Toplu İş Sözleşmesi

Toplu iş sözleşmesi, iş sözleşmesinin yapılması, içeriği ve sona ermesine ilişkin hususları düzenlemek üzere işçi sendikası ile işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan arasında yapılan sözleşmeyi ifade eder. Toplu iş sözleşmesi normatif ve borçlar hukukuna ilişkin bölüm olmak üzere iki bölümden oluşur

Normatif bölüm, iş sözleşmesinin yapılması, içeriği ve sona ermesine ilişkin hükümlerin yer aldığı bölümdür. Toplu iş sözleşmesinin borçlar hukukuna ilişkin bölümünde tarafların karşılıklı hak ve borçları ile sözleşmenin uygulanması ve denetimini ve uyuşmazlıkların çözümü için başvurulacak yollar düzenlenir.

Toplu İş Sözleşmesi Türleri

İşyeri Toplu İş Sözleşmesi

Toplu iş sözleşmesinin yalnızca bir işyerine uygulanacak şekilde yapılması durumunda işyeri toplu iş sözleşmesi söz konusu olur.

Grup Toplu İş Sözleşmesi

Grup toplu iş sözleşmesi tarafların anlaşması üzerine bir işçi sendikası ile bir işveren sendikası arasında, birden çok üye işverene ait aynı işkolunda kurulu işyerleri ve işletmeleri kapsamak üzere yapılan toplu iş sözleşmesidir.

İşletme Toplu İş Sözleşmesi

İşletme toplu iş sözleşmesi, bir gerçek veya tüzel kişiye ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna ait aynı işkolundaki birden çok işyerini kapsayan sözleşmedir. Bir gerçek ve tüzel kişiye veya bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı işkolunda birden çok işyerinin bulunduğu işyerlerinde, toplu iş sözleşmesi ancak işletme düzeyinde yapılabilir.

Çerçeve Sözleşmesi

Çerçeve sözleşme. Ekonomik ve Sosyal Konseyde temsil edilen işçi ve işveren konfederasyonlarına üye işçi ve işveren sendikaları arasında işkolu düzeyinde yapılan sözleşmeyi ifade eder.

TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN YAPILMASI

Toplu İş Sözleşmesinin Tarafları

Toplu iş sözleşmesinin işçi tarafında işçi sendikası bulunmaktadır. Toplu iş sözleşmesinin işveren tarafında ise işveren veya işveren sendikası bulunmaktadır.

Toplu İş Sözleşmesi Yapma Yetkisi

Bir işveren sendikası, üyesi işverenlere ait işyeri veya işyerleri için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir. Sendika üyesi olmayan bir işveren ise kendi işyeri veya işyerleri için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir. İşçi sendikasının toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkili olması için 2 koşul aranmaktadır:

• İşçi sendikasının kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az %1’inin ilgili sendikanın üyesi olması
• İşyeri ve grup toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyeri veya işyerlerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin %50’den fazlasının; işletme toplu iş sözleşmesinde ise işletmede çalışan işçilerin %40’mın kendi üyesi olması

Yetki Tespiti ve Başvurusu

Yetki tespiti başvurusu Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na yazılı olarak yapılır. Yetki tespiti başvurusunu, toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası, işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren yapabilir.

Toplu Görüşmeye Çağrı ve Toplu Görüşme

Taraflardan biri, yetki belgesinin alındığı tarihten itibaren 15 gün içinde karşı tarafı toplu görüşmeye çağırır. Bu süre içerisinde çağrı yapılmazsa, yetki belgesinin hükmü kalmaz. Taraflar, çağrının karşı tarafa tebliğ edildiği tarihten itibaren 6 iş günü içinde, toplu görüşmenin yer, gün ve saatini aralarında anlaşarak belirler ve bunu görevli makama yazı ile bildirir. Toplu görüşmenin süresi, ilk toplantı tarihinden itibaren 60 gündür.

Toplu İş Sözleşmesinin İmzalanması, Görevli Makam Tevdii ve İlanı

Toplu iş sözleşmesi yazılı olarak yapılır ve taraflar arasında anlaşmaya varıldığı takdirde 4 nüsha halinde düzenlenir. Sözleşmenin 2 nüshası 6 iş günü içinde çağrıyı yapan tarafça görevli makama tevdii edilir. Görevli makam ise bir nüshasını Bakanlığa gönderir.

TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ

Sürenin Dolması

Toplu iş sözleşmeleri, taraflarca belirlenen sürenin sonunda kendiliğinden sona erer. Toplu iş sözleşmesinin süresi kural olarak en az 1 en çok 3 yıl olacak şekilde taraflarca belirlenir. Faaliyetleri 1 yıldan az süren işlerde uygulanmak üzere yapılan toplu iş sözleşmelerinin süresi 1 yıldan az olabilir.

Sözleşmenin Hükümsüz Olması

Yetki belgesi bulunmaksızın yapılan bir toplu iş sözleşmesinde taraflardan birinin veya ikisinin yetki şartlarına sahip olmadığı ve bu nedenle sözleşmenin hükümsüzlüğü, Bakanlıkça durumun tespitinden itibaren 45 gün içinde, ilgililerce veya Bakanlıkça mahkemede dava yolu ile ileri sürülebilir.

Toplu İş Sözleşmesinin Sona Ermesinin Sonuçları

Toplu iş sözleşmesinin sona ermesinin ilk sonucu, sona eren toplu iş sözleşmesinin iş sözleşmesine ilişkin hükümlerinin yenisi yürürlüğe girinceye kadar iş sözleşmesi hükmü olarak devam etmesidir. Sona ermenin bir diğer sonucu sözleşme tarafı sendikanın üyesi olmayan işçilerin, dayanışma aidatı ödemeleri durumunun ortadan kalkmasıdır. Yeni bir toplu iş sözleşmesi imzalanmışsa yürürlükteki toplu iş sözleşmesinin sona ermesiyle yeni sözleşme doğrudan yürürlüğe girer.

Sözleşmeyi Sona Erdirmeyen Bazı Özel Durumlar

Aşağıdaki durumlarda toplu iş sözleşmesi sona ermez:

• Toplu iş sözleşmesine taraf olan sendikanın tüzel kişiliğinin sona ermesi halinde
• Toplu iş sözleşmesine taraf olan sendikanın faaliyetinin durdurulması halinde
• İşçi sendikasının yetkiyi kaybetmesi halinde
• Toplu iş sözleşmesinin uygulandığı işyerlerinde işverenin veya işyerinin girdiği işkolunun değişmesi halinde

Tüm dava, dosya ve sorularınız için bizimle İletişime Geçiniz!