Ceza Muhakemesinde Yargılama Giderleri

Yargılama giderleri, CMK m. 324/1’de tanımlanmıştır.

Söz konusu maddeye göre; “Harçlar ve tarifesine göre ödenmesi gereken avukatlık ücretleri ile soruşturma ve kovuşturma evrelerinde yargılamanın yürütülmesi amacıyla Devlet Hazinesinden yapılan her türlü harcamalar ve taraflarca yapılan ödemeler yargılama giderleridir.”

Başka bir deyişle yargılama giderleri,  soruşturma ve kovuşturmanın yürütülebilmesi için yapılan harcamalardır.

Yargılama Giderleri Nelerdir?

Bu kapsamda yargılama giderleri;

• Harçlar,
• Tarifesine göre ödenmesi gereken avukatlık ücretleri,
• Soruşturma ve kovuşturma evrelerinde yargılamanın yürütülmesi amacıyla yapılan harcamalar,
• Taraflarca yapılan ödemelerdir.

Yargılama Giderlerini Kim Öder?

Yargılama giderlerinin miktarı ile taraflardan birinin diğerine ödemesi gereken paranın miktarı mahkeme başkanı veya hakim tarafından belirlenerek hüküm ve kararda giderlerin kimlere yükletileceği gösterilir.

• Devlete ait yargılama giderlerine ilişkin kararlar, Harçlar Kanunu 
• Kişisel haklara ilişkin kararlar, 9.6.1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu

hükümlerine göre yerine getirilir.

Devlete ait yargılama giderlerinin 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 106. maddesindeki terkin edilmesi gereken tutarlardan (Madde 106 – Yapılacak takip sonunda tahsili imkansız veya tahsili için yapılacak giderlerin alacaktan fazla bulunduğu anlaşılan ve 213 sayılı Kanun kapsamına giren amme alacaklarında 10 Türk Lirasına (10 Türk Lirası dahil), diğer amme alacaklarında 20 Türk Lirasına (20 Türk Lirası dahil) kadar amme alacakları, amme idarelerinde terkin yetkisini haiz olanlar tarafından tahsil zamanaşımı süresi beklenilmeksizin terkin olunabilir. Cumhurbaşkanı, bu tutarları topluca veya ayrı ayrı on katına kadar artırmaya yetkilidir.) az olması halinde, bu giderin Devlet Hazinesine yüklenmesine karar verilir.

Türkçe bilmeyen ya da engelli olan şüpheli, sanık, mağdur veya tanık için görevlendirilen tercümanın giderleri, yargılama gideri sayılmaz ve bu giderler Devlet Hazinesince karşılanır.

Mahkumiyet, HAGB veya Cezanın Ertelenmesi Durumlarında Yargılama Giderleri

Mahkûmiyet veya güvenlik tedbiri kararı verildiğinde, Hükmün açıklanmasının geri bırakılması veya cezanın ertelenmesi durumlarında tüm yargılama masrafları sanığa yüklenecektir.

Yargılamanın farklı aşamalarında yapılan araştırma veya işlemler sonucunda masraflar oluşmuş olsa da, sonuç sanık lehine ise, bu masrafların tamamının veya bir kısmının sanığa yüklenmesi adil olmayabilir. Mahkeme, bu durumda masrafların kısmen veya tamamen Devlet Hazinesi tarafından karşılanmasına karar verebilir.

Mirasçılar Yargılama Giderlerini Ödemekle Yükümlü Müdür?

Hüküm kesinleşmeden sanık hayatını kaybederse, mirasçılar masrafları ödemekle yükümlü tutulmazlar. Birden fazla suçtan yargılanan bir kişi, bir kısmından mahkum edilmiş olsa bile, beraat ettiği suçların duruşması için gereken masrafları ödemekle yükümlü değildir.

İştirak Halinde Yargılama Giderleri

İştirak halinde işlenmiş bir suç nedeniyle mahkum edilen kişilere, yargılama masrafları ayrı ayrı yüklenecektir. Beraat veya ceza verilmemesine karar verilen kişi, sadece kendi kusurundan kaynaklanan masrafları ödemekle yükümlü tutulur. Daha önceden ödenen masraflar Devlet Hazinesi tarafından karşılanır.

Karşılıklı Hakaret Suçunda Yargılama Giderleri

Karşılıklı hakaret hâllerinde taraflardan biri veya her ikisi hakkında ceza verilmesine yer olmadığı kararının verilmesi; bunlardan birinin veya her ikisinin giderleri karşılamaya mahkûm edilmelerine engel olmaz.

Suç uydurup iftira atan kişi, bu nedenle yapılan masrafları ödemekle yükümlü tutulur.

Kanun Yollarına Başvuru Sırasında Ortaya Çıkan Masraflar

Kanun yollarından birine başvuran taraf, başvurusunu geri alması veya reddedilmesi durumunda ortaya çıkan masrafları öder. Cumhuriyet savcısı kanun yoluna başvuruda bulunursa, sanığın ödemesi gereken masraflar Devlet Hazinesi tarafından karşılanır. Kısmen kabul edilen başvurularda, mahkeme masrafları uygun şekilde bölüştürecektir.

Kesinleşmiş bir hükmün yenilenmesi isteğinden kaynaklanan masraflar için aynı kural geçerlidir. Eski halin getirilmesi talebinin masrafları, talebi sunan tarafın esassız karşı çıkmasından kaynaklanmıyorsa, bu masraflar talep sahibine yüklenir.

Sonuç

Ceza muhakemesi hukuku, toplum düzeninin ve güvenliğinin sağlanmasında temel bir rol oynayan bir hukuk dalıdır. Ancak, ceza muhakemesi süreci karmaşık ve teknik olduğu için, bu alanda uzmanlaşmış avukatlarla çalışmak oldukça önemlidir. Bireylerin, ceza muhakemesi hukukuna dair herhangi bir konuda karşılaştıkları sorunları doğru bir şekilde çözebilmek ve haklarını koruyabilmek için profesyonel yardım almak önemlidir. 

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Evrim ÜSTÜNDAĞ