir.

İdare Hukukunun Temel Özellikleri

İdare hukuku genç bir hukuk dalı olarak değerlendirilir. İdare hukuku tedvin edilmemiş olmasından dolayı diğer Kanunlar gibi tek bir kanunda derlenip toparlanmamıştır. Dolayısıyla idare hukuku büyük ölçüde içtihadı bir hukuk dalı olarak kabul edilmektedir.

Kamu hukuku alanına giren idare hukuku diğer hukuk dallarından farklı olarak bağımsız bir hukuk dalı olarak kabul edilmektedir. İdare hukukunun en temel özelliklerden bir tanesi idari işlemlerin tek taraflı olmasıdır. Nitekim idari işlemin hukuki sonuç doğurması için muhataplarının rızasına ihtiyaç duyulmamaktadır.

İdari Dava Açma Süresi Ne Kadardır?

İdari yargıda dava açma süresi İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 7. maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu maddeye göre, “Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen haller Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür.” Söz konusu maddede de belirtildiği gibi süreler özel kanunlarda farklı düzenlenmiş olabilir. Bu durumda özel kanunlarda öngörülen sürelere uyulması gereklidir.

Maddede de belirtilen süreler;

• İdari uyuşmazlıklarda; yazılı bildirimin yapıldığı,
• Vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezalarından doğan uyuşmazlıklarda; tahakkuku tahsile bağlı olan vergilerde tahsilatın,
• Tebliğ yapılan hallerde veya tebliğ yerine geçen işlemlerde tebliğin,
• Tevkif yoluyla alınan vergilerde istihkak sahiplerine ödemenin,
• Tescile bağlı vergilerde tescilin yapıldığı,
• İdarenin dava açması gereken konularda ise ilgili merci veya komisyon kararının idareye geldiği tarihi izleyen günden itibaren başlar.

İdari Davalar Hangi Mahkemede ve Nerede Açılır?

İdari davalar davanın içeriğine göre idare mahkemesinde, vergi mahkemesinde veya Danıştay’da açılır. Dava konusu olan idari işlemin yapıldığı yerdeki mahkeme ise yetkili mahkemedir. Ancak özel kanunlarla yetki verilen durumlarda yetkili mahkeme değişkenlik gösterilebilir.

İdari Dava Dilekleri Nereye Verilir?

İdare Yargılama Usulü Kanunu’nun 4. maddesinde idari dava dileklerinin nereye verileceği hususu düzenlenmiştir. Söz konusu maddeye göre, “Dilekçeler ve savunmalar ile davalara ilişkin her türlü evrak, Danıştay veya ait olduğu mahkeme başkanlıklarına veya bunlara gönderilmek üzere idare veya vergi mahkemesi başkanlıklarına, idare veya vergi mahkemesi bulunmayan yerlerde büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde kalıp kalmadığına bakılmaksızın asliye hukuk hâkimliklerine veya yabancı memleketlerde Türk konsolosluklarına verilebilir.”

İdari Yargıda Görülen Davalar Nelerdir?

İdari davalar temel olarak iptal davası ve tam yargı davası olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İdari işlemin ivedi şekilde durdurulması gereken idari işlemler için yürütmenin durdurulması talepli davalar açılabilir.  Aşağıda sayılan davalar idari yargıda görülen davalar bakımından örnek olarak gösterilebilir:

• Malpraktis davaları
• Kamulaştırma davaları
• Tayin davaları
• İdarenin sorumluluğu nedeniyle açılacak tam yargı davaları
• Terör mevzuatından doğan tazminat davaları
• İmar plan düzenlemelerinin iptaline ilişkin davalar
• İmar yıkım ve imar para cezası işlemlerinin iptaline ilişkin davalar
• Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması davaları

İdari Avukatlarının Açabileceği Dava Türleri Nelerdir?

İdare avukatı davalarda müvekkilini temsil ettiğinden müvekkilin açabileceği her dava avukat tarafından da açılabilir. Bu nedenle örnek olarak verilen tüm idari davalar idare avukatı tarafından da açılabilir.

İdare Avukatlarının Açtığı Tam Yargı Davası

Tam yargı davası, idari eylem ve işlemler neticesinde kişisel hakları ihlal edilmiş olan kişilerin uğradıkları zararın giderilmesi istemiyle idari yargıda açtıkları davalardır. Tam yargı davası, idari işlem veya eylemin özelliğine göre Danıştay, idare veya vergi mahkemesinde açılabilen bir idari dava türüdür. Tam yargı davası açılabilmesi için:

• Ortada idari işlem veya eylem olmalıdır.
• Söz konusu işlem veya eylem nedeniyle kişiler zarara uğramış olmalıdır.
• İdari işlem ve eylem arasında illiyet bağının bulunması gerekmektedir.
• Yargı yeri görevli ve yetkili olmalıdır.

İdari Dava Görevsiz veya Yetkisiz Mahkemede Açılırsa Ne Olur?

İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 43. maddesinde görevsizlik ve yetkisizlik hallerinde yapılacak işlemler düzenlenmiştir. İdare ve vergi mahkemeleri, idari yargının görev alanına giren davada görevsizlik veya yetkisizlik sebebiyle davanın reddine karar verirlerse dosyayı Danıştay’a veya görevli ve yetkili idare veya vergi mahkemesine gönderiler.

