Grev Ne Demek? Unsurları Nelerdir?

4 Nisan 2024

0 685 2 dakika okuma süresi

İşçilerin, topluca çalışmamak suretiyle işyerinde faaliyeti durdurmak veya işin niteliğine göre önemli ölçüde aksatmak amacıyla, aralarında anlaşarak veya bir kuruluşun aynı amaçla topluca çalışmamaları için verdiği karara uyarak işi bırakmalarına grev denir.

İçindekiler

Grevin Unsurları Nelerdir?

Grevin unsurları işin bırakılması ve işçilerin aralarında anlaşmaları veya bir kuruluşun kararına uymaları olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

İşin Bırakılması

Grevin ilk unsuru, yapılan işin işçiler tarafından tamamen bırakılmasıdır. İşin bırakılması işçiler tarafından, işyerinde faaliyeti durdurmak veya işin niteliğine göre önemli ölçüde aksatmak amacıyla yapılmalıdır. İşin bırakılmasının grev olarak nitelenmesi için işçiler tarafından topluca gerçekleşmesi gerekir.

İşçilerin Aralarında Anlaşmaları veya Bir Kuruluşun Kararına Uymaları

İş bırakma kuruluşun kararına dayanıyorsa bu kararın işyerinde faaliyeti durdurmak veya işin niteliğine göre önemli ölçüde aksatmak amacıyla alınmış olması gerekir.

Kanuni Grev Ne Demek?

Toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması hâlinde, işçilerin ekonomik ve sosyal durumları ile çalışma şartlarını korumak veya geliştirmek amacıyla, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümlerine uygun olarak yapılan greve kanuni grev denir.

Kanuni grevin unsurları aşağıda sayılmıştır:

Toplu İş Sözleşmesinin Yapılması Sırasında Uyuşmazlık Çıkması

Toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasındaki uyuşmazlık, arabuluculuk aşamasında da giderilememişse bu durumda kanuni greve gidilebilecektir. Olağan arabuluculuk sürecinden önce ortaya çıkan uyuşmazlıklar için kanuni greve gidilemez.

Kanuni greve gidebilmek yalnızca toplu iş sözleşme yapılması sırasında çıkan uyuşmazlıklar için mümkündür.

Belirli Bir Amaçla Karar Alınması Ve Uygulanması

Kanuni greve ancak işçilerin ekonomik ve sosyal durumları ile çalışma şartlarını korumak veya geliştirmek amacıyla gidilebilir.

Kanuni grev kararı, görevli makam tarafından arabuluculuk uyuşmazlık tutanağının tebliğ edildiği tarihinden itibaren 60 gün içinde alınabilir ve bu süre içerisinde 6 işgünü önceden karşı tarafa bildirilecek tarihte uygulamaya konulabilir. Bu süre içerisinde, grev kararının alınmaması veya uygulanacağı tarihin karşı tarafa bildirilmemesi hâlinde, işçi sendikasının toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi düşer.

Geçici Grev Yasakları Nelerdir?

Geçici grev yasağı üç durumda söz konusudur:

Genel hayatı önemli ölçüde etkileyen doğa olaylarının gerçekleşmesi durumu
Sefer halindeki deniz, hava, demir ve kara ulaştırma araçlarında
Sıkıyönetim durumunda

Sürekli Grev Yasağı Bulunan İş ve İşyerleri

Sürekli grev yasakları bulunduğu iş ve işyerleri aşağıdaki gibidir:

Can ve mal kurtarma işleri
Cenaze işleri ve mezarlıklar
Kamu kuruluşlarınca yürütülen itfaiye hizmetleri
Hastaneler
Millî Savunma Bakanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca doğrudan işletilen işyerleri
Şehir şebeke suyu, elektrik, doğal gaz, petrol üretimi, tasfiyesi ve dağıtımı ile nafta veya doğalgazdan başlayan petrokimya işleri

Grev Oylaması Ne Demek?

Grev oylaması talebi, grev kararının işyerinde ilan edildiği tarihten itibaren 6 iş günü içinde işyerinin bağlı bulunduğu görevli makama yazılı olarak yapılır.

Görevli makam, talebin yapılmasından başlayarak 6 iş günü içinde görevlendireceği memurların gözetimi altında ve işyerinde grev oylamasını gerçekleştirir. Grev oylaması, serbest, eşit, gizli oy, açık tasnif ve döküm esasına göre yapılır. Oy sayımı sırasında işçi ve işveren sendikası temsilcisi veya işveren temsilcisi gözlemci olarak bulunabilir.

Grevin Ertelenmesi

Grev ertelemesi, kanuni greve karar verilmesi veya kanuni grevin uygulanması durumunda idarenin, belirli nedenlerle grevin uygulanmasını belirli bir süre durdurması ve bu sürede tarafları anlaşmaya zorlamasıdır.

Karar verilmiş veya başlanmış olan kanuni bir grev; genel sağlığı veya milli güvenliği bozucu nitelikte ise Cumhurbaşkanı, bu uyuşmazlıkta grevi erteleyebilir. Grevin ertelenme süresi 60 gündür. Bu süre, kararın yayımı tarihinde başlar.

Grevin Durdurulması

Mahkeme grev hakkının iyi niyet kurallarına aykırı tarzda toplum zararına veya milli servete zarar verecek şekilde kullanıldığını tespit ederse uygulanmakta olan grevin durdurulmasına karar verir.