Bilgisayar Haciz Edilir Mi?
YARGITAY 12. HUKUK DAİRESİ 2012/22279 Esas,
2013/11536 Karar,
26.03.2013 Tarih.
Günümüzde, bilgisayar lüzumlu ev eşyası olduğundan haczedilemez.
Haciz, kesinleşmiş bir icra takibinin konusu belirli miktardaki para alacağının ödenmesi amacıyla borçluya ait mal ve haklara icra müdürlüğünce hukuken el konulmasıdır. Bu kapsamda borçlunun ekonomik değeri bulunan mal ve alacaklarının haczedilebilceği kabul edilse de bazı mal ve hakların haczi mümkün değildir.
Haczi talep edilen mal veya hakların haczinin caiz olup olmadığını icra memuru değerlendirmektedir. Şayet borçlunun haczedilemeyeceği iddia edilen malı icra müdürlüğünce haczedilmişse bu durumda icra müdürünün haciz kararına karşı 7 gün içinde şikayet yoluna başvurulabilecektir. 7 günlük şikayet süresi haczin öğrenilmesiyle başlamaktadır.
Haczi caiz olmayan mallar ve haklar:Madde 82 – (Değişik: 18/2/1965-538/46 md.) Aşağıdaki şeyler haczolunamaz: 1. Devlet malları ile mahsus kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen mallar, 2. (Değişik: 2/7/2012-6352/16 md.) Ekonomik faaliyeti, sermayesinden ziyade bedenî çalışmasına dayanan borçlunun mesleğini sürdürebilmesi için gerekli olan her türlü eşya, 3. (Değişik: 2/7/2012-6352/16 md.) Para, kıymetli evrak, altın, gümüş, değerli taş, antika veya süs eşyası gibi kıymetli şeyler hariç olmak üzere, borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için lüzumlu eşya; aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla olması durumunda bunlardan biri, 4. Borçlu çiftçi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan arazi ve çift hayvanları ve nakil vasıtaları ve diğer eklenti ve ziraat aletleri; değilse, sanat ve mesleki için lüzumlu olan alat ve edevat ve kitapları ve arabacı, kayıkçı, hamal gibi küçük nakliye erbabının geçimlerini temin eden nakil vasıtaları, 5. Borçlu ve ailesinin idareleri için lüzumlu ise borçlunun tercih edeceği bir süt veren mandası veya ineği veyahut üç keçi veya koyunu ve bunların üç aylık yem ve yataklıkları, 6. Borçlunun ve ailesinin iki aylık yiyecek ve yakacakları ve borçlu çiftçi ise gelecek mahsül için lazım olan tohumluğu, 7. Borçlu bağ, bahçe veya meyva veya sebze yetiştiricisi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan bağ bahçe ve bu sanat için lüzumlu bulunan alat ve edevat, Geçimi hayvan yetiştirmeye münhasır olan borçlunun kendisi ve ailesinin maişetleri için zaruri olan miktarı ve bu hayvanların üç aylık yem ve yataklıkları, 8. Borçlar Kanununun 510 uncu maddesi mucibince haczolunmamak üzere tesis edilmiş olan kaydı hayatla iratlar, 9. Memleketin ordu ve zabıta hizmetlerinde malül olanlara bağlanan emeklilik maaşları ile bu hizmetlerden birinin ifası sebebiyle ailelerine bağlanan maaşlar ve ordunun hava ve denizaltı mensuplarına verilen uçuş ve dalış tazminat ve ikramiyeleri, Askeri malüllerle, şehit yetimlerine verilen terfi zammı ve 1485 numaralı kanun hükmüne göre verilen inhisar beyiye hisseleri, 10. Bir muavenet sandığı veya cemiyeti tarafından hastalık, zaruret ve ölüm gibi hallerde bağlanan maaşlar, 1262-1 11. Vücut veya sıhhat üzerine ika edilen zararlar için tazminat olarak mutazarrırın kendisine veya ailesine toptan veya irat şeklinde verilen veya verilmesi lazım gelen paralar, 12. (Değişik: 2/7/2012-6352/16 md.) Borçlunun haline münasip evi, 13. (Ek: 2/7/2012-6352/16 md.) Öğrenci bursları. Medeni Kanunun 807 nci maddesi hükmü saklıdır. 2, 3, 4, 5, 7 ve 12 numaralı bendlerdeki istisna, borcun bu eşya bedelinden doğmaması haline munhasırdır. (Ek fıkra: 2/7/2012-6352/16 md.) |
Yukarıda da yer verdiğimiz İcra İflas Kanunu 82. maddesinde borçlunun ve ailesinin ekonomik varlığını sürdürebilmesi ve topluma muhtaç hale gelmemesi için haczi caiz olmayan bazı mal ve haklar sayılmıştır. Bu konuda yeni içtihatlarla aile hayatındaki lüzumlu eşyalar gelişen hayat koşulları da dikkate alınarak yeniden belirlenmektedir. Bu kapsamda Yargıtay 12. Hukuk Dairesi’nin 2012/22279 Esas, 2013/11536 Karar ve 26.03.2013 tarihli kararında bilgisayarın lüzumlu ev eşyası olduğu ve haczedilemeyeceği şu şekilde ifade edilmiştir;
YARGITAY 12. HUKUK DAİRESİ
2012/22279 Esas,
2013/11536 Karar,
26.03.2013 Tarih.
ÖZET:
Haciz tutanağının incelenmesinde haczedilen marka tüplü televizyonun borçluya bırakılıp aynı amaca hizmet eden değeri daha yüksek olup satışı kolay olacak olan marka LCD televizyonun haczedilmesi, yine aynı gerekçe ile marka tüplü bilgisayarın ve kasasının borçluya bırakılıp marka bilgisayar kasası ve LCD bilgisayar monitörü ile marka tablet bilgisayarın ve marka dizüstü bilgisayar haczi gereklidir.
