Disiplin Suçu Nedir? Türleri Nelerdir?
Disiplin suçu özel bir yükümlülük ve kamusal makamlara bağlı olan kimselerin bu yükümlülüklerini ihlal etmesi olarak tanımlanabilir.
Söz konusu bu ihlal bir öğrencinin kopya çekmesi, askerin nöbette uyulması, avukatın reklam yasağını ihlal etmesi ya da bir memurun kurum düzenini bozması gibi farklı şekillerde olabilmektedir.
Disiplin Hukukunun Temel İlkeleri Nelerdir?
Disiplin hukukunun temel ilkeleri aşağıda sayılmıştır:
- Yasallık ilkesi,
- Ölçülülük ilkesi,
- Savunmasız ceza olmaz ilkesi,
- Non bis in idem ilkesi,
- Şüpheden sanık yararlanır ilkesi,
- Gizlilik ilkesi,
- Geçmişe yürümezlik ilkesi.
Yasallık İlkesi Nedir?
Yasallık ilkesi suç adı verilen insan davranışının ve bunun karşılığında uygulanacak olan yaptırımın kanunlarla belirlenmesini öngören ilkedir.
Ölçülülük İlkesi Nedir?
Ölçülülük ilkesi, suç adı verilen hukuksal ihlal ile onun sonucu olan ceza arasında güdülen amaç ve kuralların araç bakımından adil ve makul bir dengenin bulunmasını ifade eden ilkedir.
Savunmasız Ceza Olmaz İlkesi Nedir?
Savunma alınmadan disiplin cezası verilebilmesi söz konusu değildir. Savunma alma idare açısından mutlak bir yükümlülüktür. Memur için ise aynı şey söz konusu olmaz.
Savunma vermek memur için bir yükümlülük değil, hak olarak nitelendirilir. Ayrıca yeterli bir kanıt bulunmaksızın veya yasal koşullar oluşmadan savunma vermediği için memura disiplin cezası verilebilmesi mümkün değildir.
Non Bis İn İdem İlkesi Nedir?
Non bis in idem ilkesi tek eylemle tek ceza anlamına gelmektedir.
Bir disiplin suçundan dolayı aynı idare tarafından yalnızca tek bir disiplin cezası verilmesini ifade eden ilkeye non bis in idem ilkesi adı verilmektedir.
Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi Nedir?
Şüpheden sanık yararlanır ilkesi failin suç işlediği yönündeki savın kuşkudan uzak şekilde kesin olarak saptanmadığı sürece suçlu sayılmasını ifade eden bir ilke olarak tanımlanır. Bu ilke disiplin suçlarında da söz konusu olur.
Gizlilik İlkesi Nedir?
Gizlilik ilkesi, disiplin soruşturmasını yürüten idarenin soruşturma konusu hakkındaki bilgilere soruşturmanın esenliği için açığa vurmamasıdır.
Geçmişe Yürümezlik İlkesi Nedir?
Geçmişe yürümezlik ilkesi geçmişe etkili bir şekilde disiplin cezası verilemeyeceğini açıklayan bir ilkedir.
Disiplin Cezasının Türleri Nelerdir?
Disiplin cezasının türleri aşağıda sayılmıştır:
- Uyarma,
- Kınama,
- Aylıktan kesme,
- Kademe ilerlemesinin durdurulması,
- Devlet memurluğundan çıkarma.
Disiplin Cezaları Nasıl Verilir?
Disiplin cezalarının verilme şekli türüne göre değişmektedir.
Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri tarafından verilmektedir. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra atamaya yetkili amirler tarafından verilir. Devlet memurluğundan çıkarma cezası ise amirlerin bu yoldaki isteği halinde memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kurulu tarafından verilmektedir.
Disiplin Cezaları Nasıl Uygulanır?
Disiplin cezaları memurun özlük dosyasına işlenmektedir. Disiplin cezaları verildiği tarihten itibaren hüküm ve sonuç doğurur. Ayrıca derhal olarak uygulanır. Aylıktan kesme cezası cezanın verildiği tarihten itibaren takip eden aybaşında uygulanır. Devlet memurluğundan çıkarma cezası disiplin amirinin yanında ayrıca ilgili bir idareye bildirmekle yükümlüdür.
Disiplin Cezalarının Etkisi Nasıldır?
Aylıktan kesme cezası alanların 5 yıl, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alanların ise 10 yıl boyunca Daire Başkanlığına, Daire Başkanı kadrosunun dengi ve daha üstü kadrolara, bölge ve il teşkilatının en üst yöneticiliğine, düzenleyici ve denetleyici kurumların başkanlık ve üyeliklerine, valiliğe ve büyükelçiliğe atanabilmeleri mümkün değildir.
Disiplin Cezasına Nasıl İtiraz Edilir?
Uyarma kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı disiplin kuruluna kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebilmesi mümkündür.
Söz konusu bu itiraz suların su itiraz süresi, kararın ilgiliye tebliği tarihinden itibaren 7 gündür. Süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşir. Ayrıca devlet memurluğundan çıkarma cezasına karşı itiraz yoluna gidilebilmesi mümkün değildir.
Disiplin Cezalarının Silinmesini İsteme Nasıl Olur?
Uyarma ve kınama cezasını alan memurlar 5 yıl, diğer cezalarda 10 yıl sonra atamaya yetkili amire başvurarak cezanın özlük dosyasından silinmesini isteyebilir.
Disiplin Cezalarının Geri Alınabilmesi Mümkün Müdür?
Kural olarak bir şeyin idari işlemlerin hukuka aykırı oldukları durumlarda geri alınabilmesi mümkündür. Bu kuralın bir aylık durumunu disiplin cezaları oluşturur. Disiplin üstleri ya da atamaya yetkili makamlar tarafından verilen ve kesinleşen cezalarının idare tarafından değiştirilmesi ve geri alınabilmesi söz konusu değildir.
Duygu Maide KARATAŞ & Av. Ahmet EKİN
