Kambiyo Senetlerine Özgü Haciz Yoluyla Takip (Örnek No: 10)

Kambiyo Senetlerine özgü haciz yoluyla takip (Örnek No:10) yapılabilmesi için, takibin mutlaka bir kambiyo senedine dayanması gerekir.

Yalnızca para ve teminat alacaklarına ilişkin olarak başlatılan ve Örnek No: 10 şeklinde düzenlenen ödeme emirlerine kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takipte ödeme emri denir.

Kambiyo senetleri, Türk Ticaret Kanunu’nun kıymetli evrak kitabında düzenlenmiştir. Ticari senetler olarak da ifade edilen kambiyo senetleri; hukukumuzda sadece poliçe, bono ve çekten ibarettir. Örnek 10 ile başlatılan takip uslulü sadece kambiyo senetlerinde özgüdür.

Kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takip usulü İcra ve İflas Kanunu’nun 167. maddesinde düzenlenmiştir.

Kambiyo Senetlerine Özgü Takip Yolunun (Örnek No:10) Özellikleri

Kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takipü genel haciz yoluyla takipte olduğu gibi altı aşamadan oluşmaktadır. Bu aşamalar şu şekilde sıralanabilir:

• Takip talebi,
• Örnek: 10 ödeme emri,
• Takbin kesinleşmesi,
• Haciz,
• Satış,
• Paraların paylaştırılması ve ödenmesi.

Haciz ve müteakip aşamalar bakımından, genel haciz yoluyla takip ile kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takip arasında fark yoktur. Yalnızca takibin kesinleştirmesine kadar olana aşamalarda bazı farklılıklar bulunmaktadır.

Örnek No: 10 Ödeme Emrine İtiraz Süresi Kaç Gündür?

Örnek No: 10 ödeme emrinin tebliğinden itibaren başlayan yedi günlük itiraz süresi bu takip usulünde beş güne indirilmiştir.

Buna karşılık ödeme süresi ve mal beyanında bulunma süresi on güne çıkarılmıştır.

Kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takipte, kural olarak şikayet takibi durdurmamaktadır.

Örnek: 10 ödeme emrinin tebliğiyle başlayan beş günlük itiraz süresi, geçtikten sonra borçlunun bu takibi icra mahkemesine başvurarak engelleme imkanı ortadan kalkar. Bu durumda borçlu, borçlu gerçekte borçlu olmadığını düşündüğü takride genel mahkemelerde menfi tespit davası açmak zorundadır.

Kambiyo Senetlerine Özgü Takip Yolunda (Örnek No:10) Yetkili İcra Dairesi

Kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipler açısında da yetkili İcra Dairesi, İcra ve İflas Kanunu’nun 50. maddesine göre belirlenir.

Kambiyo ilişkisinin özellikleri sebebiyle yetkili mahkemenin belirlenmesi konusunda özellik arz eden hususların olduğu göz ardı edilmemelidir.

İcra ve İflas Kanunu’nun 50. maddesine göre;

(1) Para veya teminat borcu için takip hususunda Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun yetkiye dair hükümleri kıyas yolu ile tatbik olunur. Şu kadar ki, takibe esas olan akdin yapıldığı icra dairesi de takibe yetkilidir.

(2) Yetki itirazı esas hakkındaki itirazla birlikte yapılır. İcra mahkemesi tarafından önce yetki meselesi tetkik ve kati surette karara raptolunur.

(3) İki icra mahkemesi arasında yetki noktasından ihtilaf çıkarsa Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 25 inci maddesi hükmü tatbik olunur.”

Kambiyo senedi alacaklısı kendi yerleşim yerinde takip yapamaz. Ancak borçlunun yerleşim yerinde takip başlatabilir. Yetki konusundaki hükümler kamu düzenine ilişkin olmadığından, icra dairesi hakkında taraflar yetki sözleşmesi yapabilir ve yetkisiz olan bir icra dairesini yetkili kılınabilir.

Örnek: 10 Takip Talebi Nasıl Hazırlanır?

İcra ve İflas Kanunu çerçevesinde başlatılacak olan bütün takipler açısından takip talebi, Kanun’un 58. Maddesinde düzenlenmiştir.

Örnek: 10 olarak hazırlanacak olan takip talebi de Kanun’un 58. maddesine göre hazırlanır.

