Parselasyon Nedir?

Parselasyon, bir arsanın birden fazla parçaya ayrılma sürecidir. Bu işlem genellikle bir arazinin farklı kişiler veya kurumlar arasında bölünmesi ya da mevcut bir parselin daha küçük alanlara ayrılması amacıyla gerçekleştirilir.

Parselasyon, şehir planlamasında kritik bir rol oynar; çünkü bir arsanın yapılaşmasına ve kullanımına zemin hazırlamakla kalmaz, aynı zamanda düzenli ve sistematik bir kentleşmenin temelini oluşturur.

Parselasyon İşlemi Nasıl Yapılır?

Parselasyon süreci, birkaç aşamadan oluşur ve ilk olarak ifraz ile başlar. İfraz, tapu kütüğünde tek bir parsel olarak kayıtlı olan bir taşınmazın, belirlenen haritalara göre birden fazla parçaya ayrılarak tapu kütüğüne tescil edilmesidir. Bu işlem, özellikle büyük arazilerin daha verimli kullanılabilmesi ve çeşitli mülk sahiplerine tahsis edilebilmesi için önemlidir.

İkinci aşama ise tevhit işlemidir. Tevhit, farklı imar parsellerinin imar mevzuatı çerçevesinde etkin bir şekilde kullanılmasına engel olan durumları ortadan kaldırmayı amaçlar.

Bu işlem, iki veya daha fazla imar parselinin birleştirilmesini gerektirir. Çünkü atıl durumda bulunan imar parçalarının kullanılır hale getirilmesi önemlidir. Eğer cephe büyüklüğü yetersizse, ayrıştırıcı parsellerin birleştirilmesi sağlanır.

Parselasyon sürecinde bir diğer önemli adım, havalandırma uygulamalarıdır. Bu aşama, oluşan yeni parsellerin imar adalarına dağıtılması anlamına gelir. Dağıtılan parseller, mülk sahiplerine paylaştırılır. Ayrıca, parselasyon sürecinde yol, yeşil alan, park, otopark ve meydan gibi kamu hizmet alanları da dikkate alınır.

Bu alanlar, gerektiğinde ayrı ayrı belirlenerek ayrıştırılabilir. Böylece, toplumun ihtiyaçları göz önünde bulundurularak daha yaşanabilir bir çevre oluşturulmuş olur.

Parselasyon Yapılmasının Sebebi Nedir?

Parselasyonun en temel amacı, düzenli bir kentleşmenin sağlanmasıdır. Bu işlem, bir arsanın yapılaşmasına zemin hazırlayarak, tapu kaydında esas alınacak arsa veya arazinin düzenlenme planını oluşturur.

Kentsel alanların daha sistematik ve verimli bir şekilde kullanılmasına olanak tanınır. Bu süreç, yerleşim alanlarının planlanmasına katkıda bulunarak sosyal altyapının gelişmesine ve çevresel sürdürülebilirliğe destek sağlar. Düzenli parselasyon, aynı zamanda altyapı hizmetlerinin (su, elektrik, yol gibi) daha etkin bir şekilde sunulmasına da olanak tanır.

Parselasyon Planı Nasıl Yapılır?

Parselasyon işlemleri, plan uygulama haritasına dayanarak yürütülmektedir. Araziye uygulanan imar adaları, röleveyi esas alarak belirlenen ölçülere göre düzenlenir. Bu aşamada, haritaların güncel ve doğru olması büyük önem taşır.

Plan paftaları açılırken, mevcut haritaların pafta anahtarları kullanılır. Tersim ve mürekkepleme işlemleri, ilgili teknik yönetmeliklere uygun şekilde gerçekleştirilmelidir. Bu aşama, haritanın kesinliğini ve güvenilirliğini sağlamak açısından kritik bir rol oynar.

Planlar, genellikle 1/1000 ölçek veya daha büyük ölçeklerde hazırlanır. İlgili paftaya düşen tüm mevcut nirengi noktaları ile eski ve yeni tesis edilmiş poligon noktalarının koordinat değerleri, kadastro durumuna göre kesik hatlarla gösterilir. Bu şekilde, parselasyon sürecinin her aşaması belgelenmiş olur.

Parselasyon tamamlandıktan sonra hazırlanan planlar, bir ay boyunca ilgili idareye asılır. Bu süre zarfında, planla ilgili itirazlar veya öneriler değerlendirilebilir. Süre sona erdiğinde, planlar kesinleşir ve içerdiği hükümlerin uygulanmasına başlanır. Bu aşama, kentsel planlama sürecinde düzenli bir ilerleme sağlanarak arazi kullanımının daha etkin bir hale gelmesini temin eder.

Sonuç

Sonuç olarak, parselasyon, sadece mülk dağılımını değil, aynı zamanda şehirlerin daha düzenli ve yaşanabilir hale gelmesini sağlayan önemli bir süreçtir. Bu süreç, toplumların ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak, sürdürülebilir bir gelişim için gereklidir.

Duygu Maide KARATAŞ & Av. Ahmet EKİN