Ev Hanımlarına Emeklilik 2024

Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne 80 maddelik torba yasa teklifi sunulmuş olup söz konusu torba yasanın yürürlüğe girmesi halinde çalışma imkanı olmayan ev hanımlarına emekli olabilme imkanı tanınmıştır.

Ev hanımlarının emekli olabilmesi için hesaplanan sigorta primini ödemesi ve gereken şartları sağlaması gerekmektedir.

Ev Hanımlarının Emekli Olabilmesi İçin Ödemesi Gereken Prim Tutarı Ne Kadardır?

Ev hanımlarının emekli olabilmesi için Sosyal Güvenlik Kurumuna belli bir miktarda prim ödemesi gerekmektedir. Ev hanımlarının en az ödemesi gereken prim tutarı brüt asgari ücretin %32’si olarak hesaplanmaktadır.

2024 yılının brüt asgari tutarı 20.002,50 TL olduğundan dolayı 2024 yılı için ev hanımlarının ödemesi gereken sigorta prim tutarı aylık 6.400,80 TL’dir.

Devlet Tarafından Prim Desteği Yapılacak mı?

Ev hanımlarının ödemesi gereken aylık prim tutarının üçte biri devlet tarafından karşılanmaktadır.

Bu durumda 2024 yılı için devletin sigorta prim desteği aylık 2.133,60 TL olacaktır.

Ev Hanımlarının Emekli Olabilmesi İçin Gereken Şartlar Nelerdir?

Ev hanımlarının emekli olabilmesi için birkaç farklı yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemlerden her biri farklı şartlar taşımaktadır.

El İşi Yaparak Emekli Olabilmenin Şartları Nelerdir?

Kanunen yapılan düzenleme kapsamında ev hanımı sigortası imkanından yararlanacak olan ev hanımlarının yapacakları işler belirlenmiştir. Ev hanımlarının vergide esnaf muafiyetinden yararlanabilmesi için iki şart belirlenmiştir.

Bu şartlardan birincisi örtü, havlu, çorap, çarşaf, kilim, halı, nakış işleri, dantel, hazır turistik eşyalar, süpürge, sepet, fırça, paspas, tığ örgü işi yapma, çiçek, erişte, tarhana, mantı vb. çeşitli ürünlerin üretilmesi; ikinci şart ise üretilen bu ürünlerin festival, kermes, panayır ve kamu kurumları tarafından geçici olarak belirlenmiş bazı yerlerinde satılmasıdır.

Bu iki şart tamamlandığı takdirde ev hanımının sigorta süresi başlamış olur.

Bu yolla emekli olabilmek için gereken koşullar;

• 9000 gün SGK priminin tamamlanması,
• Sigortalılık sebebiyle aylık almamak,
• 18 yaşını doldurmak,
• Sosyal sigorta güvencesine sahip olmamak,
• Zorunlu olarak sigorta yaptırılmasını gerektiren işlerde çalışmamak,
• Emekli olmak için yaptıracağı sigortalılık kapsamındaki kadınların gelir vergisine muaf olduğunu gösterir belgeye sahip olmak.

İsteğe Bağlı Sigorta Girişi Yaptırarak Emekli Olma Şartları Nelerdir?

Sosyal güvencesi olmayan ve herhangi bir işte çalışmayan ev hanımları, çalışan kişiler gibi sigortalı olarak emekli olabilmektedir. Aynı zamanda ev hanımlarının emeklilik hesaplaması yapılırken yurt dışında geçen süreler de hesaplamaya dahil edilebilmektedir.

Ev hanımlarının dışında belli bir geliri olmayan, sigortası olmayan, herhangi bir işte çalışmayan ya da part time çalışan, herhangi bir sosyal güvencesi olmayan kimselerin de bu yolla emekli olabilmesi mümkündür.

İsteğe bağlı sigortalılık için ülkemizde ikamet edenler ve Türkiye’ de ikamet edip sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanan ülkelerde bulunan ve orada yaşayan Türk vatandaşlarında aşağıdaki koşullar aranmaktadır:

• 25 yıl evli kalmak.
• 18 yaşını doldurmuş olmalıdır.
• Kendi sigortalılıkları sebebiyle aylık bağlanmamış olmalıdır.
• 5510 sayılı kanuna tabi olarak zorunlu bir sigortalılığı gerektirecek işte çalışmamış olmalıdır.
• 4A sigorta kolu kapsamında çalışırken 30 günden az çalışmış olmalı ya da tam gün çalışmamış olması gerekmektedir.
• İsteğe bağlı giril sigortası bildirgesi ile ve gerekli belgelerle sosyal güvenlik kurumuna başvuruda bulunulması gerekmektedir.

