Güveni Kötüye Kullanma Suçu
Güveni Kötüye Kullanma Suçu Nedir?
Güveni kötüye kullanma suçu, başkasına ait olup da muhafaza etmek veya belirli bir şekilde kullanmak üzere zilyetliği kendisine devredilmiş olan mal üzerinde, kendisinin veya başkasının yararına olarak, zilyetliğin devri amacı dışında tasarrufta bulunmak veya bu devir olgusunu inkar etmektir.
Güveni kötüye kullanma suçunda malın teslimi, belirli biçimde kullanılmak için hukuka ve yöntemine uygun, aldatılmamış özgür bir iradeye dayanılarak tesis edilmektedir. Söz konusu suçun oluşabilmesi için eşya üzerinde mülkiyet hakkına sahip olan kişi ile lehine zilyetlik tesis edilen fail arasında bir sözleşme ilişkisi mevcut olmalı ve bu hukuki ilişkinin gereği olarak taraflar arasında oluşan güvenin korunması gerekmektedir.
Bu amaçla, eşya üzerinde mevcut sözleşme ilişkisiyle bağdaşmayan kasıtlı tasarruflar ve devir olgusunu inkâr kanun koyucu tarafından cezai yaptırım altına alınmıştır. Eğer mülkiyet hakkına sahip olan kişi ile lehine zilyetlik tesis edilen fail arasında hukuken geçerli bir sözleşme ilişkisi yoksa usulüne uygun bir teslim olmayacağı için güveni kötüye kullanma suçu da oluşmayacaktır. Zira, hukuksal anlamda geçerli bir sözleşmeden söz edilebilmesi için tarafların iradelerinin aldatılmamış olması gerekmektedir (YCGK; E. 2016/23-1066, K. 2019/601, T. 15.10.2019).
Güveni Kötüye Kullanma Suçunun Cezası Nedir?
Başkasına ait olup da, muhafaza etmek veya belirli bir şekilde kullanmak üzere zilyetliği kendisine devredilmiş olan mal üzerinde, kendisinin veya başkasının yararına olarak, zilyetliğin devri amacı dışında tasarrufta bulunan veya bu devir olgusunu inkar eden kişi, şikayet üzerine, 6 aydan 1 yıla kadar hapis ve adlî para cezası ile cezalandırılır (TCK m.155/1).
Söz konusu düzenlemeye, göre hapis ve adli para cezası birlikte uygulanacaktır. Yani suçu işleyen kişi hem hapis hem de adli para cezasına mahkum edilecektir. Hapis cezası için 6 ay ve 1 yıl olmak üzere alt ve üst sınır belirtilmiş olmasına rağmen adli para cezası için herhangi bir alt ve üst sınır belirtilmemiştir.
Hizmet Nedeniyle Güveni Kötüye Kullanma Nedir?
Yukarıda açıkladığımız güveni kötüye kullanma suçunun, meslek ve sanat, ticaret veya hizmet ilişkisinin ya da hangi nedenden doğmuş olursa olsun, başkasının mallarını idare etmek yetkisinin gereği olarak tevdi ve teslim edilmiş eşya hakkında işlenmesi halinde, hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçu oluşur (TCK m.155/2).
Hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçu, basit güveni kötüye kullanma suçuna göre daha ağır yaptırım içermektedir. Aslında bu suç, güveni kötüye kullanma suçunun daha fazla cezayı gerektiren nitelikli halidir.
Hizmet Nedeniyle Güveni Kötüye Kullanma Suçunun Cezası Nedir?
Suçun, meslek ve sanat, ticaret veya hizmet ilişkisinin ya da hangi nedenden doğmuş olursa olsun, başkasının mallarını idare etmek yetkisinin gereği olarak tevdi ve teslim edilmiş eşya hakkında işlenmesi halinde, 1 yıldan 7 yıla kadar hapis ve 3000 güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
Hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunda suçun temel haline göre daha ağır yaptırımlar öngörülmüştür. Yine hapis cezası ve adli para cezası birlikte uygulanacaktır. Hapis cezası için alt sınır 1 yıl, üst sınır ise 7 yıldır. Adli para cezasında ise üst sınır 3000 gün olarak belirlenmiştir.
Stj. İle ilgili. Mehmet Ali YILDIRIM / Av. Ahmet EKİN
