İnfazın Ertelenmesi (CGTİHK m. 16-17)

İnfazın ertelenmesi bir infaz hukuku uygulamasıdır. Hukukumuzda cezalandırmanın amacı suçu önleme ve suçluyu topluma tekrar kazandırabilmektir. Bu hedef ile infaz ertelenebilir ya da bölünebilir.

İnfazın ertelenmesi ile verilen hapis cezası uygulanmaz, ertelenir. Hapis cezasının ertelenmesiyle karıştırmamak gerekir. Hapis cezasının ertelenmesinin şartları ve unsurları farklıdır. İnfazın ertelenmesinde, kesinleşen cezanın uygulanmaya başlamasının ertelenmesi söz konusudur. Kesinleşmiş cezanın ertelenmesi mümkündür.

Kişi cezasını çekecektir, yalnızca belli bir süre infaz edilmez. Burada infazın durdurulmasıyla karıştırmamak gerekir.

Hükümlünün yaptığı başvuru, cezasının infaza verildiği yer savcılığı tarafından alınır. İnfazın ertelenmesi kararı verilebilmesi için hükümlünün çağrı ile kendiliğinden gelmesi ve infaz savcılığına başvurması gerekir.

Hükümlü hakkında yakalama kararı çıkarıldıktan sonra yapılan başvuru ise reddolunur.

Hastalık Nedeni ile İnfazın Ertelenmesi

CGTİHK m.16’da hapis cezasının hastalık sebebiyle ertelenmesi düzenlenmiştir. Buna göre

• Akıl hastalığına tutulan hastalar sağlık kurumunda tedavi altına alınır. Geçen süreler cezaevinde geçmiş sayılır.
• Diğer hastalıklarda infaza sağlık kuruluşlarının hükümlüler için ayrılan kısmında devam olunur. Ancak hastalık hükümlünün hayatı için kesin tehlike taşıyorsa cezanın infazı iyileşinceye kadar geriye bırakılır.
• Gebe olan veya doğurduğu tarihten itibaren altı ay geçmemiş bulunan kadınlar hakkında geriye bırakılır. Çocuk ölmüşse veya başka bir anneye verilmişse doğumdan itibaren iki ay sonra ceza infazına başlanır. Kapalı ceza infaz kurumuna girdikten sonra gebe kalan hükümlüler için;
• Koşullu salıverilmesine 6 aydan fazla olanlar,
• Eylem ve tutumlarıyla tehlikeli olanlar için bu hüküm uygulanmaz.
• Maruz kaldığı ağır bir hastalık/engellilik nedeniyle infaz kurumun koşullarında yaşamını idame ettiremeyen ve toplum güvenliği bakımından ağır ve somut tehlike oluşturmayacağı değerlendirilen hükümlünün cezasının infazı iyileşinceye kadar geriye bırakılır.

Hastalık Nedeni ile İnfazın Ertelenebilmesi İçin Alınması Gereken Sağlık Raporu

Hastalık sebebiyle istem için onaylı bir sağlık rapor gerekir. Bu rapor Adli Tıp Kurumu tarafından düzenlenir.

Adalet Bakanlığınca belirlenen tam teşekküllü hastanelerin sağlık kurullarınca düzenlenmiş de olabilir. Ancak bunun da Adli Tıp kurumunun onayından geçmesi gerekir. Düzenlenen rapor nihayetinde infazın yapıldığı yer Cumhuriyet Başsavcılığına verilir.

Hükümlünün erteleme süresi içerisinde bulunacağı yeri Cumhuriyet Başsavcılığına bildirmesi gerekir.

İnfazın Ertelenmesi Kararının Verilmesi ve Kaldırılması

Hükümlünün sağlık durumuna göre kararı veren cumhuriyet savcılığı kararın devam edip etmeyeceğine karar verir.

Yükümlülüklere aykırı hareket edilmesi halinde kararı veren Cumhuriyet Başsavcılığı kararı kaldırır. Bu karara karşı infaz hakimliğine başvurulabilir.

İnfazın hastalık sebebiyle ertelenmesine dair hususlar 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 16. maddesinde düzenlenmiştir.

