Aval Nedir?

Senette imzası bulunanlara karşı mali açıdan bir güvensizlik mevcutsa senedi devralacak kişi ek bir teminat isteyebilir. Senette ismi yazılı kişi lehine verilen kişisel teminata aval denir. Aval, senet bedelinin kısmen ya da tamamen güvence altına alındığı bir kambiyo taahhüdüdür. Hamilin haklarını elde etmesi bakımından bir ek teminattır. Kambiyo senetlerine özgü bir kefalettir. Aval veren, senedin ödeneceğini garantiler ve ödenmediği halde senedi bizzat öder.

Kimler Aval Verebilir?

Poliçede imzası bulunan kişi veya üçüncü şahıslar aval verebilir. Aval veren kişiye avalist denir. Bir borçlu lehine birden fazla kişi aval verebilir.

Çekte; muhatap banka, kendi üzerine çekilen çekte, aval veremez.

Kimler Lehine Aval Verilebilir?

Keşideci, muhatap, ciranta, araya giren ve avalist lehine aval verilebilir. Lehine aval verilen kişiye avalat denir.

Aval Beyanı Nedir?

Aval şerhi senet üzerine veya alonja yazılır. Aval poliçe nüshası veya poliçe sureti üzerine de yazılabilir. Aval “aval içindir” veya buna benzer bir ibareyle ifade edilir ve avalist tarafından imzalanır.

Poliçenin ön yüzünde bulunan muhatap ve düzenleyenin imzası dışında kalan her imza aval şerhi sayılır. Aval beyanında avalin kimin için verildiği belirtilmedir. Kimin için verildiği belli değilse aval, düzenleyen için verilmiş sayılır.

Aval senedin arka yüzüne yapılacaksa mutlaka avali ifade eden bir ibare bulunmalıdır. Aksi takdirde “beyaz ciro” sayılır.

Kısmi aval mümkündür. Aval şerhinde belirtilmelidir. Belirtilmezse borcun tamamı için aval verildiği kabul edilir. Aval kayıtsız ve şartsız olmalıdır. Aval şerhinde yer alan kayıt ve şart varsa yazılmamış sayılır.

MADDE 701– (1) Aval şerhi, poliçe veya alonj üzerine yazılır.

(2) Aval “aval içindir” veya bununla eş anlamlı başka bir ibareyle ifade edilir ve aval veren kişi tarafından imzalanır.

(3) Muhatabın veya düzenleyenin imzaları hariç olmak üzere, poliçenin yüzüne atılan her imza aval şerhi sayılır.

(4) Kimin için verildiği belirtilmemişse aval, düzenleyici için verilmiş sayılır.

Aval Verenin Sorumluluğu

Aval veren kişi, kimin için taahhüt altına girmişse onun gibi sorumlu olur. (TTK.702/1) Müracaat borçlusuna aval veren kişi müracaat borçlusu gibi, asıl borçluya aval veren kişi asıl borçlu gibi sorumlu olur. Lehine aval verilen kişiye başvurma hakkı doğduğunda avaliste de başvurma hakkı doğar. Avalist, diğer senet borçlularıyla birlikte “müteselsilen” sorumludur.

Aval, bağımsız ve soyut bir kambiyo taahhüdüdür. Avalistin teminat altına aldığı borç geçersiz olsa bile aval taahhüdü geçerlidir. Fakat senette şekil noksanlıkları varsa avalist sorumluluktan kurtulur, aval taahhüdü geçersiz olur.

Avalist senet hamiline karşı, lehine aval verdiği kişiye ait kişisel def ‘ileri ileri süremez, kendi kişisel defilerini ileri sürebilir. Avalist, kendisi ile hamil arasındaki senet dışı ilişkiden doğan şahsi def’ ilerini hamile karşı ileri sürebilir.

Senedin zıyaı halinde avalistin sorumluluğu sona erer, borçtan kurtulur.

Aval Verenin Hakları

Aval veren, senet bedelini ödediğinde senetten sorumlu olan kişinin hakların elde eder. Lehine aval verdiği kişiye ve senetten sorumlu olan kişilere karşı senetten doğan hakları kazanmış olur.

Avalist, poliçeye “protestosuz” veya “masrafsız” kaydı koyabilir. Bu kayıt sadece avaliste karşı geçerlidir. Diğer müracaat borçluları için hüküm ifade etmez.

MADDE 702- (1) Aval veren kişi, kimin için taahhüt altına girmişse aynen onun gibi sorumlu olur.

(2) Aval veren kişinin teminat altına aldığı borç, şekle ait noksandan başka bir sebepten dolayı batıl olsa da aval verenin taahhüdü geçerlidir.

(3) Aval veren kişi, poliçe bedelini ödediği takdirde, poliçeden dolayı lehine taahhüt altına girmiş olduğu kişiye ve ona, poliçe gereğince sorumlu olan kişilere karşı poliçeden doğan haklarını iktisap eder.

Aval ve Kefalet Arasındaki Farklar

• Aval bağımsız bir kambiyo taahhüdü iken kefalet, fer’i borçtur.
• Avalistin teminat altına aldığı borç geçersiz olsa bile aval taahhüdü geçerlidir fakat kefilin teminat altına aldığı borç geçersizse kefalet de geçersizdir.
• Avalist, lehine aval verdiği kişiye ait kişisel def’ileri ileri süremez fakat kefil borçluya ait tüm defileri ileri sürmek zorundadır.
• Avalist senetteki borçtan aval verdiği kişi gibi sorumludur fakat kefilin sorumluluğu talidir.
• Aval ticari senet veya alonj üzerine yazılır. Kefaletin borç senedi üzerine yazılması şart değildir.
• Hamilin senet borçlusuna takip yapması avalist bakımından zamanaşımını kesmez ama alacaklının asıl borçluya takip yapması kefil bakımından zamanaşımını keser.
• Senedi ödeyen avalist senetten doğan hakları kazanır. Kefil borcu ödediğinde alacaklının haklarına halef olur.
• Lehine aval verilen kişiye karşı ileri sürülen def’iler avaliste karşı ileri sürülemez ancak kefalette asıl borçluya karşı ileri sürülen def’iler kefile karşı da ileri sürülebilir.

Stj. Av Sena TÜRK & Av. Ahmet EKİN