Ayrıca yukarıda belirtilen ilkeler uyarınca lüzumlu eşya sayılmayan marka koşu bandı, marka yazıcı, marka fotokopi makinesinin haczi isabetlidir. Şu duruma göre mahkemece, lüzumlu eşyalardan olan marka tüplü televizyon ve marka tüplü bilgisayar ile kasasının haciz dışı bırakılması gerekirken haczedildiği için bu mahcuzlar üzerindeki hacizlerin de kaldırılması yerine, hüküm tesisi isabetsizdir.
(2004 S. K. m. 82)
Dava: Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi Dr. Ş. K. tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Karar: Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
İİK’nun 6352 Sayılı Kanun’un 16. maddesi ile değişik 82. maddesinin üçüncü fıkrasına göre; Para, kıymetli evrak, altın, gümüş, değerli taş, antika veya süs eşyası gibi kıymetli şeyler hariç olmak üzere, borçlu veya aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için lüzumlu eşya; aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla olması durumunda bunlardan biri haczedilemez.
Aynı maddeye 6352 Sayılı Kanun’un 16. maddesi ile eklenen son fıkraya göre; İcra memuru, haczi talep edilen mal veya hakların haczinin caiz olup olmadığını değerlendirir ve talebin kabulüne veya reddine karar verir. Bu hüküm icra memurunun mal ve hakların haczi konusunda değerlendirme ve takdir yetkisine sahip olduğunu belirtmektedir.
İcra müdürü hangi malların haczedileceği konusunda takdir yetkisini kullanırken uyacağı ilkeler anılan maddenin gerekçesinde yazılmıştır.
Gerekçede;
Maddeyle alacaklı ile borçlu arasındaki menfaat dengesinin sağlanması, temel hak ve özgürlüklerinin korunması, hacizde ekonomik yarar bulunmayan ya da muhafazasında ve satışında güçlük çekilen eşyaların hacizlerinin önlenmesi amaçlanmaktadır. Düzenlemeye göre, (….) borçlu ile aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için gerekli her türlü eşyanın (…) haczedilemeyeceği hükme bağlanmaktadır ifadesi yer almaktadır.
İcra müdürü yukarıda belirtilen ilkeler çerçevesinde takip alacağına yetecek miktarda haciz yaparken yokluğu borçlunun günlük hayatını devam ettirmesinde en az sıkıntıverecek ve haczi muhafaza ve satışı en kolay olan mallara öncelik vermek zorundadır.
Borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için lüzumlu olan buzdolabı, çamaşır makinesi, televizyon, koltuk takımı, ütü, fırın, halı, bulaşık makinesi gibi insan onuruna yakışan hayatın sürdürülmesi için varlığı zorunlu olan ev eşyaları haciz konusu yapılamaz. Bu konuda, haciz konusu malın borçlunun haline uygun olup olmadığı ölçütü değerlendirmeye alınamaz.
İİK’nun 6352 Sayılı Kanunla değişik 82. maddesinin üçüncü fıkrasında lüzumlu eşya da olsa aynı amaçla kullanılan birden fazla eşya olması halinde bunlardan biri dışında diğerlerinin haczedilebileceğini öngörmektedir. Bu halde diğerine oranla daha düşük değerli ve satılması ve paraya çevrilmesi zor olan mal, haciz dışında bırakılıp diğer malların haczi gereklidir.
Somut olayda;
10.07.2012 tarihinde borçlunun evinde yapılan haciz sırasında bir kısım ev eşyaları haczedilmiş, borçlunun haczedilmezlik şikayeti üzerine haciz tarihi itibariyle uygulanması gereken 6352 Sayılı Kanunla değişik İİK’nun 82/3. fıkrasına göre; şikayetin kısmen kabul kısmen reddedilerek borçlu ve aile bireyleri için gerekli olan ütü ve fırın üzerindeki haczin kaldırılmasına, diğer mallara yönelik haczedilmezlik şikayetinin reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Haciz tutanağının incelenmesinde haczedilen Show marka tüplü televizyonun borçluya bırakılıp aynı amaca hizmet eden değeri daha yüksek olup satışı kolay olacak olan Vestel marka LCD televizyonun haczedilmesi, yine aynı gerekçe ile Casper marka tüplü bilgisayarın ve kasasının borçluya bırakılıp Exper marka bilgisayar kasası ve LCD bilgisayar monitörü ile Mobee marka tablet bilgisayarın ve HP marka dizüstü bilgisayarın haczi gereklidir. Ayrıca yukarıda belirtilen ilkeler uyarınca lüzumlu eşya sayılmayan Goodmen marka koşu bandı, HP marka yazıcı, Canon marka fotokopi makinesinin haczi isabetlidir.
Şu duruma göre mahkemece, lüzumlu eşyalardan olan Show marka tüplü televizyon ve Casper marka tüplü bilgisayar ile kasasının haciz dışı bırakılması gerekirken haczedildiği için bu mahcuzlar üzerindeki hacizlerin de kaldırılması yerine, yazılı gerekçe ile hüküm tesisi isabetsizdir.
Sonuç:
Borçlunun temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.03.2013 gününde oybirliği ile karar verildi.
Evde 1tane masaüstü bilgisayarım var haciz işlemi yapılabilirmi
Ferhan Bey Merhaba,
Danışma hizmetimizden faydalanmak istemeniz halinde 0532 399 3546 numaralı telefondan ya da ekin@ekinhukuk.com.tr mail adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.