Aile Konutu Şerhi Nasıl Konulur?

Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen aile konutu şerhini inceleyeceğiz.

Aile Konutu Nedir?

Aile konutu evlenmiş eşlerin ve varsa çocuklarının bir arada yaşadıkları konuttur. Aile konutu Türk Medeni Kanunu’nun 194. Maddesinde düzenlenmiştir.

Aile konutunun şartları ise şöyledir;

• Eşlerin ve eğer varsa çocukların birlikte yaşadığı bir konut olmalıdır
• Taşınmaz bir mal olmalıdır
• Sadece bir ev aile konutu olarak kabul edilebilir, eşlerin birden fazla evi var ise sadece bir tanesi aile konutu olarak sayılır.

Aile konutu kanunda özel olarak düzenlemeye tabii tutulmuş ve korunmuştur

Aile Konutu Şerhi Nedir?

Aile konutu şerhi, özel hukukun temel ilkelerinden biri olan serbestçe tasarruf ilkesine getirilen bir sınırlamadır. Bu şerh ile birlikte, aile konutunun maliki olan eş, diğer eşin rızası olmadan taşınmaz üzerinde ipotek tesis edemez, taşınmazı satamaz veya benzeri tasarruf işlemlerinde bulunamaz. Ancak, aile konutu şerhi, eşlerin sahip olduğu tüm taşınmazlara değil, yalnızca aile konutu olarak tahsis edilmiş taşınmazlara konulabilir.

Aile Konutu Şerhi Nasıl Konulur?

Aile konutu şerhi iki şekilde konulabilmektedir;

• Eşlerden birinin tapu müdürlüğüne başvurması ile
• Mahkeme kararı sonucu ile

Aile konutu şerhi konulabilmesi için aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir:

• Eşler arasında yasal bir evlilik bulunmalıdır.
• Konut, hukuka uygun şekilde ortak yaşam alanı olarak kullanılmalıdır.
• Söz konusu konut, eşlerin yaşamlarını sürdürdüğü temel yer niteliğinde olmalıdır.

Aile Konutu Şerhi İçin Gerekli Belgeler?

Eşlerden birinin doğrudan tapu müdürlüğüne başvurarak taşınmaz üzerine aile konutu şerhi koydurabilmesi için belirli belgeleri ibraz etmesi gerekmektedir. Aile konutu şerhi için gerekli belgeler şöyledir:

• Muhtarlıktan alınmış, konutun aile konutu olduğunu gösterir belge
• Evlilik cüzdanı veya tarafların evli olduklarını gösterir nüfus kayıt örneği
• Fotoğraflı nüfus cüzdanı ve fotokopisi
• Vesikalık fotoğraf
• İşlem vekil aracılığıyla yapılacaksa vekaletname
• Tapu müdürlüğü gerekli görmesi halinde, söz konusu konutun tapu bilgileri ile aynı olup olmadığını tespit eden kadastro müdürlüğü belgesi

Hangi Hallerde Aile Konutu Şerhi Koyulabilir?

Aile konutu şerhi, fiilen aile konutu olarak kullanılan taşınmazlar üzerine konulabilir. Ancak, bu taşınmazın mutlaka tapu kütüğünde kayıtlı olması gerekmektedir. Kural olarak, aile konutu şerhi yalnızca bir taşınmaz için konulabilir. Yani, eşlerin yıl içinde farklı konutlarda yaşamış olması, birden fazla taşınmaz için şerh konulmasını mümkün kılmaz.

Tapuda Aile Konutu Şerhi Nasıl Yapılır?

Tapuda aile konutu şerhi koyulması için malik olan eşin rızası aranmaz. Malik olmayan eş, gerekli belgelerle birlikte tapu müdürlüğüne giderek aile konutu şerhi talebini içeren bir dilekçe ile başvuruda bulunabilir. Aile konutu şerhi, mahkeme kararıyla da konulabilir. Mahkemeden aile konutu şerhi talep edilmesi halinde, mahkeme ilamı doğrultusunda ilgili tapu müdürlüğüne müzekkere yazılarak şerh işlemi gerçekleştirilebilir.

E-Devlet’ten Aile Konutu Şerhi Konulur Mu?

E-Devlet üzerinden aile konutu şerhi işlemi yapmak mümkündür. Şerh bildirimi için aşağıdaki adımlar takip edilmelidir:

• E-Devlet sistemine giriş yapılır.
• Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü bölümü açılır.
• Web Tapu işlemleri sekmesine girilir.
• Aile konutu şerhi bildiriminde bulunulur.

Aile Konutu Şerhi Olan Ev Satılabilir mi?

Aile konutu şerhi olan bir evin satılabilmesi için eşin rızası gereklidir. Bu durum Medeni Kanunda şöyle belirtilmiştir:

Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz.(TMK. m. 194/1)

Aile Konutu Şerhi Koymak Ücretli Mi?

Aile konutu şerhi koydurmak için herhangi bir masraf veya harç alınmamaktadır.

Aile Konutu Şerhi Kaç Yıl Geçerlidir?

Aile konutu şerhi, belirli bir süreyle sınırlı değildir. Bu nedenle, zamanın geçmesiyle kendiliğinden hükümsüz hale gelmez. Kural olarak, evlilik devam ettiği sürece geçerliliğini korur. Belirli bir yıl sınırı bulunmamakla birlikte, evliliğin sona ermesi halinde şerhin etkisini kaybedeceği söylenebilir. 

Aile Konutu Şerhi İçin Oturmak Gerekir Mi?

Aile konutu şerhi, malik olmayan eşin ve çocukların zor durumda kalmalarını engellemeyi amaçlar. Aile konutu şerhi yalnızca fiilen ve sürekli olarak ikamet edilen konutlar için geçerli olabilir. Bir uyuşmazlık durumunda, mahkeme, ailenin gerçekten taşınmazda ikamet edip etmediğini inceleyecektir.

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Furkan DİLER