Bu durumda Danıştay, davayı görevi içinde görmezse soyanın yetkili ve görevli mahkemeye gönderilmesine karar verir. Görevsizlik veya yetkisizlik sebebiyle dosyanın gönderildiği mahkeme kendisini görevsiz veya yetkisiz gördüğü takdirde, söz konusu mahkeme ile ilk görevsizlik veya yetkisizlik kararını veren mahkeme aynı bölge idare mahkemesinin yargı çevresinde ise, uyuşmazlık bölge adliye mahkemesince çözülür, aksi halde Danıştay’ca çözülür.

İdari İşlemi Kim Yapar?

İdari makamların kamu gücü kullanarak idare işlevine yönelik olarak tesis etmiş oldukları idare hukuku alanında sonuç doğuran hukuki işlemler idari işlem olarak adlandırılmaktadır.

İdari işlemler bireysel işlemler, düzenleyici işlemler ve iki-yanlı işlemler olmak üzere üçe ayrılmaktadır. İlgili kamu kurumu tarafından yapılan tek taraflı irade açıklaması idari işlem niteliğindedir. Dolayısıyla idari işlemler idare tarafından yapılan hukuki işlemlerdir.

Vergi Hukukunun Unsurları ve İdari Davalar

Vergi hukuku, devlet ile kişiler arasındaki vergi ilişkisini düzenleyen kurallardan doğan hak ve ödevleri inceleyen kamu hukuk dalı olarak tanımlanmaktadır. İdare hukuku ise idarenin kuruluşuna, eylem ve işlemlerine uygulanan hukuki kurallardır.

Vergi hukukunun unsurları konu, vergiyi doğuran olay ve matrah olmak üzere üçe ayrılmaktadır.

• Konu: Vergi yükümlülüğü getirilen husus vergi hukukunun konusunu oluşturmaktadır. Örneğin emlak vergisinin konusunu taşınmaz oluşturmaktadır.
• Vergiyi Doğuran Olay: Vergi Usul Kanunu’nun 19. Maddesine göre: “Vergi alacağı, vergi kanunlarının vergiyi bağladıkları olayın vukuu veya hukuki durumun tekemmülü ile doğar.”
• Matrah: Matrah, vergi konusunun değerini belirtmektedir.

Vergi Hukukunun İlkeleri

Vergi hukukunun temel ilkelerin dayanağı Anayasa’mızın 73. Maddesine dayanmaktadır. Vergi hukukunun temel ilkeleri aşağıda sayılmıştır:

• Sosyal devlet ilkesi
• Hukuki güvenlik ilkesi
• Verginin birliği ilkesi
• Verginin genelliği ilkesi
• Vergide eşitlik ilkesi
• Vergide ölçülülük ilkesi
• Verginin mali güçle orantılığı ilkesi
• Verginin kanuniliği ilkesi
• Verginin kamu giderlerinin karşılığı olması ilkesi

Vergi Hukukunun Alt Dalları

Vergi hukuku, genel vergi hukuku ve özel vergi hukuku olarak ikiye ayrılmaktadır. Genel vergi hukuku; vergi usul hukuku, vergi ceza hukuku, vergi yargılama hukuku, vergi icra hukuku ve uluslararası vergi hukuku olmak üzere beşe ayrılmaktadır. Özel vergi hukuku ise gelir vergisi, harcama vergisi ve servet vergileri olmak üzere iç alt daldan oluşmaktadır.

İdare ve Vergi Hukuku Alanına Hangi Davalar Girer?

İdare hukuku alanına giren davalar; tam yargı davaları, iptal davaları ve idari sözleşmeden doğan davalardır. İdarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından iptal davası açılabilir. İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan ihlal olanlar tam yargı davası açabilir. Kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklar da idare alanındaki davaları oluşturmaktadır.

Vergi hukuku alanına giren davalar ise şunlardır:

• Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davalar,
• 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasına ilişkin davalar,
• Diğer kanunlarla vergi mahkemesine verilen işler.

İdareden Kaynaklı Haksızlıklara Karşı Dava Yolu

İdarenin eylem ve işlemlerine karşı dava yolu açık tutulmuştur. Bu şekilde bireyin devlet karşısında korunması amaçlanmıştır. Aynı zamanda idarenin eylem ve işlemleri denetime açıktır. Bu bakımdan idareden kaynaklı haksızlıklara karşı dava yolu açıktır. Ancak bu dava yolu kullanılırken, doğru ve güncel bilgi almak çok önemlidir.

Sonuç

Yukarıda detaylıca açıklandığı üzere bir idari davayı, idareye başvuru anından mahkeme süreci tamamlanıncaya dek, sağlıklı ve eksiksiz şekilde yürütmek idare hukuku bakımından teknik bilgi, deneyim ve profesyonellik ister. Özellikle dava açmanın 30 ve 60 günlük kısa sürelere bağlandığı bu hukuk alanında bireylerin avukat yardımı almadan yola çıkmaları, muhtemel süre kaçırmalarına sebebiyet verebilir.

Hak kaybına uğramamak adına idari davaları avukat aracılığıyla yürütmek daha sağlıklı olacaktır. Ekin Hukuk Bürosu olarak her türlü hak kaybınızı engellemek için disiplinli ve tecrübeli ekibimiz ile yanınızdayız.