Genel haciz yoluyla (Örnek No:7) icra takibinden farklı olarak, alacaklı takip talebine mutlaka kambiyo senedinin aslını ve borçlu sayısı kadar onaylı örneğini takip talebine eklemek zorundadır.

İcra ve İflas Kanunu’nun 167. Maddesine göre, “Alacaklı, takip talebinde 58 inci maddedeki hususlardan başka iflasa tabi borçlusu aleyhine haciz ve iflas yollarından hangisini istediğini bildirmeğe ve takip talebine kambiyo senedinin aslını ve borçlu adedi kadar tasdikli örneğini eklemeğe mecburdur.”

Örnek: 10 Takip Talebini Alan İcra Müdürü Hangi Hususları İncelemeli?

Takip talebini alan icra müdürü, genel haciz yoluyla takipten farklı olarak, üç hususu mutlaka incelemek zorundadır. Bunlar:

• Senedin, kambiyo senedi vasfına sahip olup olmadığı,
• Senedin vadesinin gelip gelmediği,
• Senedi takibe koyan alacaklılnın yetkili hamil olup olmadığı.

Örnek:10 Ödeme Emri Nedir?

lcra müdürü senedin kambiyo senedi olduğunu ve vadesinin geldiğini görürse borçluya senet sureti ile birlikte hemen bir ödeme emri gönderir.

İcra dairesi tarafınca hazırlanan bu ödeme emrine Örnek No: 10 ödeme emri de denmektedir.

Ödeme emri, genel haciz yolundan farklı olarak üç gün içinde değil, hemen gönderilir.

Gönderilen ödeme emride takip talebindeki kayıtların ve Kanun’da belirtilen hususların yer alması gerekmektedir.

Örnek No: 10 ödeme emri bilgi ve ihtar olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır. İcra ve İflas Kanununun 168. maddesinde ödeme emrine hangi hususlar yazılması gerekli olduğu belirtilmiştir. Bu hususlar:

• Alacaklının veya vekilinin banka hesap numarası hariç olmak üzere, takip talebine yazılması gerekli kayıtlar,
• Borcun ve takip masraflarının 10 gün içinde ödeme emrinde yazılı olan icra dairesine ait banka hesabına ödenmesi ihtarı,
• Takibe konu olan senet kambiyo senedi vasfını haiz değilse, 5 gün içinde icra mahkemesine şikayet etmesi gerektiği ihtarı,
• Takibe konu kambiyo senedindeki imza kendisine ait olmadığı iddiasında ise bunu 5 gün içinde açıkça bir dilekçeyle icra mahkemesine bildirmesi; aksi takdirde kambiyo senedindeki imzanın bu icra takibinde kendisine ait sayılacağı ve imzasını haksız yere inkar ederse sözü edilen senede dayanan takip konusu alacağın %10’u oranında para cezasına mahkum edileceği ve icra mahkemesinden itirazının kabulüne dair bir karar getirmediği takdirde cebri icraya devam olunacağı ihtarı,
• Borçlu olmadığı, borcun ödendiği, ek süre verildiği, alacağın zamanaşımına uğradığı veya yetki itirazını sebepleri ile birlikte 5 gün içinde icra mahkemesine bir dilekçeyle bildirerek icra mahkemesinden itirazın kabulüne dair bir karar getirmediği takdirde cebri icraya devam olunacağı ihtarı,
• İtiraz edilmediği ve borç ödenmediği takdirde 10 gün içinde, itiraz edilip de reddedildiği takdirde ise 3 gün içinde mal beyanında bulunması ve bulunmazsa hapisle tazyik edileceği, mal beyanında bulunmaz veya gerçeğe aykırı beyanda bulunursa ayrıca hapisle cezalandırılacağı ihtarı.

Örnek No: 10 Ödeme Emrine İtiraz Edilmesi

Kambiyo senetlerine özgü haciz yolunda, ödeme emrini alan borçlu, ödeme emrinin tebliğinden itibaren 5 gün içinde bir dilekçeyle icra mahkemesine itiraz edebilir. Bu itiraz borca ilişkin bir itiraz olabileceği gibi imzaya ilişkin bir itiraz da olabilir.

