Bayramda İşçi Çalıştırmak
Bu günlerde işçilerimiz açısından merak edilen konulardan biri de ulusal bayram ve genel günlerinde çalıştırılıp çalıştırılamayacağı, bu günlerde çalışıyor ise bunun ücretine herhangi bir artış ile yansıyıp yansımayacağıdır. Bu konu hakkındaki düzenleme 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 44. maddesinde düzenlenmiştir. Maddeye göre;
| Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma Madde 44 – Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir. Bu günlere ait ücretler 47 nci maddeye göre ödenir. |
Kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma hususunu taraflar iş sözleşmesi ile kararlaştırabilirler. Böyle bir karar olmadan işveren işçinin onayını almaksızın bu günlerde işçiyi çalıştıramaz.
Öncelikle Ulusal Bayram ve Genel Tatil ücretinin talep edilmesi için işçinin bu günlerde çalışmış olması gerekir. 2429 Sayılı Ulusal Bayram Ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’da bu günlerle ilgili düzenlemeler mevcuttur. Bu kanuna göre Ulusal Bayram Ve Genel Tatil Günleri;
| Madde 1 – 1923 yılında Cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim günü Ulusal Bayramdır. Türkiye’nin içinde ve dışında Devlet adına yalnız bugün tören yapılır. Bayram 28 Ekim günü saat 13.00’ten itibaren başlar ve 29 Ekim günü devam eder. Madde 2 – Aşağıda sayılan resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü, 1 Mayıs günü ve 15 Temmuz günü genel tatil günleridir. A) Resmi bayram günleri şunlardır:
B) Dini bayramlar şunlardır: 1. Ramazan Bayramı; Arefe günü saat 13.00’ten itibaren 3,5 gündür. 2. Kurban Bayramı; Arefe günü saat 13.00’ten itibaren 4,5 gündür. C) 1 Ocak günü yılbaşı tatili, 1 Mayıs günü Emek ve Dayanışma Günü ve 15 Temmuz günü Demokrasi ve Milli Birlik Günü tatilidir. D) Ulusal, resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü, 1 Mayıs günü ve 15 Temmuz günü resmi daire ve kuruluşlar tatil edilir. Bu Kanunda belirtilen Ulusal Bayram ve genel tatil günleri; Cuma günü akşamı sona erdiğinde müteakip Cumartesi gününün tamamı tatil yapılır. Mahiyetleri itibariyle sürekli görev yapması gereken kuruluşların özel kanunlarındaki hükümler saklıdır. 29 Ekim günü özel işyerlerinin kapanması zorunludur. |
İş Kanunu madde 47’ye göre “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.” Kanun maddesinde de görüldüğü gibi işçi bu günlerde çalışmasa bile o günün tam ücretini almak zorundadır. Bu günlerde çalışacağına dair iş sözleşmesinde veya sonradan bir onayı mevcut ise günlük tam ücretinin yanı sıra çalıştığı her gün için bir tam günlük ücret daha ödenir.
Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücretinin Ödenmemesi
Bu gibi durumlarda işçinin iş sözleşmesini haklı nedenlerle fesih etme hakkı gündeme gelecektir. İş Kanunu madde 24/1-e “İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse” hükmü mevcuttur. Bu kanun maddesine göre işçi hak ettiği ücretlerini işveren tarafından alamazsa iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilecek bunun yanı sıra kazandığı diğer alacak kalemleri ile birlikte dava yoluna gidebilecektir.
İlgili Yargıtay Kararları
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi E. 2012/26778, K. 2013/20295 sayılı kararında;
4857 sayılı İş Kanunu’nun 44. maddesinde, Kanunun kapsamındaki işyerleri bakımından, ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışma karşılığı olmaksızın o günün ücretinin ödeneceği, tatil yapılmayarak çalışıldığında ise, ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücretin ödenmesi gerektiği hükme bağlanmıştır. 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunun 2. maddesinde ise, resmi ve dini bayram günleriyle yılbaşı gününün genel tatil günleri olduğu açıklanmıştır.
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığını iddia eden işçi, bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda yer alan bayram ve genel tatil ücreti ödemesinin yapıldığı varsayılır. Bordroda ilgili bölümünün boş olması ya da bordronun imza taşımaması halinde işçi, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığını her türlü delille ispat edebilir. Şeklinde karar vermiştir.
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi E. 2016/29985, K. 2020/2155 sayılı kararında;
Fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücretinin son ücrete göre hesaplanması doğru olmaz. Yargıtay kararları da bu yöndedir. Bu durumda fazla çalışma ücretlerinin hesabı için işçinin son ücretinin bilinmesi yeterli olmaz. İstek konusu dönem içinde işçi ücretlerinin miktarı da belirlenmelidir. İşçinin geçmiş dönemlere ait ücretinin belirlenememesi halinde bilinen ücretin asgari ücrete oranı yapılarak bilinmeyen ücretin buna göre tespiti de Dairemiz tarafından kabul görmektedir. Ancak işçinin işyerinde çalıştığı süre içinde terfi ederek çeşitli unvanlar alması veya son dönemlerde toplu iş sözleşmesinden yararlanması gibi durumlarda, bilinen son ücretin asgari ücrete oranının geçmiş dönemler yönünden de dikkate alınması doğru olmaz. Bu gibi hallerde ilgili meslek kuruluşundan bilinmeyen dönemler ücretleri sorulmalı ve dosyadaki diğer deliller bir değerlendirmeye tabi tutularak bir karar verilmelidir. Şeklinde karar vermiştir.
İş Hukukuna yönelik bir uyuşmazlığınız mevcut ise büromuzdan profesyonel hizmet alabilirsiniz.
Stj. Av. Büşra KARATAŞ/ Av. Ahmet EKİN
Ben kamu kurumunda sürekli işçi olarak çalışıyorum ve bayram ve resmi tatil günlerinde çalışmalarımın ücretlerini alamıyorum, bunun nedenini sorduğumda iş sölzeşmemdeki ” 27/06/1989 tarihli ve 375 sayılı khk nın ek 28.maddesi uyarınca belirlenen ücretler ödenecektir ” maddesini gösteriyorlar sizce böyle bişey olması mümkün mü?
Merhaba Kadir Bey, bayramda ve iş hukuku ile alakalı 0 532 399 3546 numaralı telefon ya da ekin@ekinhukuk.com.tr mail adresinden bizimle iletişime geçerek danışmanlık veya avukatlık hizmetimizden faydalanabilirsiniz.