Kişisel Verileri Yok Etmeme Suçu TCK. 138/1

23 Nisan 2022

0 998 2 dakika okuma süresi

Kişisel Verileri Yok Etmeme Suçu, kanunlarda belirtilen yasal süresi içerisinde kişisel verileri yok etmekle görevli kişilerin bu görevlerini kasten ihmal etmesiyle meydana gelmektedir. Kişisel verilerin kullanılarak kişinin özel hayatının ihlal edilmesine yönelik eylemler ceza hukukumuzda suç olarak tanımlanmıştır. Türk Ceza Kanunu’nun “Özel hayata ve hayatın gizlilik alanına karşı suçlar” başlığı altında 4 maddede düzenlenmiştir. Kişisel verileri yok etmeme suçu TCK m.138’de düzenlenmektedir.

Verileri yok etmeme Madde 138-

Kanunların belirlediği sürelerin geçmiş olmasına karşın verileri sistem içinde yok etmekle yükümlü olanlara görevlerini yerine getirmediklerinde bir yıldan iki yıla kadar hapis cezası verilir.

Suçun konusunun Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre ortadan kaldırılması veya yok edilmesi gereken veri olması hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır.

Kişisel verilerin korunması, Anayasa’da temel bir hak olarak belirtilmektedir. Türk Ceza Kanunu’nda ayrı olarak bu hususta özel düzenlemeleri içeren 6698 sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanunu 07.04.2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Yargıtay Başkanlığı tarafından, kişisel verilerin hukuka aykırı olarak açıklanmasını,
erişimini, aktarılmasını veya başka şekillerde meydana gelebilecek güvenlik eksikliklerini
önlemek için, imkanlar dahilinde, korunacak verinin niteliğine göre gerekli her türlü tedbir
alınmaktadır.
Bu kapsamda Kurum tarafından gerekli her türlü idari ve teknik tedbirler
alınmakta, Kurumun bünyesinde denetim sistemi kurulmakta ve kişisel verilerin
kanuni olmayan yollarla ifşası durumunda Kanun’da öngörülen tedbirlere uygun olarak
hareket edilmektedir

İçindekiler

Kişisel Verileri Yok Etmeme Suçu Şikayet Süresi ve Dava Zamanaşımı

Türk Ceza Kanunu m.139’da Kişisel verileri yok etmeme suçunun şikayete tabi bir suç türü olmadığı belirtilmiştir. Bu sebeple savcılık, suçun işlendiğini öğrendiği an re’sen soruşturmaya başlar.

Şikayet Madde 139- Kişisel verilerin kaydedilmesi, verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme ve verileri yok etmeme hariç, bu bölümde yer alan suçların soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlıdır.

Kişisel verileri yok etmeme suçunun dava zamanaşımı 8 yıldır. Bu süre içerisinde suça ilişkin kovuşturma ve soruşturma yapılabilmektedir.

Kişisel Verileri Yok Etmeme Suçunun Şartları

Usul ve yasaya uygun olarak kaydedilen kişisel verilerin nasıl ve hangi sürede yok edileceği özel yasalarla ayrı ayrı düzenlenmiştir. Bu görevini gerçekleştiren kişilerin kasten bu görevini ihmal etmesiyle bu suç meydana gelmektedir. Ayrıca bu verilerin hukuka uygun olarak elde edilmesi şarttır.

A.Fail

TCK m.18’de belirtildiği üzere sadece bu göreve sahip kişilerin kasten görevlerini ihmalle oluşmaktadır. Kanun hükmü gereğince görevli kişinin kasten ihmali şarttır. Suçun faili Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Kanun’un 17.maddesinde veri sorumlusu olarak belirtilmiştir. Bu sebeple bu suç herkes tarafından işlenemeyen bir suç türüdür. Fail bu görevle yükümlü kişi olup kamu görevlisi olmak zorunda değildir.

KVKK m.17/2-Bu Kanunun 7 nci maddesi hükmüne aykırı olarak; kişisel verileri silmeyen veya anonim hâle getirmeyenler 5237 sayılı Kanunun 138 inci maddesine göre cezalandırılır.

B.Mağdur

Suçun mağduru, kişisel verileri yok edilmeyen kişidir. Tüzel kişiler suçtan zarar gören sıfatıyla yer alabilirler.

