Yalan Tanıklık (Şahitlik) Suçu ve Cezası
Yalan tanıklık suçu Türk Ceza Kanunu’nun 273. maddesinde düzenlenmektedir.
Yalan tanıklık, hukuka aykırı bir eylemden dolayı başlatılan bir soruşturma kapsamında tanık dinleme yetkisi olan mahkeme, kurul veya heyet önünde yapılan gerçeğe aykırı tanıklık yapan kişi cezalandırılmaktadır.
Yalan Tanıklık Suçunun Şartları Nelerdir?
TCK 273. maddesinde düzenlenen yalan tanıklık suçunun oluşabilmesinin şartları şunlardır;
- Hukuka aykırı bir fiil sebebi ile soruşturma başlatılmış olmalı,
- Tanık dinlemeye yetkili bir kişi, kurul veya mahkeme huzurunda bulunmalıdır,
- Gerçeğe aykırı beyanda bulunulması gerekmektedir.
Üç şartın bir arada gerçekleşmesi ile yalan tanıklık suçu oluşacaktır.
Yalan Tanıklık Suçunun Cezası
Yalan tanıklık suçunun temel halinin cezası; bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır.
Üç yıldan fazla hapis cezasını gerektirir bir suçun soruşturması veya kovuşturmasına başlanılmışsa ve bu kapsamda yalan tanıklık yapan kişiye iki yıldan dört yıla hapis cezası verilir.
Aleyhine yalan tanıklıkta bulunan kişinin hakkında beraat veya kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmiş ise gözaltına alınma ve tutuklama dışında bir güvenlik tedbiri uygulanmışsa verilecek ceza yarı oranından artırılır.
Aleyhine yalan tanıklık yapılan kişi hakkında hapis cezası dışında adli veya idari bir yaptırımın uygulanması durumunda üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Aleyhine yalan tanıklık yapılan kişi hakkında beraat ya da kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmiş olması şartıyla gözaltına alınması veya tutuklanması durumunda ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçuna ilişkin hükümlere göre dolaylı fail olarak sorumlu tutulur.
Aleyhine yalan tanıklıkta bulunmuş kişi hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına veya müebbet hapis cezasına hükmedilmesi halinde, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis cezası verilir. Bu madde kapsamında verilen cezanın infazına başlanmış olması durumunda verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Yalan Tanıklık Suçu Şikâyete Bağlı Mıdır?
Yalan tanıklık suçu soruşturması ve kovuşturması şikâyete bağlı olmayan bir suçtur.
Suçun soruşturması ve kovuşturması herhangi bir süreye tabi olmamakla birlikte Savcılık Makamı kendiliğinden (re’sen) harekete geçer.
Yalancı Tanıklık Suçunda Uzlaşma
Yalancı tanıklık suçu uzlaşmaya tabi suçlardan değildir. Uzlaşma suç şüphesi altında olan kişi ile suçun mağduru arasında Uzlaştırmacı eşliğinde uzlaşma amacıyla kurulan diyalogdur.
Yalancı Tanıklık Suçunun Şikâyet Süresi (Zamanaşımı)
Yalan tanıklık suçu şikâyete bağlı olmadığından suçun soruşturulması ve kovuşturulması için de bir süre öngörülmemiştir.
Dava zamanaşımının 8 yıl olduğundan açılacak soruşturma ve kovuşturmalarda dava zamanaşımına dikkat etmek gerekir.
Yalan Tanıklık Suçunda Etkin Pişmanlık
Yalan tanıklık suçundan dolayı mağdur olan kişi hakkında bir hak kısıtlamasını veya yoksunluğunu sonuçlayacak nitelikte karar verilmeden veya hükümden önce gerçeği söylemesi halinde, cezaya hükmolunmaz.
Yalan tanıklık suçunda aleyhine tanıklıkta bulunulan kişi hakkında herhangi bir hak kısıtlamasını veya hak yoksunluğunu sonuçlayacak nitelikte karar verildikten sonra ancak hüküm açıklanmadan önce gerçeğin söylenmesi halinde, verilecek ceza üçte ikisinden yarısına karar indirilebilecektir.
Aleyhine tanıklıkta yalancı tanıklıkta bulunulan kişi hakkında verilmiş olan mahkûmiyet kararı kesinleşmeden önce gerçeğin söylenmesi halinde verilecek ceza yarısından üçte birine kadar indirilebilir.
Yalancı Tanıklık Suçunda İndirim Halleri
Yalan tanıklıkta bulunan kişinin kendisinin altsoyu, üstsoyu, eş veya kardeşinin soruşturma ve kovuşturmaya uğramasına neden olabilecek bir hususla ilgili ya da tanıklıktan çekinme hakkı olmasına rağmen, bu hakkı kendisine hatırlatılmadan gerçeğe aykırı tanıklık yapılması durumunda cezada indirim yapılabileceği gibi ceza vermekten de vazgeçilebilir.
Yalancı Tanıklık Suçu Cezayı Artıran Haller
Yalan tanıklık suçunda aşağıdaki durumlarda ceza artırılmaktadır;
- Yalan tanıklık suçunun üç yıldan fazla cezayı gerektiren bir suçun soruşturma veya kovuşturma aşamasında işlenmesi durumunda,
- Aleyhine yalan tanıklıkta bulunulan kişi hakkında gözaltına alma ve tutuklama dışında bir koruma tedbiri uygulanmışsa,
- Aleyhine yalan tanıklıkta bulunulan kişi hakkında gözaltına alınması veya tutuklanması durumunda,
- Aleyhine yalan tanıklıkta bulunulan kişi hakkında müebbet veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alması durumunda,
- Aleyhine yalan tanıklıkta bulunulan kişi hakkında verilen hapis cezasının infazına başlanmışsa,
Bu durumlarda kanunda belirtilen oranlarda ceza artırılmaktadır.
Yalan Tanıklık Suçunu Para Cezasına Çevirme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Yalan tanıklık suçu için hükmedilen hapis cezasının para cezasına çevrilmesi kanunda öngörülen şartların sağlanması kaydıyla mümkündür.
Sanık tarafından işlendiği iddia olunan suç için yapılan yargılama sonucunda hükmedilen hapis cezasının iki yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası ise mahkemece hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilecektir.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı mahkeme tarafından kurulan hükmün sanık hakkında herhangi bir hukuki sonuç doğurmamasını ifade etmektedir.
Mahkemede Yalancı Şahitlik Nasıl İspatlanır?
Yalan tanıklıkta bulunan kişi mahkeme huzurunda verdiği ifadesinde çelişkiler bulunabilir. Elde bulunan mevcut delillerce anlaşılabilecek şekilde yalan tanıklıkta bulunulabilir bu durumlarda mahkeme tarafından kayda geçirilmek suretiyle ispatlanır.
Sonuç
Ekin Hukuk Bürosu olarak alanında Uzman Avukatlarımızdan konu ile ilgili destek almak için iletişime geçiniz.