Hapis cezasının infazının hastalık nedeni ile ertelenmesi

Madde 16- (1) Akıl hastalığına tutulan hükümlünün cezasının infazı geriye bırakılır ve hükümlü, iyileşinceye kadar Türk Ceza Kanununun 57 nci maddesinde belirtilen sağlık kurumunda koruma ve tedavi altına alınır. Sağlık kurumunda geçen süreler cezaevinde geçmiş sayılır.

(2) Diğer hastalıklarda cezanın infazına, resmî sağlık kuruluşlarının mahkûmlara ayrılan bölümlerinde devam olunur. Ancak bu durumda bile hapis cezasının infazı, mahkûmun hayatı için kesin bir tehlike teşkil ediyorsa mahkûmun cezasının infazı iyileşinceye kadar geri bırakılır.

(3) Yukarıdaki fıkralarda belirtilen geri bırakma kararı, Adlî Tıp Kurumunca düzenlenen ya da Adalet Bakanlığınca belirlenen tam teşekküllü hastanelerin sağlık kurullarınca düzenlenip Adlî Tıp Kurumunca onaylanan rapor üzerine, infazın yapıldığı yer Cumhuriyet Başsavcılığınca verilir. Geri bırakma kararı, mahkûmun tâbi olacağı yükümlülükler belirtilmek suretiyle kendisine ve yasal temsilcisine tebliğ edilir. Mahkûmun geri bırakma süresi içinde bulunacağı yer, kendisi veya yasal temsilcisi tarafından ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilir. Mahkûmun sağlık durumu, geri bırakma kararını veren Cumhuriyet Başsavcılığınca veya onun istemi üzerine, bulunduğu veya tedavisinin yapıldığı yer Cumhuriyet Başsavcılığınca, sağlık raporunda belirtilen sürelere, bir süre bulunmadığı takdirde birer yıllık dönemlere göre bu fıkrada yazılı usule uygun olarak incelettirilir. İnceleme sonuçlarına göre geri bırakma kararını veren Cumhuriyet Başsavcılığınca, geri bırakmanın devam edip etmeyeceğine karar verilir. Geri bırakma kararını veren Cumhuriyet Başsavcılığının istemi üzerine, mahkûmun izlenmesine yönelik tedbirler, bildirimin yapıldığı yerde bulunan kolluk makam ve memurlarınca yerine getirilir. Bu fıkrada yazılı yükümlülüklere aykırı hareket edilmesi hâlinde geri bırakma kararı, kararı veren Cumhuriyet Başsavcılığınca kaldırılır. Bu karara karşı infaz hâkimliğine başvurulabilir.

(4) Hapis cezasının infazı, gebe olan veya doğurduğu tarihten itibaren bir yıl altı ay geçmemiş bulunan kadınlar hakkında geri bırakılır. Çocuk ölmüş veya anasından başka birine verilmiş olursa, doğumdan itibaren iki ay geçince ceza infaz olunur.

(5) (Ek: 24/1/2013-6411/3 md.) Kapalı ceza infaz kurumuna girdikten sonra gebe kalanlardan koşullu salıverilmesine altı yıldan fazla süre kalanlar ile eylem ve tutumları nedeniyle tehlikeli sayılanlar hakkında dördüncü fıkra hükümleri uygulanmaz. Bu kişilerin cezasının dördüncü fıkrada öngörülen kısmı, ceza infaz kurumlarında kendileri için düzenlenen uygun yerlerde infaz olunur.

(6) (Ek: 24/1/2013-6411/3 md.) Maruz kaldığı ağır bir hastalık veya engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu koşullarında hayatını yalnız idame ettiremeyen ve toplum güvenliği bakımından ağır ve somut tehlike oluşturmayacağı değerlendirilen mahkûmun cezasının infazı üçüncü fıkrada belirlenen usule göre iyileşinceye kadar geri bırakılabilir.

Hükümlünün İstemiyle İnfazın Ertelenmesi

Hükümlü özel ve kişisel sebepleriyle ertelenme isteminde bulunabilir. Kanunda cezaevindeki hükümlü için hastalık, ölüm, maluliyet, ticari faaliyet gibi nedenler aramıştır. Ancak cezaevine henüz girmemiş hükümlü hakkında gerekçeleri düzenlememiştir.  Sebebin uygun olması yeterlidir.

