Kambiyo Senetlerinde Yürütülecek Faiz
Kambiyo Senedi Nedir?
Uygulamada “ticari senet” olarak da bilinen kambiyo senetleri, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 645-849 maddeleri arasında düzenlenmiş olan kıymetli evraktır. Anılan hükümler kapsamında, kıymetli evrak içerisinde yer almasına rağmen kendine özgü özellikler içeren kambiyo senetleri “bono, poliçe, çek” olmak üzere üçe ayrılmaktadır.
Bir senedin kıymetli evrak vasfını taşıyabilmesi için Türk Ticaret Kanunu madde 645’teki hususları içermesi gerekmektedir. Ayrıca, o senetle ilgili kanunda da kıymetli evrak olduğu belirtilmesi veya düzenleyici hükümlerden kıymetli evrak olduğu anlaşılmalıdır.
Kambiyo Senedinde Uygulanacak Faiz Oranı
Kambiyo senetlerinde (bono) faiz oranı ile ilgili hükümler ise Türk Ticaret Kanunu’nun 810. maddesinde düzenlenmiştir. Anılan hükme göre; “Hamil, başvurma yolu ile; a) Çekin ödenmemiş olan bedelini, b) İbraz gününden itibaren bu tutarın faizini, c) Protestonun veya buna denk olan belirlemenin ve gönderilen ihbarnamelerin giderleri ile diğer giderleri ve d) Çek bedelinin binde üçünü aşmamak üzere komisyon ücretini, isteyebilir.”
Ayrıca 3095 sayılı kanunun 1. maddesine göre; “Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa göre faiz ödenmesi gereken hallerde, miktarı sözleşme ile tespit edilmemişse bu ödeme yıllık yüzde oniki oranı üzerinden yapılır.”
Ancak, yukarıda anılan TTK maddesi özel hüküm olmakla birlikte, 3095 Sayılı Kanun ise işlenecek faiz konusunda genel hüküm niteliğindedir. Uygulamada ise anılan TTK hükmü özel hüküm niteliğinde ve hala yürürlükte iken, genel hüküm niteliğindeki 3095 sayılı Kanun maddelerinden hangisinin uygulanacağı konusunda şüpheler bulunmaktadır.
TTK madde 3’e göre “Bu Kanunda düzenlenen hususlarla bir ticari işletmeyi ilgilendiren bütün işlem ve eylemler ticari işlerdendir.”
Kambiyo senedi düzenlemek ise Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan işlerdendir. Bu nedenle, TTK’da düzenlenen işler, tarafların tacir olup olmadığı gözetilmeksizin, sıfatları önem arz etmeden ticari iş sayılmaktadır.
Yargıtay Görüşleri
Bu çelişki ile ilgili olarak; Yargıtay 11. Hukuk Dairesi; TTK’nın ilgili maddelerinin faiz konusu ile ilgili özel hüküm niteliğinde olduğunu, bu sebeple 3095 sayılı Kanunun 1. maddesi uyarınca faiz uygulaması gerektiğini kabul etmiştir.
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi; kambiyo senedi düzenleme işinin TTK’da yer alması sebebi ile ticari iş niteliğinde olduğunu, bu nedenle temerrüt durumunda reeskont faizi uygulanacağını belirtmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ise kambiyo senedi düzenleme işinin ticari iş niteliğinde olduğunu ve bu sebeple talep edilmesi durumunda 3095 sayılı kanun madde 2’de öngörülen oranda faiz istenebileceğini kabul etmiştir.
Stj.Av. Özge ÖZKUL / Av. Ahmet EKİN