Kişisel Verileri Yok Etmeme Suçunun Cezası

Kanunların belirlediği sürelerin geçmiş olmasına karşın verileri sistem içinde yok etmekle yükümlü
olanlara görevlerini yerine getirmediklerinde bir yıldan iki yıla kadar hapis cezası verilir.
Suçun konusunun Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre ortadan kaldırılması
veya yok edilmesi gereken veri olması hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır.

Kişisel Verileri Yok Etmeme Suçu Etkin Pişmanlık ve Ceza İndirimi

Etkin pişmanlık, adli suç işleyen kişinin işlediği suç sebebiyle daha sonrasında pişman olması, suçu meydana getiren eylemin sonuçlarında ortaya çıkan zararları gidermesi ve olumlu davranışlarıyla adalete fayda sağlaması halinde atıfet hükümlerinin uygulanmasını sağlayan bir indirim türüdür.

Kişisel verileri yok etmeme suçunda etkin pişmanlık sebebiyle ceza indirimi uygulanmamaktadır.

Kişisel Verileri Yok Etmeme Suçu Erteleme, Hagb, Adli Para cezası

Erteleme, yargılama sonucunda verilen cezanın cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesidir.

Adli para cezası, ceza hukukunda mahkumiyet suçuna karşı seçenek olarak düzenlenen bir suç türüdür.

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, hakkında cezaya hükmedilen sanığın, belirli şartlar altında ve belirli şartlara uyması koşuluyla hükmolunan cezanın bir sonuç doğurmamasıdır.

Bu suç sebebiyle verilen cezalarda HAGB, erteleme ve adli para cezası uygulanması mümkündür.

Hangi Bilgiler Kişisel Veridir?

Yargıtay yerleşik içtihatlarında kişisel verileri “Gerçek kişiyle ilgili her türlü bilgi, kişisel veri olarak kabul edilmelidir.kişinin fiziksel, ekonomik, kültürel, sosyal veya psikolojik kimliğini ifade eden somut bir içerik taşıması veya kimlik, vergi, sigorta numarası gibi herhangi bir kayıtla ilişkilendirilmesi sonucunda kişinin belirlenmesini sağlayan tüm halleri kapsar. İsim, telefon numarası, motorlu taşıt plakası, sosyal güvenlik numarası, pasaport numarası, özgeçmiş, resim, görüntü ve ses kayıtları, parmak izleri, genetik bilgiler gibi veriler dolaylı da olsa kişiyi belirlenebilir kılabilme özellikleri nedeniyle kişisel verilerdir” şeklinde saymaktadır. Öğretide de kişisel veriler “Bireyin şahsi, mesleki ve ailevi özelliklerini gösteren, o bireyi diğer bireylerden ayırmaya ve niteliklerini ortaya koymaya elverişli her türlü bilgiyi ifade eder. Bir kişinin adı ve soyadı, yaşı, cinsiyeti, doğum yeri, dini, TC kimlik numarası, cinsel hayatı, cep telefonu numarası, medeni durumu, ailesi, işi, geliri, borçları, adresi, geçirdiği hastalıklar, özel zevkleri ve buna benzer bilgileri” şeklinde sayılmaktadır.

Veri Sorumlusu Tanımı ve Görevleri Nelerdir?

Kişisel Verileri Koruma Kurumu veri sorumlusunun tanımını ve görevini “Veri sorumlusu, kişisel verilerin işleme amaçlarını ve vasıtalarını belirleyen, veri kayıt sisteminin kurulmasından ve yönetilmesinden sorumlu olan gerçek veya tüzel kişiyi ifade eder. Tüzel kişiler, kişisel verileri işleme konusunda gerçekleştirdiği faaliyetler kapsamında bizatihi kendileri “veri sorumlusu” olup, ilgili düzenlemelerde belirtilen hukuki sorumluluk tüzel kişinin şahsında doğacaktır. Bu konuda kamu hukuku tüzel kişileri ve özel hukuk tüzel kişileri bakımından bir farklılık gözetilmemektedir.” şeklinde belirtmektedir.

23 Nisan 2022

0 998 2 dakika okuma süresi