Kambiyo senetlerine özgü haciz yolunda ödeme emrine itiraz edilmesi, satıştan başka takip işlemlerini durdurmaz. Borçlunun ödeme emrine süresi içinde itiraz etmiş olması, haciz yapılmasına engel değildir.

Ödeme emrine yapılan itirazın mahkeme tarafından reddedilmesi halinde borçlu, 3 gün içinde mal beyanında bulunmakla yükümlüdür.

Kambiyo senetlerine özgü haciz yolunda borçtan kurtulma davası ve itirazın kaldırılması prosedürleri uygulanmaz.

Örnek No: 10 Ödeme Emrinde İmzaya İtiraz

Kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip (Örnek No:10) içerisinde kendisine ödeme emri gönderilen borçlu, ilk olarak tebliğden itibaren 5 gün içinde imzaya açıkça itiraz edebilir.

Borçlu, takip konusu kambiyo senedindeki imzanın kendisine ait olmadığını iddia ediyorsa, bunu ödeme emrinin tebliğinden itibaren 5 gün içinde, açıkça ve bir dilekçeyle icra mahkemesine bildirmelidir.

Borçlunun süresi içinde itiraz etmemesi halinde kambiyo senedindeki imzanın kendisine ait olduğu kabul edilir.

İmza itirazı üzerine yapılacak inceleme sonucunda imzanın borçluya ait olduğu anlaşılırsa:

• İtirazın reddine karar verilir ve takibin geçici olarak durmasına karar verilmişse, bu karar kalkarark takibe devam olunur.
• İcra mahkemesi daha önce takibin geçici durdurulmasına karar vermişse,borçlu ayrıca takip konusu alacağın %10’u oranında para cezasına mahkum edilir.
• İcra mahkemesi daha önce takibin geçici durdurulmasına karar vermişse, borçlu takip konusu alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere inkar tazminatına mahkum edilir.

İmza itirazı üzerine yapılacak inceleme sonucunda imzanın borçluya ait olmadığı anlaşılırsa:

• İtirazın kabulüne karar verilir ve icra mahkemesi tarafından daha önce takibin durmasına karar veirlmemişse, takip durur.
• Alacaklı, böyle bir senedi takibe koymakta ağır kusurlu veya kötüniyetli ise, takip konusu alacağın %20’sinden aşağı olmayan bir kötüniyet tazmşnatına mahkum edilir.
• Alacaklı, böyle bir senedi takibe koymakta ağır kusurlu veya kötüniyetli ise, takip konusu alacağın %10’u oranında para cezasına mahkum edilir.

Örnek No: 10 Ödeme Emrinde Borca İtiraz

Örnek No: 10 ödeme emrinde borca itiraz süresi de imzaya itirazda olduğu gibi beş gündür.

Borca itiraz da takibi durdurmaz. Borçlu takibi durdrumak istiyorsa, icra mahkemesinden takibin durdurulduğuna dair bir karar getirmesi gerekmektedir.

Borca itiraz olarak;

• İcra dairesinen yetkisine,
• Borcun hiç olmadığına,
• Borcun ifa edildiğine,
• Borçlu kendisine süre verildiğine,
• Borcun zamanaşımına uğradığına itiraz edilebilir.

Borçlu, itirazında bildirdiği sebeplerle bağlıdır. Dolayısıyla, icra mahkemesinde bu sebepleri değiştiremez veya genişletemez.

İcra mahkemesi hâkimi, itiraz sebeplerinin incelenmesi için iki tarafı en geç 30 gün içinde duruşmaya çağırır.

Hâkim, duruşma sonucunda borcun bulunmadığının, ödendiğinin veya borçluya süre verildiğinin resmi veya imzası ikrar edilmiş bir belge ile ispatı halinde itirazı kabul eder. Borca itirazın kabulü için itiraz sebebinin resmi veya imzası ikrar edilmiş bir belge ile ispatı gerekir.

Yetki itirazının incelenmesi ve karara bağlanması için tarafların gelmesi gerekmez.

İcra avukatı; tarafların hak kayıplarının önüne geçilebilmesi büyük önem taşımaktadır. Herhangi bir icra dosyasının tarafı olmanız halinde Ekin Hukuk Bürosu ile iletişime geçerek ceza hukuku alanında tecrübeli avukatlarımızdan hukuki destek alabilirsiniz.

Stj. Av. Mehmet Can CİVAN & Av. Ahmet EKİN