5510 Sayılı Kanuna Tabi Olarak Zorunlu Sigortalı Sayılanlar Kimlerdir?

5510 sayılı kanuna tabi olarak zorunlu sigortalı sayılan ve daha önce bu işlerden herhangi birinde çalıştığı takdirde isteğe bağlı olarak sigorta girişi yaptırarak emekli olamayacak kimseler aşağıdaki gibidir (5510 Sayılı Kanun m.4):

• İş sözleşmesine göre çalışanlar,
• Gerçek ya da basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar,
• Köy ve mahalle muhtarları,
• Esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı olanlar,
• Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları,
• Diğer şirketlerin ortakları,
• Tarımsal faaliyette bulunan kimseler,
• Başbakan, bakanlar, TBMM üyeleri, belediye başkanları, il encümeninin seçimle gelen üyeleri,
• Sözleşmeli er ve erbaşlar.

Gereken Tüm Şartlar Sağlandığı Takdirde Ev Hanımları Hangi Kurumdan Emekli Olacaktır?

Ev hanımları, gereken emeklilik şartlarını sağladığı durumda BAĞ – KUR kriterlerine tabi tutulmaktadır.

Ev Hanımlarının Emeklilik Hesaplaması Nasıl Yapılır?

İsteğe bağlı sigorta kapsamından yararlanabilmek için çalışmayan ev hanımlarının sigortaya başvurduğu tarihten itibaren 25 yıl boyunca sigorta prim ödemesi yapması şartı aranmaktadır.

Diğer bir önemli husus ise yeterli prim ödemesini tamamlayan ev hanımının 58 yaşını doldurmuş olması gerekmesidir. 58 yaşını doldurmuş olmayan kimse 25 gün sigorta prim ödemesini tamamlamış olsa dahi emekli olamamaktadır. Ancak isteğe bağlı sigorta kolu çerçevesinde bazı düzenlemeler yapılarak ev hanımlarının 25 yıl hizmet süresi ile 9000 gün prim ödemek yerine 5400 gün prim ödeyerek emekli olabileceği belirtilmiştir. Ancak bu durumda emekli olma yaşı 61’e yükselmektedir.

Ev hanımının bu 2 seçenekten herhangi birini seçebilme hakkı mevcuttur. Kişinin isterse isteğe bağlı sigorta girişini yaptırdıktan sonra herhangi bir işte çalışmaya başlayabilme hakkı mevcuttur. Ayrıca emekli olmadan önceki son 3.5 yılda bir iş yerinde işçi olarak çalışmış olan kadınlar 9000 yerine 7200 prim günü üzerinden emekli olabilmektedir.

Ev Hanımları Emekli Olabilmek İçin Nereye Başvurmalıdır?

Ev hanımlarının emekli olabilmek için ilk aşamada e devlet üzerinden başvuru yapması gerekmektedir. Emeklilik başvurusunda bulunacak ev hanımı, başvuru esnasında gereken tüm belgeleri eksiksiz bir şekilde ibraz etme yükümlülüğü altındadır.

Kişinin başvurusu e devlet üzerinden onaylandıktan sonra kişinin ikametgahının bulunduğu Sosyal Güvenlik Kurumu il müdürlüklerine giderek başvurunun son aşamasının tamamlanması gerekmektedir. Ancak e devletten başvurmadan direkt olarak Sosyal Güvenlik Kurumu il müdürlüğünden de başvuru yapılabilmesi mümkündür.

Başvuru Esnasında Talep Edilen Evraklar Nelerdir?

Başvuru esnasında talep edilen evraklar aşağıda sayılmıştır:

• Nüfus cüzdanı fotokopisi,
• Banka dekontu,
• 1 adet vesikalık fotoğraf,
• İsteğe bağlı sigortalılık başvuru formu,

Ev Hanımlarının Emeklilik Başvurusu Ne Zaman Başlıyor?

Söz konusu emeklilik projesi ilgili çalışmalar halen devam ettiğinden ve görüşme aşamasında olduğundan dolayı ev hanımlarının emeklilik başvuruları henüz başlamamıştır. Proje çalışmaları tamamlandıktan sonra detaylar Resmi Gazete vasıtası ile yayımlanacaktır.

Duygu Maide KARATAŞ & Av. Ahmet EKİN