Bedel İçermeyen İhtarname Borçluyu Temerrüde Düşürmez!
| Bedel içermeyen ya da içeriğinden bedeli belirlenemeyen ihtarnameler borçluyu temerrüde düşürmez. Yargıtay 15. Hukuk Dairesi Esas: 2014/7125 Karar: 2015/2786, K. Tarihi: 25.05.2015 |
Temerrüt, borçlanmış olan bir kişinin borcunu hukuka aykırı olacak şekilde ödeyememesi durumudur. Alacaklı ya da borçlu taraflardan birinin, sorumluluklarını usulüne uygun bir şekilde zamanında gerçekleştirememesi halinde temerrüt kavramı ortaya çıkar.
Temerrüt, alacaklının temerrüdü ve borçlunun temerrüdü olmak üzere iki türlüdür. Alacaklının temerrüdü, borçlunun borcunu ifa etmek istemesine rağmen alacaklının bunu kabul etmemesi halidir. Borçlunun temerrüdü ise, borçlunun borcunu gereken zamanda ödeyememesi halidir.
Temerrüte düşmek, borçlunun temerrüdü anlamına gelir. Temerrüte düşen borçlu, borcunu geciktirdiği süre boyunca temerrüt faizi ödemek zorundadır. Temerrüt faizi, borçlunun temerrüde düşmesiyle birlikte ödenmesi gereken faizdir. Temerrüt faizi, borcun miktarına, vadesine, tarafların anlaşmasına ve yasal düzenlemelere göre değişebilir.
Temerrüt, borçlunun kredi notunu, mali durumunu, itibarını ve hukuki sorumluluğunu olumsuz etkileyebilir. Temerrüt olasılığı, borçlunun ileride temerrüde düşme ihtimalini öngören bir değerlendirmedir. Temerrüt olasılığı, borçlunun finansal güçlüğü, teknik ödeme güçlüğü, borçlarda yeniden yapılanma gibi durumlarına göre hesaplanabilir.
Temerrüde düşürmek için ihtarname, borcun muaccel (vadesi gelmiş) olmasına rağmen borçlunun borcunu ödememesi durumunda, alacaklının borçluya borcunu ödemesi için yaptığı yazılı bir uyarıdır. Temerrüde düşürmek için ihtarname, borçlunun temerrüde düşmesi için gerekli bir şarttır. Ancak bazı durumlarda ihtara gerek yoktur. Örneğin, taraflar borcun ifa edileceği günü belirlemişse, borçlu o gün borcunu ödemezse ihtara gerek kalmadan temerrüde düşer.
Temerrüde düşürmek için ihtarname, herhangi bir şekil şartına bağlı değildir. Ancak tacirler arasında yapılacak ihtarlar, noter, iadeli taahhütlü mektup, telgraf veya kayıtlı elektronik posta sistemi ile yapılmalıdır. Temerrüde düşürmek için ihtarname, borç miktarını, ödeme süresini ve faiz oranını açıkça belirtmelidir. Temerrüde düşürmek için ihtarname, borçluya ulaştığı tarihte hüküm doğurur. Temerrüde düşen borçlu, borcunu geciktirdiği süre boyunca temerrüt faizi ödemek zorundadır.
Yargıtay 15. Hukuk Dairesi’nin 2014/7125 Esas, 2015/2786 Karar sayılı ve 25.05.2015 tarihli ilamında; bir bedel içermeyen ya da içeriğinden bedeli belirlenemeyen ihtarnamelerin borçluyu temerrüde düşüremeyeceği içtihat edilmiştir.
| Yargıtay 15. Hukuk Dairesi Esas: 2014/7125 Karar: 2015/2786, K. Tarihi: 25.05.2015 Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan bakiye iş bedelinin tahsili istemine ilişkin olup, mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar davalı iş sahibi idare vekilince temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışından kalan ve yerinde olmayan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir. 2-Davacı yüklenicinin alacağının kaynağı haksız fiil ya da sebepsiz zenginleşme değil, sözleşmedir. Sözleşmeden kaynaklanan alacaklar nedeniyle faiz istenebilmesi için borçlunun temerrüde düşürülmesi ya da borcun kesin vadeye bağlı olması zorunludur. Sözleşme tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 101/I ve dava tarihinde yürürlükte bulunan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 117/1. maddeleri uyarınca muaccel bir borcun alacaklısı tarafından bir ihtarname ile temerrüde düşürülmeyen borçludan faiz istenemez. Alacaklı tarafından gönderilen ihtarnamenin borçluyu temerrüde düşürücü etkisinin olduğunun kabul edilebilmesi için, ihtarnamenin belirli bir süre içerisinde bir borcun ödenmesi ihtarını içermesi zorunludur. Bir bedel içermeyen ya da içeriğinden bedel belirlenemeyen ihtarnameler borçluyu temerrüde düşürücü nitelikte kabul edilemez. Ayrıca, temerrüde düşürücü bir ihtarnamenin tebliğinden sonra alacaklının, faize ilişkin önceki temerrüt halinden kaynaklanan alacaklarını saklı tutmadan borçluya yeni bir süre vermesi halinde, ilk temerrüt hali ortadan kalkacak ve yeni oluşan temerrüt tarihi, faiz başlangıcına esas olacaktır. Somut olayda, davacı yüklenici tarafından davalı idareye verilen ve mahkemece temerrüde esas kabul edilen 10.06.2008 ve bu tarihten sonra yine idareye verilen 18.12.2008 tarihli dilekçeler bedel içermemesi nedeniyle temerrüde esas teşkil etmeyeceği gibi ekinde serbest meslek makbuzunun da bulunduğu ve bu nedenle talep edilen bedelin belirli olduğu 15.03.2012 tarihli dilekçe ile davalı idareden yeniden ödeme talep edilmiş ve bu dilekçede önceye ilişkin faiz hakkı saklı tutulmamıştır. Bu dilekçe, davalı idareye yeniden süre verilmesi anlamına geldiğinden, davalı iş sahibi idare açısından temerrütün bu dilekçenin idare kayıtlarına alındığı 19.03.2012 tarihinde oluştuğunun kabulü gerekir. Bu durumda; mahkemece, hüküm altına alınan alacağa 19.03.2012 tarihinden itibaren faiz yürütülmesi yerine 10.06.2008 tarihinden itibaren faiz yürütülmesi doğru olmayıp, kararın bu yönden bozulması gerekirse de, bu hatanın düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 438/VII. maddesi uyarınca hükmün düzeltilerek onanmasına karar verilmesi gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalı iş sahibi idare vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulüyle kararın hüküm fıkrasının ikinci paragrafında yer alan “10.06.2008” tarihinin karar metninden çıkarılarak yerine “19.03.2012” tarihinin eklenmesine, hükmün değiştirilmiş bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 25.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi. |