Cezaevindeki bu hükümlüler için aşağıdaki şartlardan birinin varlığı gerekir;

• Hükümlünün yükseköğrenimini bitirmesi,
• Anne, baba, eş, çocuklarının ölümü,
• Anne, baba, eş, çocuklarının sürekli hastalık veya malullükleri nedeniyle ailenin ticari faaliyetlerinin yürütebilmesinin veya tarım topraklarının işlenebilmesinin imkânsız hale gelmesi,
• Hükümlünün hastalığının sürekli tedavi gerektirmesi gibi zorunlu ve acele hallerin bulunması gerekir.

İnfazın Ertelenebilmesi İçin Ceza Süresi Şartı

Hükümlüler infaza ara verilmesi için savcılığa başvurarak istemde bulunabilirler. Ancak ceza süre şartı bulunmaktadır. Bu süre kasten ve taksirli işlenen suçlar için değişmektedir.

Kasten işlenen suçlarda 3 yıl, taksirle işlenen suçlarda 5 yıl ve altındaki hapis cezalarının infazı ertelenebilir. Bu süreleri aşıyorsa infazın ertelenmesi mümkün değildir.

İnfazın Ertelenme Süresi ve Başvuru

Hükümlü kişisel nedenlerle başvuruyu yalnızca 2 defa yapabilir. İnfazın ertelenmesi her başvuru için en fazla 1 yıl olmak üzere toplamda 2yıllık süre için mümkündür.

Hükümlü ilk başvurusunda 1 yıllık süre talebinde de bulunabilir. Ertelemenin kabul edilmiş ve erteleme süresi bitmişse ikinci kez başvurabilir.

Dikkat edilmesi gereken husus cezaevindeki hükümlülerin süresinin farklı olduğudur. Cezaevindeki hükümlü için infazına 6 ayı geçmeyen sürelerle sadece 2 kez ara verilebilir. Yani cezaevindeki hükümlünün infaz erteleme süresi en fazla 1 yıldır.

İnfazın hükümlünün istemiyle ertelenmesine dair hususlar 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 17. maddesinde düzenlenmiştir.

Hükümlünün istemiyle infazın ertelenmesi

Madde 17 – (Değişik: 24/1/2013-6411/4 md.)

(1) Kasten işlenen suçlarda üç yıl, taksirle işlenen suçlarda ise beş yıl veya daha az süreli hapis cezalarının infazı, çağrı üzerine gelen hükümlünün istemi üzerine, Cumhuriyet Başsavcılığınca ertelenebilir.

(2) Erteleme, her defasında bir yılı geçmemek üzere en fazla iki kez uygulanabilir.

(3) Erteleme süresi içinde, hükümlü hakkında kasten işlenen bir suçtan dolayı kamu davası açılması hâlinde, erteleme kararı kaldırılarak ceza derhal infaz olunur.

(4) Birinci fıkrada belirtilen hapis cezalarının infazına başlanmış olsa bile, hükümlünün yükseköğrenimini bitirebilmesi, ana, baba, eş veya çocuklarının ölümü veya bu kişilerin sürekli hastalık veya malullükleri nedeniyle ailenin ticari faaliyetlerinin yürütülebilmesinin veya tarım topraklarının işlenebilmesinin imkânsız hâle gelmesi veya hükümlünün eş veya çocuklarının sürekli hastalık veya malullükleri nedeniyle bakıma muhtaç olmaları ya da hükümlünün hastalığının sürekli bir tedaviyi gerektirmesi gibi zorunlu ve çok ivedi hâllerde, Cumhuriyet Başsavcılığınca bir yılı geçmeyen sürelerle hapis cezasının infazına ara verilebilir. Ancak bu ara verme iki defadan fazla olamaz.

(5) Erteleme isteminin kabulü, güvence gösterilmesine veya diğer bir şarta bağlanabilir.

(6) Bu madde hükümleri;

1. a) Terör suçları, örgüt faaliyetleri çerçevesinde işlenen suçlar ve cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan mahkûm olanlar,
2. b) Mükerrirlere özgü infaz rejimi uygulanmasına karar verilenler,
3. c) Disiplin veya tazyik hapsine mahkûm olanlar, hakkında uygulanmaz.

Ekin Hukuk Bürosu olarak alanında uzman avukat kadromuzla dava ve işlemlerinizi takip edebilmemiz için bizimle iletişim kurabilirsiniz.

Av. Ahmet EKİN