Çek Kanununda Yapılan Güncel Düzenleme
5941 sayılı Çek Kanunu ile özel olarak düzenlenen “Çekte Karşılıksızdır İşlemine Sebebiyet Verme” suçuna karşılık mahkemece verilen mahkumiyet hükümleri hakkında 24.03.2020 tarihli yeniliklerden bahsedeceğiz. Yapılan yenilik ile infaz aşamasında olan kararlar hakkında çek bedelinin ödenmesine öncelik tanınmıştır.
Mezkur suç 5941 sayılı Çek Kanunun 5.maddesinde; “Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, 1500 güne kadar adli para cezasına hükmolunur.” şeklinde düzenlenmiştir.
İnfazın Durdurulması Nasıl Olacak?
5941 sayılı Çek Kanununa eklenen Geçici 5. maddede tanımlanan ve 24/3/2020 tarihine kadar işlenen suçtan dolayı mahkûm olanların cezalarının infazı, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla durdurulmuştur.
Hükümlü tahliye tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının 1/10’ unu alacaklıya ödemek zorundadır. Kalan kısmını 3 aylık sürenin bitiminden itibaren 2’şer ay arayla 15 eşit taksitle ödemesi durumunda mahkemece, ceza mahkumiyetinin bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına karar verilir.
Örneğin 3000-TL olarak hükmedilen adli para cezasının ilk taksiti 300-TL’nin mahkemenin şahsa tebliğ tarihinden itibaren 3 ay içinde ödenmesi durumunda bakiye 2700-TL 30 ay içerisinde aylık 90-TL taksit ödemesi yapıldığında mahkumiyet hükmü ortadan kalkmaktadır. Ayrıca 1 taksit ödememe hakkı gözetildiğinde bu süre 32 aya uzamaktadır.
İnfazın durdurulduğu tarihten itibaren en geç 3 ay içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının 1/10’ unun ödenmediği takdirde alacaklının şikayeti üzerine mahkemece hükmün infazının devamına karar verilir.
Hükümlü taksitlerden birini süresi içinde ilk defa ödemediği takdirde ödemediği bu taksit, sürenin sonuna bir taksit olarak eklenir. Kalan taksitlerden birini daha ödemediği takdirde alacaklının şikayeti üzerine mahkemece hükmün infazının devamına karar verilir. Düzenlemede ilk defa ödeme yapmamaya istisna yanınmış ve süre sonunda ödenmeyen miktar taksit olarak eklenmiştir. Yani tahliye tarihinden itibaren borçluya 35 aylık ödeme süresi tanınmıştır.
Hükmün infazının durdurulması hâlinde ceza zamanaşımı işlemez. Bahse konu düzenleme mahkumiyet hükmü verilen kararları kapsaması nedeniyle, mahkumiyet hükmünün kesinleşmesiyle başlayan ceza zamanaşımı hakkında istisna düzenlenmiştir.
Yetkili ve Görevli Mahkeme Neresidir?
Bu hükme göre verilecek kararlarda, hükmü veren icra ceza mahkemesi yetkilidir. Görevli mahkeme ise mahkumiyet hükmünü veren mahkemedir. Mahkemece bu madde uyarınca verilecek tüm kararlar alacaklıya tebliğ edilir. Bu madde hükümleri her bir suç için ancak bir kez uygulanabilir.
Re’sen Verilen Adli Kontrol Kararı Verilebilir Mi?
Bu madde uyarınca infazı durdurulan kişi hakkında mahkemece Ceza Muhakemesi Kanununun 109 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendinde yer alan yurt dışına çıkamama adlî kontrol tedbirine karar verilebilir.
Av. Nurgül YALÇIN / Av. Ahmet EKİN
